Japon kültürünü ve tarihini şekillendiren en önemli unsurlardan biri eğitim sistemidir. Japon geleneği topluma ve kurulu düzene saygıyı, kolektif amaçların yüceltilmesini bireyselliğe üstün tutmayı vurgular. Eğitim sistemi çalışkanlık, bireyin kendisin sorgulaması ve düzenli çalışma alışkanlıklarının edinilmesinin gerekliliği üzerine kurulmuştur. Daha genel olarak azim ve çalışkanlık hayatta meyvesini verecektir.
Öğrencilerin okul hayatının büyük bir kısmı dolaylı yada dolaysız olarak ahlaki davranışların ve karakter gelişiminin öğrenilmesi sürecidir. Okul müfredatları Japon toplumunun ve kültürünün temel değerlerinin öğretilmesine adanmıştır. Aynı zamanda Japon öğrencilerin akademik başarıları uluslar arası standartların çok üzerindedir. Sistemin temel karakteri yüksek okullaşma oranı ve derslere devam “zorunluluğudur”. Önemli bir yere sahip olan özel eğitim kurumları da aynı karakteristik özellikleri taşımaktadır.

Öğrencilerin yaşıyla bayan öğretmen sayısı ters orantılıdır. ilkokullarda bayan öğretmen oranın % 60 iken liselerde bu oran % 20 lere düşmektedir.
Zorunlu eğitimin parçası olmamasına rağmen çocukların büyük bir kısmı anaokullarına devam etmektedir. Altı yıllık ilkokul ve üç yıllık ortaokul eğitiminden oluşan dokuz yıllık zorunlu eğitime rağmen ortaokul mezunlarının % 94’ü liseye, lise mezunlarının üçte biri de iki yıllık yüksek okullara yada dört yıllık üniversitelere devam etmektedir. Bu dönemde öğrenciler oldukça zor olan Türkiye’deki üniversite giriş sınavına benzer sınavlara hazırlanmaları gerekmektedir.