Testudinidae

karada yaşayan kaplumbağalar familyası.

Emydidae familyasına yakın akraba olan bu grup yaklaşık 40 türden oluşur. Üst bölümü kubbeleşmiş ve tümüyle kemikleşmiş olan bağaları keratin levhalarla örtülüdür. Kuyruk ve boyun bölümleri genellikle kısa, arka bacakları silindir biçimindedir. Ayaklarında 4-5 tırnak bulunur. Büyük ölçüde bitkisel maddeleri yerler. Avustralya dışında tüm kıtalara yayılmış olan bu familyanın Türkiye’de yalnız Testudo cinsinden iki türü yaşar. Galâpagos ve öbür adalarda yaşayan dev kaplumbağalar da bu familyadandır.

Günümüzde dev kablumbağalar birçok adada ya çok azalmış ya da yok olmuştur. Yaşama ortamlarının önemli ölçüde yok edilmesi ve avlanarak kırıma uğratılmaları bu durumu yaratan temel etkenlerdir. Ayrıca adalara yayılan evcil hayvanlar da dev kaplumbağaların yok oluş sürecini hızlandırmıştır. Hint Okyanusunun yaklaşık 30 adasına özgü dev kaplumbağaların Güney Aldabra Adasındaki grubu dışında kalanlar tümüyle yok olmuştur. Galâpagos kaplumbağalarının 10-15 formu genellikle Geoche- lone elephantopus türünün alttürleri sayılmaktadır. Dev kaplumbağalar yaklaşık 1,3 m uzunluğa ve 140 kg ağırlığa ulaşabilir.

Aynca Santa Cruz Adasında bir örneğin yaklaşık 180 kg ağırlığa ulaştığı da kayıtlara geçmiştir.

Bayağı kaplumbağa (Testudo graeca)

Palearktik bölgenin batısında yaşar. Türkiye’de en yaygın ve en tanınmış kara kaplumbağası türüdür. Gençlerde sarımsı ya da soluk zeytin renginde olan bağasının üst bölümü ileri yaşlarda kahverengimsi ve geniş siyah lekelidir. Uzunluğu en çok 30 cm’ye ulaşır.

Bu türe benzeyen ama daha büyük yapılı olan

Trakya kaplumbağası (T. hermanni)

Avrupa’nın güney kesimlerinde yaşar. Bayağı kaplumbağalarda arka bacakların kuyruğa yakın yerinde bulunan sert birer çıkıntı Trakya kaplumbağalarında yoktur. Testudo üyeleri birçok yörede tosbağa adıyla tanınır.