Dino, Abidin
(d. 23 Mart 1913, İstanbul - ö. 7 Aralık 1993, Paris)
çağdaş Türk resim sanatının öncülerinden ressam.

Çocukluğu İsviçre ve Fransa’da geçti. 1925’te ailesiyle birlikte İstanbul’a gitti. Resme karşı beslediği ilgi nedeniyle Robert Kolej’deki ortaöğrenimini yarıda bırakarak yalnızca resim ve karikatürle uğraşmayı seçti. Aynı yıllarda başladığı edebiyat çalışmalarını bütün sanat yaşamı boyunca sürdürdü. İlk karikatür ve desenleri, 1930’da Yarın gazetesinde, ilk yazıları 1931’de, Fikret Adil’in çıkardığı Artist dergisinde yayımlandı. Dino, bu arada Nâzım Hikmet’in Sesini Kaybeden Şehir (1931) ve Bir Ölü Evi (1932) adlı kitaplarının kapak ve iç resimlerini gerçekleştirdi. Bu dönem yapıtlarında geleneksel halk sanatlarından ve hat sanatından yola çıkarak çağdaş bir yorum getiriyordu.

Dino 1933’te D Grubu’nun kurulmasında çalıştı. Atatürk’ün isteği ile 1934’te sinema öğrenimi yapmak üzere Leningrad’a (bugün Petersburg) gönderildi. Lenfilm stüdyolarında Cumhuriyet’in 10. yılında Türkiye’nin Kalbi Ankara filmini gerçekleştiren yönetmen Sergey Yutkeviç’le çalıştı. 1937’ye değin Leningrad, Moskova, Kiev ve Odessa’da Madenciler adlı bir filmin çekimini gerçekleştirdi. Sinemayla ilgisini daha sonra da sürdürecek ve 1966 Dünya Kupası’ m anlatan Goal (Altın Goller) adlı filmi çekecekti.

Dino 1937’de Londra ve Paris’e gitti. Paris’te Gertrude Stein, Tristan Tzara ve Pablo Picasso gibi önde gelen sanatçılarla tanıştı. 1938’de Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul’da liman işçilerinin resimlerini çizdi ve 1939’da Avni Arbaş, Selim Turan, Nuri İyem gibi sonradan Yeniler adıyla anılacak bir grup ressamla birlikte Liman Sergisi’ni düzenledi. Ses, Yeni Ses, Yeni Edebiyat, Servetifünun-Uyanış ve Yeni Adam dergilerinde çıkan yazı ve çizimleriyle yeni bir gerçekçilik kavramı üstünde durdu. Gene aynı yıl New York Dünya Fuarı’ndaki Türk Pavyonu’nun dekorasyonunu yaptı.

1940-41’de kardeşi Arif Dino’yla birlikte estetikle siyasetin, soyutla somutun çelişki ve bağlarını araştırarak II. Dünya Savaşı’ndan esinlenen büyük boyutlu desenler gerçekleştirdiler. Dino 1941’de İstanbul sıkıyönetim komutanlığınca önce Mecitözü’ ne sonra da Adana’ya sürgüne gönderildi. 1945’e değin bir yandan Adana’daki Türk Sözü gazetesinde çalışırken, bir yandan da yöre insanlarının yaşamını, acı ve sevinçlerini yalın ve şiirsel bir anlatım ve toplumsal gerçekçi bir eğilimle yansıttı. İlk heykel çalışmalarına da orada başladı (1942). Bu arada yazdığı Kel (1944) adlı oyunu yayımlandıktan hemen sonra toplatıldı.

1951’de kökü eski Anadolu uygarlıklarına dayanan geleneksel anlayıştan esinlenerek seramik çalışmaları yaptı. 1952’de Paris’e giderek orada yerleşti. 1954’ten başlayarak sekiz yıl boyunca Paris’teki Salon de Mai (Mayıs Salonu) sergilerine katıldı. 1955’te “İşkenceler” ve “Atom Korkusu” konulu destansı resimlerini sergiledi. Bu dönemde “acı çeken insan” teması dışında “eller”e yöneldi. Daha sonraları gerçekleştirdiği “arkaik” anlayıştaki iri gözlü, cepheden betimlenmiş, ayrıntılardan arınmış figür heykelcikleri, el desenlerinin soyutlanmış kütlelere dönüştürülmesi gibiydi.

Dino Paris’teki yaşamı boyunca Türk kültürüyle bağlantısını hiçbir zaman koparmadan ve Avrupa’daki güncel sanat gelişmelerini, yeni eğilimleri izleyerek özgün bir çizgi oluşturdu. 1940’larda Ses dergisi için gerçekleştirdiği çini mürekkepli çizimlerindeki anlatımcı çizgi ustalığı, sonraları Pertev Naili Boratav’ın Türk Masalları (1953), Nâzım Hikmet’in Kuvayı Milliye Destanı 19681 ve Yaşar Kemal’in Deniz Küstü (1979) adlı kitaplarının resimlerinde ilüstratif bir niteliğe büründü.

Dino, Türkiye’deki ilk kişisel sergisini 1969’da açtı. Sonraki yıllarda kişisel sergi açmayı sürdürdüğü gibi karma sergilere de katıldı. Bu arada Fikret Mualla (1980, Ara Güler ile birlikte), kendi desenlerini içeren El (1984), kardeşi Arif Dino’nun resim ve desenlerini içeren Yüz (1985, Rasih Nuri İleri ile birlikte) ve şiirlerini içeren Çok Yaşasın Ölüler (1985, Rasih Nuri İleri ile birlikte), gene kendi desenlerini içeren Bu Dünya (1986, Ferit Edgü ile birlikte), Antibes Resimleri ve Pencereler, Açılar (1989, Ferit Edgü ile birlikte) ve Çiçekleme (1990, Yaşar Kemal ile birlikte) adlı yapıtları yayıma hazırladı.

Resimleri ABD’den SSCB’ye kadar çeşitli ülkelerdeki resmî ve özel koleksiyonlarda ve müzelerde bulunan Dino 1979’da Fransa’daki Görsel Sanatlar Ulusal Birliği’nin (UNAP) onur başkanlığına seçilmiştir.