Yahuda (Aziz)

TADDEUS ya da LEBBAEUS olarak da bilinir (ü. İS 1. yy; Batı Kilisesinde yortu günü 28 Ekim; Doğu Kilisesi’nde yortu günleri, 19 Haziran ve 21 Ağustos),

Hz. İsa’nın 12 Havarisinden biri. Yuhanna İncili’ndeki Havari listesinde, İsa’yı ele veren Yahuda ile karıştırılmaması için “İskariyot olmayan Yahuda” olarak anılır (14:22). Kitabı Mukaddes’in bazı basımlarında “Yakub’un oğlu Yahuda” (buradaki Yakub’un Alfeus’un oğlu Havari Aziz Yakub olduğu sanılır), başka basımlarda ise “Yakub’un kardeşi” biçiminde tanımlanır. Markos ve Matta İncilleri’nde Yahuda’nın Mektubu adlı metnin yazarı sayılan İsa’nın “kardeşi” Yahuda’dan (Markos 6:3, Matta 13:55) çok, Taddeus’la (Lebbaeus) özdeşleştirilir (Markos 3:18; Matta 13:55). İnciller’de İsa’nın göğe yükselişinden sonra Yahuda’nın adı bir daha geçmez.

Havari Aziz Simon gibi Yahuda’nın da İS 70’e değin varlığını sürdüren Zelotlar adlı milliyetçi Yahudi topluluğun üyesi olduğu sanılır. 4. yüzyılda yayılmaya başlayan efsanelerde Simon’la Yahuda’nın Hıristiyanlığı yaydıkları, apokrif bir metin olan Simon ve Yahuda’nın Çektikleri’nde ise İran’da öldürüldükleri öne sürülür. Ortodoks Kilisesi’nde Yahuda ile Taddeus ayrı kişiler olarak kabul edilir.