Arama

Elementler - Silisyum - Tek Mesaj #1

kompetankedi - avatarı
kompetankedi
VIP Bir Dünyalı
11 Nisan 2007       Mesaj #1
kompetankedi - avatarı
VIP Bir Dünyalı

silisyum (Si)

Ad:  si.JPG
Gösterim: 2430
Boyut:  41.3 KB

periyodik tablonun IVa grubunda (karbon grubu) yer alan ametal kimyasal element.

Yerkabuğunun yüzde 27,7’sini oluşturan silisyum oksijenden sonra Yer’de en bol bulunan elementtir.
İlk olarak 1824’te İsveçli kimyacı Jöns Jacob Berzelius’un bulduğu silisyum doğada serbest halde bulunmaz, ama hemen hemen bütün kayaçlarda, kum, kil ve topraklarda ya oksijenli bileşiği olan silis (SİO2, silisyum dioksit) halinde ya da oksijen ve alüminyum, magnezyum, kalsiyum, sodyum, potasyum, demir gibi başka elementlerle oluşturduğu silikatlar halinde bulunur. Ayrıca doğal sularda, atmosferde (silisli toz halinde), pek çok bitkide ve bazı hayvanların iskeletlerinde, dokularında, vücut sıvılarında da silisyum bileşikleri vardır.

Katışıksız silisyum sert, koyu gri renkli, metal parlaklığında bir katıdır ve kristal yapısı elmas biçimindeki karbonun aynısıdır. Silisyumun birçok fiziksel ve kimyasal özelliği karbonunkine benzer. Kahverengi ve toz halinde silisyum da tanımlanmıştır, ama bu da mikrokristal yapıdadır. Element haldeki silisyum sanayide, oksidinin elektrik fınnlarında kok kömürüyle indirgenmesi yoluyla hazırlanır. Küçük ölçekte ise oksidinin alüminyumla indirgenmesiyle elde edilebilir.
Ad:  si1.JPG
Gösterim: 454
Boyut:  9.5 KB
Silisyum da karbon gibi oda sıcaklığında tepkin değildir, ama ısıtıldığında şiddetle tepkimeye girerek halojenlerle halojenürleri, bazı metallerle de silisürleri oluşturur. Hidroflüorik asit dışındaki asitlerden etkilenmez. Akkor sıcaklığında su buharının ya da oksijenin etkisiyle yüzeyinde silisyum dioksit katmanı oluşur. Silisyum ve karbonun elektrik fırınında 2.000°C-2.600°C arasındaki sıcaklıklarda birleşmesiyle önemli bir aşındırıcı olan silisyum karbür (karborundum, SiC) elde edilir. Silisyumun hidrojenle tepkimeye girmesi sonucunda, oda sıcaklığında gaz halinde bulunan ve silanlar olarak bilinen bir dizi hidrür; hidrokarbon gruplarıyla birleşmesiyle de birçok organik silisyum bileşiği oluşur.
Ad:  si2.JPG
Gösterim: 532
Boyut:  9.6 KB
Element haldeki silisyumun birkaç uygulama alanı vardır. Metalürjide indirgeyici ve çelik, pirinç ve tunç üretiminde alaşım maddesi olarak kullanılır. Katışıksız silisyumdan fotoelektrik aygıtlarda, transistorlarda ve başka elektronik elemanlarda yararlanılır. Silisyumun en önemli bileşikleri silis ve silikatlardır. Kum ve kil biçimindeki silis beton ve tuğlanın yanı sıra yüksek sıcaklıklara dayanıklı tuğlamsı (refrakter) yapımında kullanılır. Kuvars minerali halindeki silisten ise ısıyla yumuşatılarak cam eşyalar üretilir. Suda çözünmeyen silikatların çoğundan da cam eşya ve emaye, çanak çömlek, porselen ve başka seramik malzemelerin üretiminde yararlanılır. Su camı olarak bilinen sodyum silikatlar sabun yapımında, ahşap malzemenin çürümesini önlemede, yumurtaların saklanmasında, çimento olarak ve boyalarda kullanılır. Silikonlar ise silisyum, oksijen, karbon ve hidrojenden yapay yolla üretilen organosilisyum oksitlerdir. Bunlar eylemsiz ve yüksek sıcaklıklara olağanüstü dayanıklı olmaları nedeniyle yağlayıcılarda, hidrolik sıvılarında, su geçirmeyen malzemelerde, vernik ve emayelerde kullanılırlar.
Ad:  si3.JPG
Gösterim: 540
Boyut:  14.7 KB
Ad:  si4.JPG
Gösterim: 659
Boyut:  13.3 KB
Silisyumun silisyum-28 (yüzde 92,21), silisyum-29 (yüzde 4,70) ve silisyum-30 (yüzde 3,09) gibi üç kararlı izotopu ve dört radyoaktif izotopu bilinmektedir.
Son düzenleyen Safi; 23 Şubat 2018 01:37