Bilimsel Literatürde Hipotez, Teori ve Kanun Kavramları!

Bilimde herhangi bir olgunun kesinliğinin onaylanması çok titiz bir süzgeçten geçer. Bu nedenle bir bilimsel araştırma yöntem olarak, hipotez (bilimsel tahmin), teori (kuram) ve yasa (kanun) aşamalarından geçmek zorundadır. İlgili sıralamaya göre bir bilimsel araştırmanın net bir şekilde kabulü için son aşama olan kanun aşaması ciddi ve kati bir şekilde tanımlıdır.

Bilimci olmayan insanlar tarafından genelde hipotez, teori ve kanun birbiriyle karıştırılır. Oysa bu kavramlar dolaylı olarak birbiriyle bağlantılı olsa da farklı kavramlardır. Bilimsel bir araştırmanın ilk aşaması olan hipotez bilimsel bir tahmindir sadece. Hipotezin yeni bulgularla desteklenerek kısmi bir şekilde doğrulanması sonucu ilgili hipotez teori halini alır.

Teoriden söz etmek için teste tabi tutulan hipotez büyük ölçüde doğrulanmış olmalıdır. Fakat bunun yanında hipotez aşamasında kalmış, büyük ölçüde ıspatlanamamış teoriler de bulunabilir. Örneğin M-Teorisi kuantum kavramını kozmolojik düzeyde tanımladığı ve bu bağlamda her şeyin nasıl işlediğini mantıksal bir ölçüde açıkladığı halde test edilemediğinden bu yönüyle hipotez niteliği taşır.

Bilimsel tahmin olarak nitelendirilen hipotezin, en ufak bir şüpheye ver vermeyecek bir biçimde doğrulanması ve genel bir şekilde kabul edilmesi ile hipotez kanun halini alır. Bilimsel yasalar herkes tarafından kabul edilir bir nitelik taşırlar. Newton'un Hareket Yasası, Kepler Kanunları, Enerjinin Korunumu Yasası, Kütle Çekim Yasası vs gibi yasalar genel kabul gören, kesin ve net bir şekilde kanunlaşmış bilimsel yasalardır.

Kaynak: Bilimnet (14 Nisan 2017)