Teodolit

Temel arazi ölçüm aleti.Kimin tarafından geliştirildiği saptanamamış olmakla birlikte, daha 16. yüzyılda İngiliz matematikçi Leonard Digges’in teodolit kullandığı bilinmektedir.

Teodolitten yatay ve düşey açıların ölçülmesinde yararlanılır. Bazı modern teodolitler, hem yatay, hem de düşey doğrultuda dönebilen bir teleskoptan oluşur. Aletin yatay eksene oturması bir suterazisinin yardımıyla gerçekleştirilir. Teodolitlerden özellikle yol ve tünel yapımı gibi çeşitli inşaat işlerinde yararlanılır. Bu çalışmalar sırasında uygulanan nirengi (triangülasyon) teknikleri için gerekli olan arazi açıları, üç ayaklı bir sehpa üzerine kurulan teodolitle ölçülür.

Takeometre de bir tür teodolittir; bu aletin özelliği teleskopunun tümüyle tersine döndürülebilir olmasıdır. Fototeodolitler ise, aynı sehpa üzerine yerleştirilmiş bir fotoğraf makinesi ile teodolitten oluşur. Fototeodolitlerden fotogrametride yararlanılır.