Mehmet Nuri Conker

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Mehmet Nuri Conker


(d. 1882, Selanik, Osmanlı İmparatorluğu), (ö. 11 Ocak 1937, Ankara, Türkiye Cumhuriyeti), Türk asker ve siyasetçi.
Kariyeri
1902'de Harbiye'yi, 1905'de Harp Akademisi'ni bitirdi. 1920 Haziran'ında Ankara'ya gelerek Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Kendisine önce TBMM tarafından basın ve istihbarat müdürlüğü görevi, bir süre sonra da Ankara Bölge komutanlığı verildi. Kısa bir süre de Ankara valiliği yaptı. 1921 Mart ayı için de bazı satın alma işleri için Almanya'ya gönderildi; Eylül 1920, Mart 1921 tarihlerinde 41. Tümen komutanlığı ve aynı zaman da Adana Valiliği görevini yürüttü.
1921 yılında kendi isteğiyle emekli olmuştur. 1925-1927 yılları arasında Kütahya Milletvekilliği, 1932-35 yılları arasında da Gaziantep milletvekili olarak TBMM başkan vekilliği yaptı.
Atatürk ile arkadaşlığı

Atatürk'ün çocukluk ve silah arkadaşıdır. Atatürk, Nuri Conker'i çok severdi. Onunla şakalaşmaları, konuşmaları en samimî bir hava, içinde geçer ve birbirlerine senli benli hitap ederlerdi. Selânik'te mahalle arkadaşı, sonra Askeri Rüştiyede, Manastır İdadisinde, İstanbul Harbiye Mektebinde, Harp Akademisinde okul arkadaşlığı etmişlerdir. Hemen daima aynı yerlerde görev yapmışlardır. Bunlar sırasıyle şöyledir:

• Selânik'te Üçüncü Ordu,
• Hareket Ordusu, Arnavutluk harekâtı,
• Afrika'da Trablusgarp ve Bingazi muharebeleri,
• Çanakkale Anafartalar ve Conkbayırı muharebeleri,
• Doğuda Muş cephesi,
• İstiklâl harbinde ve inkılâplar devridir.

Nuri Conker ölünceye kadar çoğunlukla beraber bulunmuşlardır. Atatürk onun arkadaşlığını daima aramış ve birbirlerine karşı vefalı dost olmuşlardır.[1]
Conker Atatürk'e karşı uluorta senli benli hitap edebilen tek kişi olup, Atatürk'ün, annesinden sonra, ölümüne en çok üzüldüğü kişidir.
Eserleri

Zabit ve Komutan adlı bir eseri vardır. Atatürk'ün Zâbit ve Kumandan ile Hasbihal isimli kitabı bu eseri okuduktan sonra onunla "hasbihal" şeklinde cevabıdır.[2]

Mehmet Nuri Conker

Sponsorlu Bağlantılar

Atatürk'ün çocukluk ve silah arkadaşıdır.

Nuri Conker, tam adı Mehmet Nuri Conker’dir. 1882 yılının aralığında Selanik’de doğmuştur. Annesi Zehra Hanım’dır. Atatürk ile Selânik'te mahalleden çocukluk arkadaşı olan Nuri Conker, sonra da Askeri Rüştiyede, Manastır İdadisinde, İstanbul Harbiye Mektebinde, Harp Akademisinde okul arkadaşlığı etmişlerdir. Atatürk'ün, annesinden sonra ölümüne en çok üzüldüğü kişidir. Atatürk, Conkbayırı Muharebesinde gösterdiği kahramanlıklar nedeniyle ona "Conker" soyadını bizzat vermiştir.1902'de Harbiye'yi, 1905'de Harp Akademisi'ni bitirdi. 13 Haziran 1920’de Milli Mücadele’ye katılmak için Ankara’ya geldi . Kendisine önce TBMM tarafından basın ve istihbarat müdürlüğü görevi, bir süre sonra da 17 Haziran 1920’de Ankara Vali Vekilliği ve Ankara Bölge komutanlığı görevi verildi. 16 Eylül 1920’de 41. Tümen Komutanlığı’na atandı ve Adana Valiliği görevi verildi. Bu cephede Fransızlarla çarpıştı. 1921 Mart ayı için de özel görevle bazı satın alma işleri için Almanya’ya gönderildi.

Nuri Conker, Atatürk ile beraber Selânik'te Üçüncü Orduda, Hareket Ordusunda, Arnavutluk harekâtında, Afrika'da Trablusgarp ve Bingazi muharebelerinde, Çanakkale Anafartalar ve Conkbayırı muharebelerinde, Doğuda Muş cephesinde, İstiklâl harbinde ve inkılâplar devrinde beraber çalışmışlardır. Nuri Conker, Atatürk’e; ona adıyla "Kemal" diyerek hitap edebilen tek kişidir.

4 Temmuz 1927 tarihinde askerlikten kendi isteğiyle emekli olmuştur. 1925-1927 yılları arasında Kütahya Milletvekilliği, 1932-35 yılları arasında da Gaziantep milletvekili olarak TBMM başkan vekilliği yaptı. 1930 yılında kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurucularından oldu ve Genel Sekreterliğini yaptı.

Almanca bilen Nuri Conker “Zabit ve Komutan” adlı bir kitap yazmıştır. Gazeteci Yaşar Gürsoy, Nuri Conker hakkında “Atatürk ve Can Yoldaşı Nuri Conker” adında bir kitap yazmıştır.
Nuri Conker, 11 Ocak 1937 tarihinde Ankara’da 55 yaşındayken kalp krizi nedeniyle ölmüştür.