Çıkrık ve Kullanım Alanları!

Dönme eksenleri aynı, yarıçapları farklı iki silindirin oluşturduğu sistem çıkrık olarak tanımlanır. Çıkrık bir kol yardımıyla çevrilen çarktır. Temelde kaldıraç mantığıyla çalışır. Yük, yarıçapı küçük olan silindirin çevresine dolanan ipin ucuna asılır. Kuvvet ise, silindire bağlı kolun ucuna uygulanır. Moment prensibine göre,

• F . R = P . r dir (P: Yük)!
  R > r olduğundan kuvvetten kazanç vardır. Daha küçük F kuvveti ile yükü dengede tutmak veya sabit hızla yukarı çıkarmak için oranını küçültmek gerekir.

Çıkrık, silindir ve silindirin dönme miline bağlı bir koldan oluşur. Kuyulardan su çekmek için kullanılan makineler tipik bir çıkrık örneğidir. Çıkrık, aynı zamanda basit makinelerden biridir. Yapısı, kullanıldığı yere göre değişiklik gösterir. Su kuyularında kullanılan çıkrıkta, bir silindir ve çizdiği dairenin yarıçapı silindirin yarıçapından daha büyük olan koldan oluşmaktadır. Arazi araçlarının bazılarının önünde bulunan ve zor durumlarda kendisini kurtarmak için kullandığı çıkrıklar ise çapları farklı iki silindirden oluşmaktadır.

Çıkrığın Kullanım Alanları!

Çıkrıklar, kuyulardan su çekmek için, tekstil fabrikalarındaki tezgâhlarda ve eskiden yün eğirmek amacı ile sıklıkla kullanılan basit makinelerdir. Bunların dışında kas gücüyle çalışan et kıyma makineleri, el matkapları, otomobil direksiyonu, kapı anahtarı, bisiklet gidonu ve pedalları da çıkrığa örnektir.

Derleme