Arama

I. Velid

Güncelleme: 12 Şubat 2016 Gösterim: 3.709 Cevap: 2
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
17 Haziran 2011       Mesaj #1
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
I. Velid
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar

  • I. Velid
  • Emeviler
  • Banu Umayyah
  • Hüküm süresi
    • 705-715
  • Tam adı
    • Ebu'l-Abbas el-Velid Bin Abdülmelik Bin Mervan
  • Doğum tarihi
    • 668
  • Ölüm tarihi
    • 715
  • Önce gelen
    • Abdülmelik
  • Sonra gelen
    • Süleyman bin Abdülmelik
  • Hanedan
    • Emevi
  • Babası
    • Abdülmelik

I. Velid, tam adı Ebu'l-Abbas el-Velid Bin Abdülmelik Bin Mervan (Arapça: ولید بن عبدالملک) (d.668?-ö.715 ), Emevilerin altıncı halifesi (705-715).

Halife Abdülmelik'in büyük oğluydu. Gençliğinde Bizans'a karşı düzenlenen seferlere katıldı. Babasının ölümünden sonra 705de halife oldu.

Seferler ve fetihler

Hükümdarlığı sırasında hiçbir sefere komuta etmediyse de, Velid Hajjaj'a verdigi yetkilerle hukumdarligi yaptigi bolgelerin gayet cok buyumesini sagladi. Hajjaj cok basarili bir sefer yapabilecek yetenekli komutanlari cok iyi secebildi ve Emeviler imparatorlugu I.Velid saltanati sirasinda inailmaz olculerde Orta Asya'da Maveranunehir, Hindistan'da Sind, Anadolu'da Kilikya ve Avrupa'da Iberik yarimadasina buyudu. Immparatorluk soyle ve su komutanlara altinda dort bir yone gelisip yayildi:
  • * Mavereaulnehir : Kuteybe bin Muslim;
  • * Sind : Muhammed bin Kasim;
  • * Kilikya, Anadolu ve Konstantinopolis'e kadar : Maslama bin Abdulmelik
  • * Kuzey Afrika: Musa bin Nusayr ve Endulus: Tarik bin Ziyad.

Bunlarin yaninda Halife I. Velid'in kendisi Abdullah bin Zubeyre karsi cok basarili sefer yapmistir.

Orta Asya'da fetihler

704de Emevi halifesi Abdülmelik bin Mervan döneminde Kuteybe bin Müslim Merv şehri merkezli Horasan eyaleti valiliğine tayin edildi. 705de halife olan I. Velid dönemine bu şehir Kuteybe'nin Orta Asya'da yaptığı fetihlere merkez oldu.

707de Kuteybe ordusuyla Amu Derya nehrini geçip o bölgede Batı Göktürk Kağanlığının yıkılmasından sonra egemen olan Oğuzlar elindeki arazilere hücuma başladı. Fakat Oğüzler bu orduyu hemen kuşatmayı başardılar ve Kuteybe iki ay kadar bu çemberi aşamadan ve bağlı olduğu Emevilerin Irak valisi Haccac bin Yusuf Sakafi'ye haber gönderemeden kuşatmma altında kaldı. En sonunda Kuteybe çemberi yarmayı başardı ve Beykent kalesini merkez yaparak etrafındaki araziyi eline geçirdi. Fakat iki ay Kuteybe'nin idaresinden sonra Beykent ahalisi isyan ederek Arapları şehirden atmayı başarıdlar. Kuteybe yeniden gelip şehri kuşatıp eline geçirdi. Fakat bu sefer şehirde bulunan eli silah tutan her erkeğin öldürülmesine emir verip bu emri uygulattı. Kuteybe bu hücumu sonunda 708de yeniden Ceyhun Nehri gerisine çekilerek merkezi olan Merv'e döndü. Bu seferde elde edilen ganimet o kadar büyüktü ki bu orduya dahil olan Arap askerlerinin ellerine geçen ganimet bölümü ile hepsinin kendi atlarını satın alabilecek ve bakabilecek şekilde bir servet kazandıkları bildirilir.

708de Irak valisi Haccac Kuteybe'ye yeniden Ceyhun nehrini aşarak Oğuzlara hücum etmesini emretti. Bu sefer Kuteybe akının yöneldiği bölge Buhara ve etrafı oldu. Bu hücumda akının başına geçen Kuteybe her düşman askeri kellesi getiren Arap askerine 100 dirhem altın vermeyi vaad etti. Buhara Sultanı'nın Kuteybe'nin ilerleyişini durdurmak için Verdan Hüda komutasında bir orduyu üzerine gönderdi ama Kuteybe bu orduyu bozguna uğrattı ve Verdan'ın bu muharebede oldu. Hemen sonra Kuteybe ordusu Buhara'yı ele geçirdi.

709 kişinda ve ilkbaharında, Toharistan'da (şimdiki Afganistan Mezar-ı Şerif kenti yakınlarında olan) Belh şehrine karşı hücuma geçti. Arap ordusunun öncüleri şehri ellerine geçirdiler. Ellerine geçirdikleri şehri savunan askerlere karşı hiç acıma göstermeden hepsini aştılar. Tabarı'ye göre aşılanlar için "darağaçları şehirden 4 fersah (20 km) ileriye kadar iki sıra halinde oluşmaktaydı. Bu vahşeti duyan Kabil Emiri Kuteybe'le savaşmadan teslim olmayı tercih etti.

Kuteybe bundan sonra kardeşi Abdurrahman ile kuzeyde Hazar Denizi ve Aral Golü arasında bulunan Harezm üzeine büyük bir hücum tertip etti. Bütün Harezm'i ve Hıveyi eline geçirip 100.000 kişiyi köle olarak aldı ve o kadar sayıda da top kumaş dokumayı da ganimet olarak aldı. Harezm hükümdarı Çigan, "Hamcerd" adlı bir şehirin emiri olan kardeşi Hürrezat'a karşı ondan yardım istedi. Kutaybe bu şehir üzerine Belh valisi olan kardeşi Abdurrahman'ı gönderdi. Abdurrahman bu şehri eline geçirdi; Hürrezat'ı öldürdü ve bu şehirden 4.000 esirle geri döndü. Çok zalim olan Kuteybe Merv'e geri dönmeden bu esirlerin hepsini de öldürttü.

Bu seferden sonra doğuya yönelerek Kuteybe, önceden yapılan bir anlaşma ile kabul edilmiş olan yıllık tazminatlarını ödemememiş olmaleri gerekçesiyle, Soğdıana bölgesini eline geçirmeye karar verdi. Kardeşi Abdurrahman ile birlikte sefere çıkarak önce Semerkand şehrini kuşattı ve çok geçmeden şehir düştü. Kuteybe şehri halkının ilk yılda 3000 köle vermesini, sonra her yıl 10 milyon dirhem tanzimat ödemesini; bütün Zerdüstçülük tapınakların kapatılıp bu tapınaklarda bulunan her türlü değerli eşyanın Araplara verilmesi şartıyla sulh olmasını kabul edeceğini bildirdi. Şehirliler bütün bu şartalara razı olup bu şartları yerine getirdiler. Kuteyba Semerkand'ı fethetiğini Irak Valisi Haccac'a bildirmek içn çgönderdiği habere bu ganimetin beşte birini de ona gönderdi.

713de Kuteybe Orta Asya'daki fetihlerine Fergana Vadisine girerek devam etti. Fergana Vadisindeki emirlerin ordularıyla yapılan Hocent şehri civarında yapılan birkaç muharebeden sonra Fergana vadisi halkı bir yıl önce Semerkand'lıların kabul ettiği şartlarının aynı şartlarla sulh yapılmasına razı oldular.

Haziran 714de Kuteybe Fergana vadisine yeni bir sefere başlamıştı. Haccac'ın Irak'ta Vasıtde olduğu haberini aldı ve seferi bırakarak Merv'e geri döndü.

Sind'in fethi


Muhammed bin Kasım Takafi 681 veya 685de doğmuştu. Daha çocukken babası ölmüş ve yakın bir akrabası olan Haccac tarafından büyütülmüştü. Haccac genç Muhammed bin Kasım'ın harp sanatları öğrenmesine gayet itina göstermişti. Daha çok genç iken İran'da çıkan bir isyanı bastırmakla görvelendirilmiş ve Bin Kasım bunu çok ustalıkla başarmıştı. Bu başarısından sonra, bazı kaynaklara göre 17 diğerlerine göre 20 yaşındayken, kendine Fars eyaleti valiliği verilmiş ve (şimdi Pakistan'da bulunan) Sind ve Pencab bölgelerine hücuma geçmesi emredilmiştir. Bu bölgelere daha önce "Badıl bin Tuhfa" adlı bir Arap komutan altında gönderilen bir Arap ordusu, sıcaktan, yorgunluktan ve (vitamin eksikliğinden doğan) hastalıktan dolayı, başarı kazanamadan epey bir zayiatla geri dönmüştü.

711de Muhammed bin Kasım 6.000 kişilik Suriye Arapları ordusuyla Sind bölgesine bir akına başladı. Bu bölgeyi hızla geçip Pencap'a girip Mültan şehrine kadar gitti. Haccac bu akında hiç bir şehrin kuşatmaya alınmasını ve düşmanla hiçbir muharebeye girilmemesini emretmişti. Bin Kasım devamlı olarak ordusunun ilerleyişini Haccac'a bildirmekte ve ondan emirler almaktaydı.

Bin Kasım güneye yönelip Umman Denizi kenarında (şimdiki İran ve Pakistan sınırında bulunan) Makran bölgesine yöneldi ve burayı üssü yaptı. Buradan Arap ordularından alınmış esirlerin tutulduğu Debal adlı (şimdiki Karası) şehre hücum etti ve şehri kuştamaya aldı. Bu sırada Basra ve Basra Körfezinden gelen ve Arap ordularına ıase, teçhizat ve ek güç getiren bir donanmayla buluşamadı. Ama kuşattığı Debal'ı kullandığı gelişmiş kuşatma aletleri dolayısıyla eline geçirmeyi başardı. Oradan valisi Budist olmakla beraber Sind üstüne yapılan ilk Arap seferinde Halife ordularıyla müteffiklik yapan Nerun'a (simdi Sind'deki "Haydarabad") gitti. Buradan Bin Kasım İndus Nehrinin sağ yakasından Sıvıştan (şimdiki "Nevabşah"'ın 76 kuzey-batısında olan "Şehvan") üzerine geçti. Burada Bin Kasım bir müddet ordugah kurup kaldı. Bölgede bulunan kabilelerin başkanlarını toplayıp onların desteğini sağladı. Süvari ordusunun askerlerinden vitaminsizlikten iskorbut hastalığı çekenlerin iyileşmesini, askerlerinin dinlenmesini ve atlarının besilenip yenilenmesini sağladı.

Buradan İndus Nehri karşı sahile geçmeyi istemekteydi. Sind'in Hindli hükümdarı olan Raja Dahir bunu önlemeye çalıştı. 712de Bin Kasım'ın Arap ordusu İndus'un sol yakasına geçmeyi başardı ve Arap ve Sind ordusu "Raor"'da (şimdiki "Nevabşah") muharebeye giriştiler. Raja Dahir bu muharebede oldu ve Sind ordusu dağılıp çekildi. Raja Dahir'in oğlu ve yeni Sind Hükümdarı Jaisaih yeni bir ordu topladı ve Brahamanabad'da (şimdiki Lahor) Bin Kasım'ın orduna direnişe geçti. Bin Kasım Brahamanabad'ı altı ay kuşatma zorunda kaldı. Sehir içindeki direnişciler ikiye bölünüp bir klik Bin Kasım'a destek vermeyi kabul ettikten sonra Bin Kasım ve Arap ordusu şehri eline geçirdi. Jaisiah şehirden kaçmıştı. Ama Raja Dahir'in karısı ve iki kızı Bin Kasım ve Arap ordusunu eline esir olarak geçtiler ve Bin Kasım tarafından Halife Velid'e gönderildiler.

Brahmanabad'da iken Bin Kasım bu yeni Emevi eyaletinin organize edilip Emevi idaresinin kurulması işleri ile uğraşmaya başladı. Sind'in eski başkenti olan "Aror" üzerine yürüdü. Şehir hiç çarpışma olmadan Bin Kasım'a teslim oldu.

Bu sefer Bin Kasım kuzeye Multan şehri üzerine yöneldi. Tam bu sırada Bin Kasım'ın eline Halife İ. Velid'den gönderilen bir emir geçti ve Halife seferin durdurulmasın emretmekteydi. Bin Kasım Multan şehrini de eline geçirdikten sonra bu emre uydu. Bin Kasım burada yeniden Arapların eline geçen bölgelerin idari reorganizasyonu üzere odaklandı. Bu reorganizasyon bir dini hoşgörü üzerine dayanmaktaydı. Budistler ve Hindular "ehl-i kitap" olmamalarına rağmen "zimmi" olarak kabul edildiler ve Emevi halifesine sadık olup çizye ödedikçe hoşgörü ile karşılanmaktaydılar. Irak'daki idareci Haccac buna itiraz etmemişti. Bin Kasım buradan Bizansla Hindistan arasında bulunan ticaretin merkezi "Saurashtra" ve "Rajastan" üzerine hücumlara hazırlanmaktaydı. Fakat tam bu sırada Haccac'dan I. Velid'in öldüğü haberi geldi.

Anadolu'da ilerleyişler

Anadolu'da Halife'nin kardeşi olan Maslama komutasında Emevi orduları Bizanslılara karşı yıl be yıl askeri akın hücumları yaptı. Maslama önce önemli Bizans şehri ve kalesi Antioch (şimdiki Antakya)'yı eline geçirdi. Sonra Kilikya'nın surla çevrili şehirlerini birer birer Araplar ellerine geçirip Kilikya'dan Bizanslı orduları çıkardı.

Sonra 707 yılında Maslama orduları Kapadokya'ya doğru giriş yaptı. "Tyana"'da (şimdi Kemerhisar, Niğde) Bizans ordularını yendi. Bu akın hücumdan çok büyük ganimet ele geçtiği bildirilir.

708deki akınlar Iç Anadolu'ya Bizans'ın Konstantinopolis'den sonra en büyük Anadolu şehri olan Amorium üzerine yapıldı. Maslama Amorium'u ele geçirip talan etti.

712de önce Melitine (şimdiki Malatya) şehrini ele geçirdi ve kuzeye ilerleyerek Amasya şehrini vurdu. Sonra Iç Anadolu'ya döndü. Beyşehir Gölü kenarında bulunan {Mistia]] şehrini ele geçirip talan etti. Maslama ve Arap ordusu kişi Mistia şehirinde geçirdi. 713 ilkbaharında "Psidya'daki Antıoch" şehrini (şimdiki Yalvaç) eline geçirdi. Bu şehire yapılan zarar o kadar büyük olduki bir daha şehir hiçbir zaman eski haline gelemedi ve küçülüp bir harabeye döndü.

Sonra bu ordu Galatya Ankara yönüne döndü. Bizans İmparatoru II. Anastasios halife Velid'e [Şam]'a elçi gönderip uzlaşma taleplerinde bulundu. Ama müzakereler sonuçsuz kalıp barış anlaşması imzalanamadı. Arap donanması Rodos'daki üssünde denizden Konstantinopolis'e hücum etmeye hazırlanmaya başladı. Anastasios ise Konstantinopolis'de uzun sürecek bir kuşatmaya karşı koymak için tedbirler almaya başladı. Şehin surlarının zayıf olduğu görülen tarafları tamir edilip pekiştirildi. Her hane halkına üç yıl kadar bir kuşatmayı karşılamak üzere erzak ve eşya stoku yapması emiri verildi. Devlet zahire stokları ise devlet depolarını doldurup nerdeyse taşdı. Bizans donanmasının da yenileştirilmesi uğraşlarına geçildi. Tam bu sırada Velid'in ölümü haberi Konstantinopolis'e erişmekle beraber Bizans İmparatoru Emevi Arap hücumlarına karşı koymak için yaptığı uğraşları hafifletmedi.
Kuzey Afrika ve İberik Yarımadası fetihleri


Eserleri

Halife İ. Velid bir bina yapıcısı olarak bilinmektedir.

Şam'da Vaftizci Yahya'ya adanmış olan bazılıkanın yerine, Emeviye Camisi olarak bilinen büyük bir cami yaptırırdı.

Kudüs'te İkinci Halife Ömer tarafından yaptırılan küçük bir mescid yerine Emevi halifesi Abdülmelik Kubbet-üs-Sahra adlı çok ünlü binayı yaptırmaya başlatmıştır ve bundan 10 yıl sonra I. Velid bunu yanında Mescid-i Aksa diye bir başka camii yaptırmaya başlamış ve bu iki bina da I. Velid zamanında 705de tamamlanmıştır.

707de I. Velid, Medinedeki Mescid-i Nebevî'nin eski binasını yıktırıp onun yerine Muhammed'in mezarını da kapsayan daha büyük bir camii yaptırmıştır. Bu caminin büyüklüğü 84m.x100m. olup taştan temelleri, çatısını taşıyıp destekleyen taş sütunları ve tık tahtasından yapılmış tavanı ihtiva etmekteydi. Caminin duvarları, aynı halife tarafından yaptırılan Şam'daki Büyük Emevi Camii'nin ve Kudüs'deki Kubbet-üs-Sahra'nın üzerlerinde bulunanlara benzer, mozayiklarla kaplıydı. Bunları özel Mısır'dan getirilen Kipti ve Bizanslı mozayik ustaları tarafından yapıldığı bilınmektedir. Caminin içinde kıble duvarı önünde üzerinde küçük bir kubbe bulunan bir mihrap vardır. Caminin avlusunun ortası açık olup avlunun dört yanında kapalı galeri ve avlunun dört köşesinde de dört minare bulunmaktadır.

Son düzenleyen Safi; 12 Şubat 2016 22:19 Sebep: kırık resim
Biyografi Konusu: I. Velid nereli hayatı kimdir.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
17 Haziran 2011       Mesaj #2
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
I. Velid (Ebu'l-Abbas el-Velid Bin Abdülmelik Bin Mervan)

Sponsorlu Bağlantılar
(668, ?-715 Şam), Emevî halifesi. Halife Abdülmelik'in oğludur.

Babasının ölümü üzerine halife oldu. 10 yıl süren halifeliği, Emevî Devleti'nin en parlak zamanıdır. Velit babasından, çok sağlam temeller üzerine oturtulmuş bir devlet teşkilâtı devraldı. Babasının atadığı Haccac, Kuteybe bin Müslim, Muhammet bin Kasım gibi büyük vali ve komutanları yerlerinde bıraktı. Bu vali ve komutanlar sayesinde bir ara duraklamış olan fetihler yeniden başladı. İstanbul kuşatıldı. İspanya'da İslâm fetihleri kesin başarıya ulaştı. Velit devrinde bayındırlık hareketleri de çok gelişti ve canlandı. Şam'da Yuhanna Kilisesi Hristiyanlardan alınarak ona bitişik olan mescide katıldı. Mescidi Aksa ve Medine Mescidi onarıldı ve genişletildi. Büyük çiftlikler kuruldu. Ayrıca cüzzamlı hastaların dilenmeden yaşayabilmeleri için yardım kuruluşları oluşturuldu.

MsXLabs & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
12 Şubat 2016       Mesaj #3
Safi - avatarı
SMD MiSiM
I. Velid

Ad:  I. Velid2.jpg
Gösterim: 652
Boyut:  209.1 KB

Ad:  I. Velid1.jpg
Gösterim: 718
Boyut:  52.5 KB

Benzer Konular

8 Şubat 2016 / Daisy-BT Siyaset ww
17 Haziran 2011 / _Yağmur_ Siyaset ww
6 Temmuz 2011 / ener Edebiyat tr
23 Şubat 2013 / Gülgeceler Siyaset ww
7 Temmuz 2015 / Safi X-Sözlük