Mağaranin Bulundugu Yer: BALLICA MAĞARASI...
Ballica Mağarasi, Tokat’in 26 km. güneybatisinda bulunan ilçemizin 7 km. güneydogusundadir. Tokat-Magara arasi 33 km.’dir.
Magaranin Ilk Bulunusu ve Daha Önce Yapilan Arastirmalar:
Türkiye Magara Arastirma Dernegi’nin devami olan, Ankara’daki Magara Arastirma Dernegi MAD’in speleolog-lari 1987 yilinin kasim ayinda ilk incelemelerini, 1990 yili aralik ayinda da ikinci incelemelerini yapmislar ve magaranin haritasini çikarmislardir (MAD Bülteni, sayi 8, Kasim 1991).
Ballica Magarasi’nin ilk bilimsel incelemesini, Tokat Valiligi’nin istemesiyle Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’nden Prof. Dr. Baki Canik ve Arastirma Görevlisi Mehmet Çelik’ten olusan bir ekip, 13-15 Ocak 1992 tarihinde yapmislardir. Ballica Magarasi’nin en kapsamli speleolojik arastirmasi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Jeolojik Etüdler Dairesi’ne bagli Magara Arastirmalari Bölümü’nden Dr. Jeomorfolog Lütfi Nazik baskanligindaki Bekir Aksoy, Emrullah Özel ve Hamdi Mengi’den olusan ekip tarafindan 1994 yilinda yapilmistir. MTA Magaracilik Bölümü’nün yaptigi bu ayrintili arastirmada mimari ve uygulamali elektrik ve isiklandirma projeleri de yer almistir.
KISA BILGILER
Ballica Magarasi kristallesmis kireçtaslarindan meydana gelmistir.Sinirli kireçtasi olusumu göz önüne alindiginda, magaranin hacmi inanilmaz derecede büyüktür.Buradaki kireçtaslarinin yatagi yoktur;özürlü ve kirilmistir ayrica çatlaklar kalsiyum karbonatla doldurulmustur.
Kireçtasi %96 kalsiyum karbonattan olusmustur.Bu tasin karstik yapisi karsit çukurlari, yutak delikleri, ara-likli satihlarda olusmus havalandirma bacalari ve klintleri içerir.Kireçtasinin kirik yapisi ve kimyasal olusumu karstiklesme kontrolünün ve magaradaki sütun,sarkit ve dikitlerin sekillenmesinin ana faktörleridir.Magara (KD-GB(l) ve KB-GD(2)) Kuzeydogu-Güneybati(l) ve Kuzeybati- Güneydogu(2) istikametine yönelen iki ana galeriyi ve bu galerilere açilan oda ve salonlari kapsar.2.Kattaki galerinin normal fay serilerine bagli olarak kademe kademe seviyesi azalirken 1.Galeri tasdamlali bir zeminden olusur.Magaradaki düsmüs bloklar bölgesel depremler sonucu kirilmis olabilir, l .Galeride sarkitlar, dikitler, kolonlar, sarkan taslar, perdeler, makarna biçimli sarkitlar, damlataslari, havuz-lar ve magara incileri bulunur.Bütün bu magara olusumu tipleri ve (benzersiz dikitlerle) 6.5 metrelik bir sarkiti da kapsayan birçok farkli çesitteki sarkit sekilleri 2.Galeride de bulunur.
Arka arkaya olusan karstik ve tektonik depremlerin magarayi bütünüyle etkiledigine dair kanitlar bulun-mustur.En belirgin bulgular ise:
a)Magara içerisinde sizinti sulardan kaynaklandigina inanilan yüzeysel travertenlerin varligi;
b)Fay boyunca devam eden magara girisi;
c)Magaradaki düsmüs bloklar;
d)Kalm sütunlardaki yatay kirik izleri;
e)Uzun zamandir Çöküntü Salonu seviyesinde kalan yeralti suyu ve duvar içlerindeki görülebilen yatay çizgilerin isaret ettigi ikincil maden olusumlari;
f)Yeni Salonun asagi bölümlerindeki serbest sarkitlar ve uzun dikitlerdir.
Ballica magarasi büyük bir olasilikla 3.4 milyon yil önce olusmaya baslamis ve bölgesel iklim sartlarina bagli olarak son zamanlara kadar gelisimini devam ettirmistir.
TANITIM
Ballica Magarasi Orta Karadeniz Bölgesinde bulunan Tokat’in bir kasabasi olan Pazar’in güneyinde 8km boyunca uzanir.
Yüzey jeolojisi ve magara haritalandirma çalismalari Ocak 1992′de baslamis ve Ocak 1995′te tamamlamistir.Magara galerileri Magara Arastirma Dernegi tarafindan 1992′de haritalandirilmistir. Sonraki hari-talandirmalar, Türkiye Maden Tetkik ve Arastirma’nin (MTA)genel yönetimi altinda, 1994′te Magara Arastirma Projesi’ne bagli bir takim tarafindan yürütülmüstür.Tamamlanmamis orijinal harita yapilirken derlenen MTA haritasindan destek alinmistir.
Ballica Magarasi Tokat Dagi’nin baskalasmis sistleri üzerinde uzanan karstik kristal kireçtasiyla olusmustur.Magaranin içerisinde yer alan kristallesmis kireçtasi kütlesinin yüzey alani yaklasik 30 hektardir.Tektonizm ve karstiklesmenin sonucu olarak, bu olusumun derin yerlerindeki çözelti bosluklari magaraya bir yükselti saglamistir.Kireçtaslarinin sinirli yüzey boyutuna ragmen bilinen magara 680m. uzunlugunda ve genis kapsamli karstiklesme gösteren 6.500 metrekarelik bir alani kaplamaktadir.
Bu çalisma Ballica Magarasinin hidrojeolojik ve magara özelliklerini test etmek üzere baslatilmistir. Çalismalarin sadece bu safhasinin tamamlanmasina ragmen, magara birçok ziyaretçiyi çekmeye devam edecektir, çünkü magaranin her bölümü magara sekilleri açisindan oldukça zengindir.
COGRAFI YAPI
Pazar kasabasinin kuzeyinden akan bölgenin en genis irmagi,Yesil irmak’tir.Diger irmaklarda Yesilirmaga karismaktadir.Magaranin 50m. güneybatisindaki Inderesi kisa ömürlüdür ve magaranin yer alti suyunu besler.Magaranin kireçtasindan ibaret olan tepesinin en yüksek noktasi 1.306m’dir.Magara giris yükseltisi 1.085m’dir.Bölgenin en yüksek tepesi Akdag ise 1.916m’dir.
Çalisma alam çayir bitkileriyle kaplidir ve bu bitki örtüsü aralikli kayaliklar boyunca magaraya süzülen yagmur suyunun COi açisindan zenginlesmesine sebep olur.Tokat ,Turhal’daki Meteoroloji Rasathanesi’nden alinan verilere göre alana düsen yillik yagis miktari ortalamasi (1933-1990 arasi) 413.4mm’dir.
JEOLOJIK YAPI
Paleozoik Tokat Dagi’nin kahverengi,yesil-sari ve siyah sistleri Ballica magarasi’nin etrafindaki alanin büyük bir bölümünü kaplar. Birimdeki sistli yüzey yatagindan farklidir.Sistler lepidogranoblastik bir dokuya sahiptir ve genelde fîlit, klorit,kuvarz,sist ve kalk sist tipleri vardir (Abbas Novinpour,1993).Bunlar temel olarak basinçtan dolayi bükülen kalsiyum karbonatla kuvarz kalsiyum karbonat, klorit ve serisit madenleri içerir.Kuvarz kristalleri katalistik bir doku gösteren kismen ince çatlaklar halindedir.Kirik ve çatlaklar ikincil kalsiyum karbonatla doldurulmustur.
Kristal kireçtaslari beyaz,bej ve soluk gri’dir. Bunlarin çogunlukla sistlerin üzerine uzandiklari gözlemlenir,ama bazi durumlarda da takoz seklinde olusurlar. Yatak yüzeyleri bulaniktir ve kireçtaslari kirik yapilarla doludur. Çok yogun bir sekilde karstiklesmislerdir.Karstiklesmeyi yönlendiren kiriklar yagmur suyunun kendine çok derinlere nüfuz ederek bir rota belirlemesinden dolayi genellikle dikeydir. K30°B(1) ve K47° D(2) seklinde siralanmis iki ana kirik sistemi kireçtaslan figüründe haritalandirilmistir.
Eski karstik yapilar tarafindan sekillendirilen traverten tortulan ayni zamanda magaranin etrafindada bulunmustur.Traverten tortu egimleri, topografik eyimler, eski kaynak su akintilariyla birlikte devamli güney batiya dogru yönelir.Ballica köyü etrafinda olusurlar...
Son düzenleyen _Yağmur_; 12 Aralık 2012 13:29
Sebep: sayfa düzeni
