Mary Stuart ( Mary I. İskoçya Kraliçesi)

MARY I (İskoçya Kraliçesi)
Mary Stuart
(8 Aralık 1542 - 8 Şubat 1587)


Do ğuştan İskoçya, evlilik yoluyla da Fransa kra­liçesi olan Mary, Katolik Kilisesi'nce İngilte­re'nin yasal kraliçesi olarak kabul edilir.

İskoçya Kralı V. James ile Fransız Marie de Guise'in kızı olarak İskoçya'nın Lothian böl­gesinde doğdu. Doğumundan birkaç gün son­ra babası ölünce daha bir haftalık bebekken İskoçya kraliçesi ilan edildi. Beş yaşındayken yetiştirilmek üzere annesiyle birlikte Fransa' ya gönderildi. 1558'de Fransız tahtının vali­siyle evlendi. Bir yıl sonra kocası Fransa Kralı II. François adıyla tahta çıkınca Mary de Fransa kraliçesi oldu.

1560'ta II. François ölünce Mary, İskoçya' ya geri döndü ve tahtın ikinci vârisi olan kuzeni Lord Henry Stewart Darnley ile ev­lendi. Mary'nin İngiliz tahtında hak iddia etmesi İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in düş­manlığını kazanmasına neden oldu.

O dönemde İskoçya, İngiltere yanlısı re­formcu Protestanlar ile Fransa yanlısı Kato­likler arasında ikiye bölünmüştü. Mary'nin Katolik olması ve Fransa yanlısı bir politika izlemesi ülkedeki bölünmeyi hızlandırarak iç savaşa yol açtı. 1567'de kocası Lord Darnley öldürüldü.
Mary aynı yıl Protestan soylularınca tahttan indirilerek Loch Leven Adası'na hapsedildi, tahtını oğlu James'e bırakmak zorunda kaldı. 1568'de hapishaneden kaçtı ve bir ordu topla­yarak kral naibi olan üvey kardeşi James Stewart Moray'a savaş açtı. Langside'da ye­nildi ve İngiltere'ye kaçtı.

Kraliçe Elizabeth, Mary'i kocasının ölü­münden sorumlu tutarak tutuklattı. Mary, 19 yıl tutsak kaldı. Mary'nin yeniden İskoçya ve İngiltere tahtına çıkmasını isteyen İngiliz Ka-tolikler'i, Elizabeth'in kraliçeliğinin geçersiz olduğunu ileri sürüyorlardı. Mary'nin tahtı için bir tehlike oluşturduğuna inanan Eliza­beth onu ortadan kaldırmak için çeşitli yollar arıyordu. Sonunda kendisine karşı hazırlanan bir suikast girişimine Mary'nin de karıştığını ileri sürdü. Mary başka ülkenin kraliçesi olmasına karşın İngiliz mahkemelerinde yar­gılandı ve idamına karar verildi. Oğlu I. James bu duruma kayıtsız kaldı. Mary Fothe-ringay Şatosu'nda idam edildi ve Peter­borough Katedrali'ne gömüldü. 1612'de me­zarı Westminster Abbey'e taşındı.