Anayasa Komitesi

(Comite Constitutionnel) Fransa’da IV. Cumhuriyet döneminde (1946-1958) anayasa ile yasalar arasındaki uyumu inceleyen siyasal organ.

İlk bakışta, bunun yasaların anayasaya uygunluğunu denetleyen bir organ olduğu düşünülebilirse de, gerçekte Anayasa Komitesi anayasanın, yasama etkinliklerine tümüyle egemen olan Ulusal Meclis’inf (Assemblee Nationale) çıkardığı yasalara uygunluğunu denetlemekle görevlendirilmişti. IV. Cumhuriyet anayasasında da “yasaların anayasaya uygunluğu” kavramı yer almıyor, Anayasa Komitesi yalnızca yasaların anayasanın ilgili hükümlerinde bir değişikliğe neden olup olmayacağını incelemekle görevlendiriliyordu (m.91).

Dolayısıyla, IV. Cumhuriyetin anayasa düzeninde, yasaların anayasaya uygunluğunun denetimi yerine, anayasayı yasalara uygun kılma amacı güden bir tür “anayasa değişikliği usulü” öngörülmüştü. Ulusal Meclis’çe çıkarılan bir yasanın incelenmesi için, cumhurbaşkanı ve Cumhuriyet Konseyi (Conseil de la Republique) başkanı, yasanın çıkarılma süresi olan on gün (ivedi hallerde beş gün) içinde Anayasa Komitesi’ne birlikte başvururdu. Ulusal Meclisle Cumhuriyet Konseyi arasında bu yasaya ilişkin olarak ortaya çıkan anlaşmazlık çözülemezse, Anayasa Komitesi yasayı incelemeye alır ve sonuçta yasayı anayasaya uygun görürse yayımlanmasına karar verirdi. Komite, anayasayla yasa arasında uyum bulunmadığı sonucuna varırsa yasanın yayımlanmamasına karar verir ve anayasa değişikliğine gidilirdi.