Gliserin
gliserin, yüzde 95’ten çok gliserol içeren ve başta eczacılık olmak üzere çeşitli sanayi dallarında kullanılan ticari ürün.
Gliserin, diğer adı "gliserol" de olan sıvı halde bulunan polar organik bır trihidroksi alkoldür. Normal şartlarda renksiz, kıvamlı, tatlı bir sıvı olan üç değerli bir alkoldür. (CH2OH.CHOH. CH2OH). Propantriol ve gliserol olarak da adlandırılır. Hafifçe tatlı, zehirleyici olmayan bir sıvıdır. Su ve alkol ile karışır; asetonda çözünür. Tıbbi gliserin şeker hastalığında şeker olarak ayrıca dıştan deriye uygulanan merhemlerle ve kabızlıkta fitil olarak kullanılır. Ayrıca dinamit yapımında da kullanılır. Trinigliserin ve nitrik asitle birleştirilerek dinamit yapılabilir. Sadece nitrik asit ile birleştirildiğinde ise çok güçlü olan Nitro gliserin yapımında kullanılır. Gliserini Scheel bulmuş (1779), Berthelot ve Würtz de yapısını açıklayarak molekülünde üç hidroksil grubu bulunduğunu ortaya koymuşlardır. Gliserin katı ve sıvı yağlarda, yağ asiti esterleri şeklinde bulunur. Alkol mayalanması sırasında şekerli suya sodyum bisülfit katılırsa etonol yerine gliserin oluşur. Sanayide yağlı maddelerin hidrolizinde, yağlardan sabun üretimi ve mum yapımında yan ürün olarak da propilen, etil asetat ve etil alkolden üretilmektedir.
Yoğunluğu 1.265, ergime noktası 17°C, Kaynama noktası 290°C'tır. Su ve alkollerle her oranda karışabilir. Eterde çözünmez, asetonda çözünür. İyotlu ve alkali maddeleri çözer. Dumanlı nitrik asitle birleşerek nitrogliserin yapar. Gliserin boya ve verniklerde kullanılan reçinelerin elde edilmesinde, besin, ilâç ve kozmetik sanayiinde, büyük ölçüde de nitrogliserin (dolayısıyla dinamit) yapımında kullanılır.
Gliserol 1,2,3-Propantriol'ün yaygın adıdır. Şurup kıvamındaki bu renksiz sıvı suda çözülebilmektedir. Hayvansal ve bitkisel yağ maddelerinin içinde bulunur.Deriye uygulandıgında lipitlerin(yağların)yapısına katılır. Tıpta yumuşatıcı olarak, endüstride sabun ve özel dokumaların yapımında kullanılır. Yağlı maddelerin sabunlaştırılmasıyla elde edilen gliserol, bir trihidrik alkoldür; yani herbiri farklı bir karbon atomuna bağlı üç hidroksil grubu (OH) içerir. Gliserolün öbür kullanımları arasında patlayıcı madde yapımı, sanayi çözücüleri üretimi sayılabilir. Aynı zamanda gliserol gıdalarda aw (su aktivitesi) değerinin düşürülmesine yardımcı olur.
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Son düzenleyen Safi; 28 Kasım 2019 00:04
