Selçuk Bey

(ö. y. 1009, Cend)
Selçukluların atası. Büyük Selçuklu Devleti’nin temellerini atmıştır.

Oğuzların Kınık boyundan Dokak’ın (Dukak) oğluydu. Yönetimindeki oymaklarla birlikte 960’larda Orta Asya’dan göç ederek Seyhun Irmağının aşağı çığırındaki Cend’e yerleşti. Zamanla kendisine bağlı Oğuzlarla birlikte Müslümanlığı benimsedi. Oğuz yabgusu adına vergi toplamaya gelen görevlileri kâfirlere haraç vermeyeceğini söyleyerek kovdu. Oğuz devletine karşı mücadeleyi cihada hazır bir gazi olarak yürütmesi nedeniyle kendisine Melikü’l-Gazi unvanı verildi. Öte yandan yabgu unvanı alarak ayrı bir devlet örgütlenmesine yöneldi ve siyasal varlığını tanıyan Samanilerin uç beyleri arasında yer aldı.

Karahanlılara karşı savaşmak üzere Samanilerin emrine asker gönderdi. Bunun karşılığında Buhara Semerkand arasında yeni topraklar elde etti. Samanilerin yıkılmasından (999) sonra Gaznelilerin denetiminde Horasan’a yerleşti. Öldüğünde geride bıraktığı askeri ve siyasal yapı, daha sonra torunları Çağrı ve Tuğrul beyler tarafından düzenli bir devlete dönüştürüldü.