Zeka Gerilikleri!

Zeka, bir yetenektir. Zeka geriliği ise bu yeteneğin normal durumdan daha aşağıda bir aşamada olmasıdır. Psikologlara göre zeka geriliği; belirli bir zeka bölümünün altına düşmektir. Bu sınır 70’tir. Pedagoglar ise normal eğitim programından yararlanamayanlar için zeka geriliği tabirini kullanırlar.

Zeka geriliğinde 2 kriter vardır:

• Zihinsel gelişme.
• Sosyal gelişme.

Zeka geriliğinde zihinsel gelişme:
İster geri zekalı olsun ister normal zekalı, herkes aynı zihinsel gelişim sürecinden geçer. Fakat geri zekalılarda bu süreç yavaştır. Bu yavaşlık çocuğun zeka yaşının daima kronolojik yaşının gerisinde kalmasına neden olur. Zeka yaşı ise zeka testlerinin gösterdiği zihinsel yetenek düzeyidir. Kronolojik yaş; takvim yaşıdır. Zeka gelişimleri yavaş olanların diğer gelişim süreçleri de yavaş olmaktadır. Örneğin; geç konuşurlar, geç yürürler, tuvalet terbiyesini öğrenemezler vb.

Zeka gelişiminde sosyal uyumsuzluk:
Önemli olan bireyin kimseye muhtaç olmadan hayatını sürdürmesidir. Zeka geriliği olanlarda başkalarına bağımlı olmadan kurtulma, normal insanlara göre çok daha sonra olmakta veya ağır geri zekalılar bu yeteneği hiçbir zaman kazanamamaktadırlar.

Zeka geriliğinin türlerine ilişkin sınıflamalar:

• Zeka bölümüne göre yapılan sınıflamalar
• Eğitimsel açıdan yapılan sınıflamalar

Zeka bölümü (ZB); zeka yaşının (ZY), kronolojik yaşa (KY) bölümünün 100 ile çarpımıdır. Zeka düzeyi; 0 ila 140 arasında bir dağılım göstermektedir. 100 dolayında zeka bölümü normaldir. Bunun sınırları 90 ila 110’dur.

Clark’ın zeka bölümüne ait sınıflaması:

• 0-19 Çok ağır geri zekalı.
• 20-34 İleri derecede geri zekalı.
• 35-49 Orta derecede geri zekalı.
• 50-70 Hafif derecede geri zekalı.
• 70-80 Sınırda geri zekalı.

Bir başka sınıflama:

• 0-20 İdiot
• 20-39 Embesil
• 40-59 Moron
• 60-69 Debil
• 70-79 Sınır zeka geriliği
• 80-89 Zeka bölümü normalin altına işaret etmektedir.

İlgili sınıflandırmalardan çıkan sonuca göre; 90 – 110 arası normal zekaya bunun altı ise zeka geriliğine işaret etmektedir. Ciddi derecedeki zeka geriliği ise 70’den önce başlamaktadır.