kalay folyo

gıda maddelerinin paketlenmesinde kullanılmak üzere kalaydan hazırlanan ince metal yaprak. Kalayın insan vücudu üzerinde, zehirleyici herhangi bir etkisi yoktur. Elektrik devrelerinde kullanılan kapasitörlerin yapımında da kalay folyodan yararlanılır.

kalay kaplama

siyah vernikle kaplanmış teneke ve sert kalaydan süs ya da kullanım eşyası. Eritilmiş kalay ya da kalay-bakır alaşımına daldırılan demir ya da çelik teneke levhalar çaydanlık, tepsi, semaver ve şamdan gibi çeşitli ev ve süs eşyası biçiminde işlenirler. Bu malzemeler daha sonra yöreye göre farklılık gösteren, ama genel olarak beziryağı, kurutucu maddeler ve boyalarla hazırlanan siyah vernikle cilalanır.

İngiltere’deki en önemli kalay kaplama ürünler Pontypool işi olarak bilinenlerdir. Bunlar Allgood ailesinin Pontypool’daki imalathanesinde, daha sonra da Monmouthshire’daki Usk’ta üretilmiş ve gerek parlaklıkları, gerekse dayanıklılıklarıyla ün kazanmıştır. Bu niteliklere Allgood ailesi zanaatçıları çeşitli deneyler sonucunda ulaşmışlar ve aynı zamanda kendilerine özgü bir teneke üretme tekniği de geliştirmişlerdi. Pontypool’daki imalathaneyi 1732 dolaylarında Edvvard Allgood kurmuştu. Burada kalay eriyiğine daldırılmış ince demir levhalardan yapılan süs ve günlük kullanım eşyası, beziryağı, ombra (kahverengi bir demir oksidi) ve doğal kurşun oksidinden (mürdesenk) bir karışımla vernikleniyor, renkli bezemeye zemin oluşturan koyu renk ise asfalt ya da kömür katranıyla elde ediliyordu. Birkaç kat vernik sürülen eşya çoğunlukla üç hafta kadar bir süre içinde birçok kez düşük sıcaklıkta fırınlanıyor ve sonuçta cila ısıya oldukça dayanıklı hale geliyordu.

Pontypool işi çaydanlık, tepsi, tabak ve süs eşyası daha çok Çin figürleriyle bezenirken, Usk’ta üretilenlere kır sahneleri işleniyordu. Pontypool’daki imalathane 1822’de kapandı; Usk’taki ise 40 yıl daha üretimini sürdürdü. Pontypool işlerinin en zengin koleksiyonu Cardiff’teki Gal Ulusal Müzesi ile Gwent’teki Newport Müze ve Sanat Galerisi’nde bulunmaktadır.
İngiltere dışında kalay kaplama eşya üretilen başlıca merkezler Hollanda’da Zeist ve Hoorn, Fransa’da Paris ve ABD’de Pennsylvania’dır. 18. yüzyılın ilk yarısında Avrupa’da başlayan, kısa bir süre sonra da ABD’de yaygınlaşan kalay kaplama ticareti 19. yüzyılın sonlarında sona ermiştir.