Arama

Elementler - Lityum - Tek Mesaj #4

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
21 Mart 2017       Mesaj #4
Safi - avatarı
SMD MiSiM
LİTYUM
a. (fr. lithium; lat. lithion; yun. taş’tan). Anorg. kim. Tüm metallerin en hafifi olan alkali metal. (Simgesi Li olan kimyasal element.)

—ANSİKL. Lityum, alkali metallerin ilkidir; elementlerin dönemli sınıflandınlmasında IA kolonunda yer alır. Hidroksidi olan litya 1817’de Arfvedson tarafından bulunmuş. metal olarak Davy tarafından elektroliz yoluyla elde edilmiştir. Lityum, beyaz bir katıdır. Birleşikleri, alevi kırmızıya boyar. Lityumun kimyası, temel olarak iyon- saldır: elektronegatif elementlerle bileşerek lityum klorür (LiCI) gibi kristalleşmiş iyonsal katilar oluşturur; suda çözünebilen bu katilar, su molekülleriyle kuşatılmış Lİ+ katyonlarını verir. Lityum oksijende yanarak Li20 ile Lİ2O2 gibi oksitleri, hidrojenle kızıl derecede hidıüıü (LİH), azotla oda sıcaklığının hemen üzerinde nitrürü (Li3N) meydana getirir. Soğukta suyla tep kimeye girerek litya (LiOH) ile hidrojeni verir. Renksiz olan tuzları, magnezyum tuzlanna benzer, ama formülleri bakımından bunlardan farklıdır, çünkü lityum bir değerlidir. Lityum, tıpkı mağnezyum gibi formülünde ortak değerlikli orgariometal bileşikleri verebilir; bu maddelerden organik kimyada bireşim etkeni olarak yararlanır.


Lityum doğada silikatlar (lepidotit, spodumen [trifan]) ya da fosfatlar (ambligonit, trifilit) biçiminde bulunur. En önemli cevheri, bir lityum-potasyum alüminosilikat olan lepidolittir. Lepidolitten lityum klorüre (LİCI) geçilir, lityum klorürden de elektroliz yoluyla metal üretilir. Tuzlarını elde edebilmek için lityum öncelikle suda çözünmeyen karbonat olarak çökeltilir.
Lityum, döteryumla birlikte Tokamak türü bir nükleer füzyon reaktöründe kullanılan gerekli iki temel malzemeden biridir.

—Eczc. ve Psik. Lityum tuzları (özellikle karbonat ve glukonat) psikiyatride mizaç düzenleyici olarak kullanılır. Manyak davranış hallerinde tedavi edici, manyako- depresif psikozlarda koruyucu etkisi vardır. Melankoli durumlarında, antidepresör ilaçlara duyartılğı artırdığından dozu azaltılabilir. Lityum tuzlannın yan etkileri (bulantı, ishal, titreme) pek önemli değildir ve bir süre sonra kaybolur. Fakat lityum zehirlenmesi ağır sonuçlar doğurur ve ataksi hali, kusma, zihin karışıklığı, sonra da koma biçiminde ortaya çıkar.

Kaynak: Büyük Larousse
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM