Jeanne DARC (AZÎZE)

lakabı ORLEANS’Lİ BAKİRE, Fransızca LA PUCELLE D’ORLEANS
(d. y. 1412, Domremy, Bar - ö. 30 Mayıs 1431, Rouen, Fransa)
azizler listesine kabulü 16 Mayıs 1920; yortu günü 30 Mayıs: Fransa’da ulusal bayram günü, mayıs ayının ikinci pazarı), Fransa’nın ulusal kahramanı.

Tanrı’dan aldığına inandığı esinle Yüz Yıl Savaşları’nda (1337-1453) Fransızlara görkemli bir zafer kazandırmıştır.
Yoksul bir aileden geliyordu. On üç yaşına geldiğinde Tanrı’nın ve azizlerin kendisine seslenerek İngilizleri Fransa’dan kovması için çağrıda bulunduklarını söylemeye başladı. O sıralarda Fransa’nın kuzeyi İngilizlerin işgali altındaydı. 1420’de imzalanan Troyes Antlaşmasıyla VI. Charles’ın oğlu veliaht prens Charles’ın (sonradan VII. Charles) taht üzerindeki haklarına son verilmiş ve İngiltere kralı V. Henry Fransız tahtının vârisi olarak kabul edilmişti. Şubat 1429’da erkek kılığında Chinon’a giderek Charles’ın huzuruna çıkmayı başaran Jeanne, ona Reims’de Fransa kralı olarak taç giydirmek üzere Tanrı tarafından görevlendirildiğini ve İngilizlere karşı savaşmak istediğini anlattı. Charles kilise yetkililerine Jeanne’ı sorguya çekmelerini emretti.

Jeanne haftalarca süren sorgusu sırasında eğer kendisine bir fırsat verilirse Orleans’ı kurtararak anlattıklarının doğruluğunu kanıtlayacağını söyledi. Sonunda kilise yetkilileri Jeanne’ın anlattıklarının doğruluğuna inandılar ve Charles’a ona bir fırsat tanıması önerisinde bulundular.

Emrine verilen askeri birlikle Mayıs 1429’da İngilizleri yenilgiye uğratarak yedi aydır kuşatma altında bulunan Orleans kentini kurtaran Jeanne, 18 Haziran 1429’da Patay’da İngilizler karşısında bir zafer daha kazandı. Ardından Charles’ı Reims’e götürerek 17 Temmuz 1429’da Fransa kralı olarak taç giydirdi. 8 Eylül’de Paris’e saldırı başlatıldı. Jeanne çarpışmalarda yaralandığı halde, askerlere cesaret vermek için savaşmayı sürdürdü. Ama saldırı başarısızlıkla sonuçlandı ve Jeanne, kralla birlikte Loire’a geri çekilmek zorunda kaldı.

Kral Charles aralık ayı sonunda Jeanne’a ve ailesine soyluluk unvanı verdi. Jeanne 23 Mayıs 1430’da Burgonya dükünün kuşattığı Compiegne’i kurtarmak üzere harekete geçti. Ama yenilgiye uğrayarak düke tutsak düştü. İngilizler Beauvais piskoposu Pierre Cauchon aracılığıyla Burgonya düküne başvurarak, Jeanne’ın 10 bin frank karşılığında kendilerine verilmesini istediler. Jeanne, 3 Ocak 1431’de piskoposa teslim edildi, 13 Ocak’ta da İngiliz işgali altındaki Rouen’de, heretiklik suçlamasıyla mahkeme önüne çıkarıldı.

Beauvais piskoposu Pierre Cauchon ile Fransız Enkizisyon görevlisi Jean Lemaître başkanlığındaki mahkemenin kendisine yönelttiği bütün suçlamaları reddeden Jeanne, yalnızca Tanrı’ya ve azizlere karşı sorumlu olduğunu ileri sürerek doğruyu söyleyeceğine ilişkin yemin etmeyi de kabul etmedi. Sonunda mahkeme suçlu olduğuna karar verdi ve 23 Mayıs’ta Jeanne’a hatalarını kabul edip pişman olduğunu açıklamazsa idam edilmek üzere yetkililere teslim edileceği bildirildi. Ertesi gün dört aydan beri tutuklu bulunduğu hapishaneden ilk kez çıkarılarak, hükmün okunacağı mezarlığa götürülen Jeanne, aleyhindeki suçlamaların papaya bildirilmesini istedi.

Yargıçların bu isteğini reddetmeleri üzerine, büyük bir yılgınlığa kapılarak bağışlanması karşılığında kilisenin bütün isteklerini yerine getireceğini söyledi. Ardından önceden hazırlanmış olan pişmanlık belgesini imzaladı ve inançlarından vazgeçtiğinin bir belirtisi olarak kadın elbiseleri giymeyi kabul etti. Böylece, hakkındaki hüküm ömür boyu hapse çevrildi. Ama birkaç gün sonra kendisini hapiste ziyaret eden yargıçları erkek elbiseleri içinde karşılayıp onlara azizlerin kendisini affettiğini söyleyince hakkındaki ölüm cezasının yerine getirilmesi kararlaştırıldı. 30 Mayıs 1431’de Vieux- Marche Meydam’nda diri diri yakılan Jeanne, son nefesine kadar Tanrı’nın buyruğuna uyduğunu ve pişmanlık duymadığını söyledi.

Tutukluluğu sırasında Jeanne’ı kurtarmak için hiçbir girişimde bulunmayan VII. Charles, 1450’de kararın yeniden gözden geçirilmesini emretti. Birkaç yıl sonra da Papa III. Calixtus, d’Arc ailesinin başvurusu üzerine davanın yeniden görülmesini kabul etti. Papanın emri üzerine toplanan mahkeme 1456’da Jeanne d’Arc’ın suçsuz bulunduğunu açıkladı. Jeanne d’Arc, 16 Mayıs 1920’de Papa XV. Benedictus tarafından aziz ilan edildi. 24 Haziran 1920’de de Fransız Parlamentosu mayıs ayının ikinci pazar gününü Jeanne d’Arc onuruna ulusal bayram kabul etti.