Arama

La Fontaine (La Fonten) - Tek Mesaj #3

CaCo - avatarı
CaCo
Ziyaretçi
2 Mayıs 2007       Mesaj #3
CaCo - avatarı
Ziyaretçi

Jean DE LA FONTAİNE

Ad:  La Fontaine (La Fonten)3.jpg
Gösterim: 1363
Boyut:  56.7 KB

fransız şair
(Château-Thierry 1621-Paris 1695)

1652' de Sular ve Ormanlar yöneticiliği yaptı, oldukça aylak bir yaşam sürdü ve 1654’te Terentius’un Hadım (Eunuchus) adlı komedisinin manzum bir uyarlamasını (Eunuque) yayımladı. 1657’de Fouquet'yle tanıştırıldı; Adonis adlı şiiriyle bir ödenek kazandı. Koruyucusunun gözüne girmek için her telden çaldı ve le Şonge de Vaux' yu da o sırada yazdı. L'Elbgie aux nymphes de Vaux (1661) ve t'Ode au roi pour M. Fouquet (1663) adlı yapıtlarında gözden düşen Fouquet'yi savunarak cesaretini gösterdi. Bouillon düşesiyle dostluk kurduktan sonra Luxembourg sarayı’nda, onu soylu hizmetkârlarından biri durumuna getiren Gaston d’Orlöans'ın dul eşi Madame'ın yanında yaşadı (1664-1672).

Bu dönemde salondan salona koşuşturarak, Masallar (Nouvelles en vers) [1665] adlı yapıtını ve Masallar"mm (Fables) [1668] ilk kitabını yayımladı. Amours de Psychb et de Cupidon (Psykhe ve Cupido’nun aşkları) [1699] adlı yapıtını krala sundu. Masallar’m ikinci bir kitabından (1671) sonra, Mme de La Sabliöre’in himayesine girdi, Lully için bir opera librettosu (Daphne, 1674) yazdı ve Contes (Öyküler) [1675] adlı yapıtıyla Masallarını (Fables) sürdürdü (1678-79). Ayrıca artık bozuşmuş bulunduğu Lully'ye karşı bu kez bir hiciv (te Florentirı), le Quinquina üzerine tuhaf bir şiir (1682) ve dramatik bir şiir (Astrde, 1691) yazdı. Fransız akademisi’ne kabulü sırasında (1684) Discours â Madame de La Sabliere adlı söylevini okudu, sonra l'Epitre â Huet (Huet’ye mektup) [1687] adlı yapıtında, Yeniler'e karşı Eskiler'in yanında yer aldı. Mme de La Sabliöre'in son derece sıkı bir dindarlığı benimsemesi üzerine, Chantilly’de Condöler'in ve Mme de Bouillon'un yeğenleri olan Vendömelar'ın yanlarında konuk edildi. Madam de La Sabliöre öldükten (1693) sonra, protestan maliyeciler Flervartiar’ın yanına yerleşti ve iki yıl sonra da burada öldü.

Yapıtları ve özellikle de Contes'u, hayvansallıkla ihsanlığı, gerçek dünyayla düşlenen dünyayı, yalnızlıkla insancıllığı, bencillikle sevgiyi, kuşkuyla hayal dünyasını, yalınlıkla sözün büyüsünü ve kötümserlikle dingin bir dünya imgesini sıkı sıkıya bir- biriyle kaynaştırır. Fransız lirizminin doruğuna ulaştığı bu yapıtta, sevgi insanı kendinden geçiren değil, hayallere sürükleyen bir tutkudur. Mutluluk anlayışı artık değişmiştir: yer yer abartmalara kayan, çelişkilere düşen ve bir engel karşısında da bunalımlara giren yüzyıl başındaki açgözlülük ve katılığa karşılık, La Fontaine'in lirizmi çabucak doyuma ulaşan, huzur içinde bir lirizmdin Çelişkiler var olmasına vardır, ama sanki daha bir yumuşamıştır: daha düzenli bir dünyayı düşünebilmek, kurabilmek için arılığı sonuna kadar götürmek gerekir ve ancak o zaman dilin özünde bir düzen kurulmuş olur.

La Fontaine'in lirizmi daha önceki lirizmden ayrılmakla birlikte, mutluluğa yer vermeyen ve aşka neredeyse hiçbir olanak tanımayan Racine'in trajedisiyle bütün bağlarını koparmıştır. Racine’in bir "kural"ı durumuna gelen “yitik tutku”, trajik yazgısının insanı aştığını kanıtlar. La Fontaine’deyse yitik tutku uyumsuz bir aşk olarak görülürken, örneğin kıskançlık da olanaksızların gerçekleşmesi olarak değil, bütünüyle uyumlu bir dünyada başa gelen bir kaza olarak düşünülür. La Fontaine yazarken “mutlu'' bir sonuca varıyorsa, duyumların ve düşüncenin doyumundan kaynaklanan mutluluk dizelerine yansıdığı içindir Masal, düş payıyla ustalığın birbirinden ayrılmadığı dizelerin özgürlüğü sayesinde bakış açılarının birbirini izlediği bir ağdır. Böylece, bir ölçüde kesinlikle ölçüdışı bir dizelemenin kullanılmasına bağlı bir tür “doğal konuşma"ya varılır. Özgürlük ve kesinlik kavramları, "biçim" ve “öz”ü kapsayan tek bir demet olarak bütünleşirler. La Fontaine’in yapıtları, önceki dönemlerin hümanizminden derin bir biçimde etkilenmekle birlikte, XIX. yy.’ın ve daha sonra da Paul Valâry’nin savunacakları “saf şiir’M muştular.

Kaynak: Büyük Larousse
Son düzenleyen Safi; 30 Temmuz 2016 19:33