Mekke

İçinde Kabe'nin bulunduğu ve Hz. Muhammed (S.A.V.)'in doğup büyüdüğü mübarek şehir. Cahiliyye çağında Mekke'nin gelişip yeni bir şe­hir halinde ortaya çıkması ve teşkilat­lanması Kusay b.

Kilab zamanında ol­muştur. Kusay, Kureyş kabilesini Mekke'ye Kabe civarına yerleştirmiş ve yeni bir şehir devleti kurmuştur. Daru'n-Nedve adı verilen bir danış­ma meclisi de yaptırarak şehrin önem­li meselelerinin burada müzakere edil­mesini sağlamıştır. Mekkeliler yılda iki defa ticari seyahate çıkar, yazın Suriye, kışın da Yemen'e giderlerdi. Haram aylarda Mekke canlı bir tica­ret merkezi olurdu. Kabe etrafında panayırlar ve pazarlar kurulurdu. Mekke eşrafı ise yaz aylarını Taif'de geçirirdi. Mekke, Cahiliyye çağında dini, iktisadi, ticari ve edebi bakım­dan Arab Yarımadası'nin merkezi ha­line gelmişti.

Cahilliyye çağında Mek­ke'de hâkim inanç putperestlikti. Her evin ve her ailenin kendilerine mahsus putları vardı. Hz. Peygamber'in doğumu ile Mekke yeniden tarihçilerin dikkatini üzerine çekmeye başla­dı. Hz. Muhammed (S.A.V.) halka İslamiyet'i tebliğe başlayınca Mekke halkı ona karşı çıktı, atalarının dini­ne saygısızlık edildiğini ileri sürerek Hz. Peygamber'e ve islamiyet'i kabul edenlere karşı korkunç bir mücadele başlattılar. Hatta Hz. Muhammed (S.A.V.)'i öldürmek için planlar bile yaptılar. Hz. Peygamber Mekke'de İslam'a davet için müsait bir ortam bulamayınca Medine'ye Hicret etti (M 622).
H.8 (M. 630) yılında Mek­ke fethedildi. Fakat Hz. Muhammed (S.A.V.) Mekke'de kalmayıp Medine'ye döndü.

İlk üç halife devrinde Medine hilâfet merkezi olduğundan Mekke'ye nazaran daha hareketli bir dönem geçirdi. Buna karşılık Mekke, Emevîler işbaşına gelinceye kadar sa­kin bir devir geçirdi. Sonra şehirde ye­niden bir canlılık belirdi. Mekke, Emevî Halifesi I. Yezid zamanında Haccac ile Abdullah b. Zübeyr ara­sındaki çatışmalara sahne oldu. H. 130/747'de Hariciler Mekke'yi zabt ettiler. Fakat Halife II. Mervân'ın gönderdiği birlikler Haricileri mağlup ederek şehirden kovdu. H. 132/750 yılında hilafetle birlikte Mekke'de Abbasflerin eline geçti. H.318/930'da Karmatiler Mekke'yi işgal edip Hâcerü'l-Esvedi Aksâ'ya götürdüler. Şehir 961 yılından itibaren Hz. Ali soyundan şeriflerin eline geçti. Mekke'­ye bir ara Eyyübi'ler ve daha sonra Memlûklar hâkim oldu. 1517'de Ya­vuz Sultan Selim'in Mısır'ı fethiyle Mekke'de Osmanlı hâkimiyetine geç­ti. Mekke şerifleri Osmanlılara bağlı kalarak idarelerini sürdürdüler. 1788'den itibaren Vehhabiler ile Şerif­ler arasında başlayan mücadele 1924'de Vehhabilerin leyhine sonuçlandı ve Mekke Vehhabilerin eline geçti. Abdülaziz el-Suud Mekke hâ­kimi oldu. 1926'dan itibaren İbn-i Suud Hicaz kralı ilan edildi. Bugünkü Suudi Arabistan devleti adını bu sü­laleden almakta ülke bu haneden ta­rafından yönetilmektedir.
Mekke'ye Gayrimüslimlerin girmesi yasaktır.