Mars

Dünya'dan sonra Güneş'e en yakın dördüncü gezegen. Rengi nedeniyle kırmızı gezegen diye de anılır. Güneş etrafında bir dönüşünü 687 günde tamamlar. Kendi ekseni etrafında dönüşüyse her 24 saat 37 dakika 23 saniyede bir tamamlanır. Ekseni, yörünge düzlemiyle 25°'lik açı yapar. Gezegenin çapı Dünya'nınkinden daha küçüktür (yaklaşık 6.750 km kadar). Mars'ın Phobos ve Deimos adlı iki küçük (çapları 32 km'yi geçmez) uydusu vardır. Dünya, Güneş çevresinde çok daha hızlı dönerek Mars'ı yakalar ve her iki yılda bir onu geçer. Mars'ın yörüngesi elips biçiminde olduğundan Dünya ile Mars arasındaki uzaklık 56.000.000 ve 101.000.000 km arasında değişir.

Mars, Dünya'ya 15 yılda bir yaklaşır. Bu olay en son 1971 yılında gerçekleşmiştir. Sıcaktan çatlamış geniş çöller nedeniyle gezegenin büyük bir bölümü koyu sarı bir renktedir. 19. yüzyılın sonunda, Mars'ın Dünya'ya bir yaklaşması sırasında, Amerikalı gökbilimci Percival Cowell, Mars yüzeyinde yüzlerce yarık tespit etti. Lowell, gördüğü yarıkların su kanallarının yüzeyi aşındırması nedeniyle oluştuğu sonucuna varınca Mars'ta yaşam olduğuna dair düşünceler yaygınlaşmaya başladı. Daha sonra bazı araştırmacılar bu yarıkları optik bir yanılsamaya bağladılar.

Mars'a gönderilen uydular bu gezegenin yüzeyinde Ay'dakine benzer kraterler olduğunu tespit etti. Mars'ın atmosferi çok ince ve karbon dioksitle kaplıdır. Manyetik bir alana sahip değildir. Gündüz ekvatora yakın yerlerde sıcaklık 26°C'a ulaşır, geceleyin -37°C'a kadar düşer. Günümüze dek yapılan inceleme ve araştırmalar sonucu, Mars'ta herhangi bir yaşam belirtisi saptanamamıştır.

Mars güneşe yakınlık bakımından dördüncü gezegendir ortalama güneş mars uzaklığı 227.4 milyon kilometredir. Gök yüzünde kırmızı renkte görünür ve kendisine ait bir atmosferi vardır. Büyüklük olarak yaklaşık dünyanın yarısı kadardır (yarı çapı 3200 km). Gündüz ekvator sıcaklığı 10 C° civarlarına ulaşır, fakat atmosferi bu sıcaklığı tutabilmesi için yeterli olmadığından, geceleri sıcaklığı -75 C° 'ye kadar düşer. Kutuplarındaki sıcaklık ise -120 C° kadardır. Marstaki atmosfer basıncı altında bu sıcaklık CO2 'nin donma sıcaklığı olduğundan kutuplarda CO2 buzları bulunmaktadır. Mars günü dünya gününden yalnızca yarım saat daha fazladır fakat dünyaya göre güneşe daha uzak olduğu için bir yılı 687 gündür. Marsı atmosferinde dünyadakine benzer olarak H, O, CO ve CO2 belirlendiği halde dünyada bol olarak bulunan Ni bulunmamaktadır. 1877 yılında marsın iki uydusu bulunmuştur. Bunlar ancak çok iyi teleskoplarla gözlenebilen Phobos ve Deimos tur.

Bilindiği gibi yıllarca Marsta yaşam olduğu düşünülmüştü, bu teori için gerçekten geçerli sebepler vardı. Marsta da dünyadaki gibi eksen eğikliği olduğundan mevsimler oluşur. Değişik mevsimlerde yer kabuğunun değişik renkler alması yıllarca astronomların marsta bitkisel yaşam olduğuna inanmalarına neden olmuştur. Ayrıca mars yüzeyinde yer alan geniş kanalların marslı yaratıklar tarafından kutuplardan ekvatora su götürmek için yapıldığı sanılmaktaydı. Fakat ilki 1965'de olmak üzere yollanan bir çok uzay sondası sayesinde marstaki bu kanalların tamamen kendiliğinden var olduğu anlaşılmıştır.

Mars yüzeyi de ay yüzeyi gibi volkanik ve çarpma kraterleriyle doludur. 1965'den başlayarak yollanan uzay sondaları sayesinde elde edilen yüzey şekillerine isimler verildi. Tharsis bölgesinde artık etkinlik göstermeyen Olympus Mons, Ascraeus Mons, Pavonis Mons ve Arsia Mouns volkanları marsın en dikkat çekici yüzey şekilleridir. Bu volkanların çevresinde meteorların açtığı kraterlere rastlanmaz. Çünkü buradaki kraterler zamanla lav ile dolmuştur. Ayrıca ekvator bölgesinden başlayarak 3000 km doğuya doğru uzanan bir vadi, sonra kuzeye kıvrılarak Chryse'ye varır. Bu vadi bazı yerlerde 100 km genişliğe ve 6 km derinliğe sahiptir. Bu denli bir vadinin yalnızca akarsular tarafından oyulabileceği düşünülmektedir. Bu da daha önce Mars yüzeyinde suyun var olduğuna inanılmasını sağlamıştır.

• Güneşe Olan Uzaklığı 227.400.000 km
• Yarı Çapı 3200 km
• Kütlesi 0.64 x 1024 kg
• Yoğunluğu 3933 gr/cm3
• Atmosferik Basınç ----
• Sıcaklığı -25 C°
• Görünür Parlaklığı 1.2 m
• Güneş Etrafında Dönme Süresi 687 gün
• Kendi Ekseninde Dönme Süresi 25 saat
• Dönme Hızı 24.13 km/sn