Arama

Lütfi Zade kimdir, hayatı ve çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 7 Ekim 2010 Gösterim: 18.229 Cevap: 4
SERVIN - avatarı
SERVIN
Ziyaretçi
11 Aralık 2008       Mesaj #1
SERVIN - avatarı
Ziyaretçi
Selam,ben Nahcivandan Servin Tahirov.Meshur Azerbaycan bilim adami Lutfi Zade hakkinda bilinen ve bilinmeyen tum bilgilerin bu sitede yayinlanmasini istiyorum.Eger mumkunse
EN İYİ CEVABI Keten Prenses verdi
Lütfi Zade, tam adı Lütfi Rahim oğlu Askerzade (ingilizce: Lotfi A. Zadeh; d. Bakü 4 Şubat 1921 - ) - Azerbaycan asıllı Amerikalı matematikçi ve bilgisayar biliminde bulanık mantık teorisinin temelini koymuş bilim adamıdır. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'nin Elektrik Mühendisliği ve Bilgisayar Bilimleri fakültesinde profesör görevi yapmaktadır.

Sponsorlu Bağlantılar
Lütfi Askerzade 1921 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de doğdu. Rus asıllı annesi hekim, Azeri babası ise bir gazeteciydi. On yaşındayken ailesi, Sovyetler Birliği’ndeki, Stalin döneminin baskıcı politikaları nedeniyle Bakü’yü terk edip Tahran’a göç etti.
İlköğrenimini Tahran’da, liseyi ise ünlü Alburz Koleji’nde tamamladı. Liseyi bitirdikten sonra Tahran Üniversitesi giriş sınavına katılıp, ikinciliği kazanarak Elektrik Mühendisliği Bölümü’nde eğitimine başladı. Üniversiteyi bitirdikten hemen sonra 1942 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne gidip orada Boston'daki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde Elektrik Mühendisliği yüksek lisans öğrenimine başladı. Ardından New York’ta bulunan Columbia Üniversitesi’ne girip 1949 yılında doktora diplomasıyla mezun olmuştur.

Akademik Başarılar

Prof. Lütfi Askerzade, Sistem Teorileri üzerinde araştırmalarına Columbia Üniversitesi’nde başladı. 1956 yılında Princeton Üniversitesi davetlisi olarak İleri Araştırma Enstitüsü’nde araştırma ve eğitmenliğe başladı. 1959’da ise Kaliforniya Üniversitesi’nde eğitmenliğe devam etti. 1963 yılı itibarıyla Kaliforniya (Berkeley)Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Fakültesi dekanlığına seçilir.
Azeri Türklerden olan bilgisayar ve elektronik bilimcisi Lütfi Askerzade 1965’te Bulanık Kümeler (Fuzzy Sets) başlıklı bir makale yayınladı. Berkeley Kaliforniya Üniversitesi’nde profesör olan L. A. Zade, bu tarihin dört yıl öncesinde, 1961’de yayımladığı bir makalesinde “olasılık dağılımıyla tanımlanamayan bulanık ya da belirsiz nicelikler için farklı bir matematiğe” ihtiyaç bulunduğunu yazıyordu. Çünkü, Zade doğadaki görüngülerin ve süreçlerin sonlu değerli mantıkla açıklanamayacağını düşünüyordu. 1960’ların sonlarında Zade’nin makalesi kesinlik vurgusundan vazgeçmeyen bilimsel çevreler tarafından kabul görmemiş ve hatta ABD Kongresi’nde ABD Ulusal Bilim Vakfı (NSF– National Science Foundation) kaynaklarının boşa harcanmasına örnek olarak anılmıştı! 70’lerde ise Avrupalı ve özellikle Japonyalı bilim adamlarının bu konuda artan araştırmaları ve mühendislik uygulamaları sayesinde bulanık mantık ve bulanık kümeler kuramı artan hızla gelişti.
Günümüzde bulanık mantık otomobillerin vites kutularından bulaşık makinelerine, elektronik devrelerin ve yapay zekanın karar verme algoritmalarına kadar oldukça kapsamlı teknik uygulamalara sahip; hatta Tokyo metrosu bulanık metro temelli bilgisayar ve mühendislik sistemleriyle işlemekte. Bilgisayar ve enformatik bilimleri, kontrol sistemleri, karar alma algoritmaları bulanık mantığın yoğun olarak kullanıldığı alanlar olarak beliriyor.
Lütfi A. Zade işten emekliliğe ayrıldıktan sonra da Berkeley Üniversitesi bilgisayar programlama merkezinin yönetimini üstelenerek pek iyi (Professor Emeritus) derecesine layık görülmüştür. Bu merkezin 2000’den fazla üyesi ve 100 civarında bilim kurumun bağlandığı yer gibi çalışmaktadır.
Lütfi A. Zade 1965 yılına kadar sistem teorisi ve karar teorilerin analizi üzerinde yoğunlaşmıştır, ancak bu yıldan itibaren Bulanık Mantık (Fuzzy logic) üzerinde çalışmalarını başlayıp bu mantığın yapay zeka, dilcilik, mantık, karar teorileri, kontrol teoriler ve sinir sistemleri şebekeleri üzerinde olan etkilerini araştırmıştır. Artık son zamanlarda Bulanık Mantık (Fuzzy Logic), bilgisayar hesaplamaları ve doğal diller ve bilgisayar teorisi üzerinde yoğunlaşmıştır.
Prof. Dr. Lütfi A. Zade’nin Bulanık Mantık’ı ortaya koyduğu andan itibaren günümüze değin dünyada 15000’e yakın bilimsel makale yayınlanmıştır.

Kazandığı ödüll

Prof . Dr Lütfi A. Zade sistem teorileri üzerine çalışmalarını Colombia Üniversitesi’nde başlamıştır. Uzun ve dikkatli çalışmalar sonucunda Prof. Dr. Askerzade birçok üniversite tarafından fahri mesleki dereceye layık görülmüştür:
► MIT Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nün eğiticisi derecesi (1968);
► Kaliforniya’da Bulunan IBM Şirketi’nin araştırma laboratuarlarının bilim adamı (1968-1973-1977);
► Kaliforniya’da bulunan Stanford Üniversitesi’nin bilim adamı derecesi (1987-1988);
► Amerika’nın FELLOW Enstitüsü’nün yüksek dereceli üyesi;
►GUGENHEIM Merkezi’nin yüksek dereceli üyesi;
► Amerika’nın Mühendisler Akademisi’nin yüksek dereceli üyesi;
► CYBERNETICS Dünya Kurultayı’nın yüksek dereceli üyesi;
► Avusturya CYBERNETICS Araştırma Merkezi’nin fahri üyesi;
► Rus Bilim Akademisi üyesi;
► Japonya’nın HUNDAI fabrikasından bilim adamı ödülü ve başka ülkelerden verilen 14 bilim ödülü.

Fahri Doktora dereceleri:
► Tolz Üniversitesi (Fransa)
► New York Devlet Üniversitesi, Binghamton (ABD)
► Dortmond Üniversitesi (Almanya)
► Oviedo Üniversitesi (İspanya)
► Granada Üniversitesi (İspanya)
► Leakhead Üniversitesi (Kanada)
► Bakü Devlet Üniversitesi (Azerbaycan)
► Louisville Üniversitesi (ABD)
► Gliwice Üniversitesi (Polonya)
► Ostrava Üniversitesi (Çek)
► Toronto Üniversitesi (Kanada)
► Merkez Florida Üniversitesi (ABD)
► Hamburg Üniversitesi (Almanya)
► Paris Üniversitesi (Fransa)

150px Lotfi A Zadeh28200429
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
11 Aralık 2008       Mesaj #2
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Alıntı

ÖNCELİKLE HOŞ GELDİNİZMsn Happy
BU KONU ALTINDA BİLİM ADAMININ BULABİLDİĞİM TÜM BİLGİLERİNİ PAYLAŞMAYA ÇALIŞACAĞIZ..

"Fuzzy logic" terimi ilk kez, Lütfi (Aliasker) Zâde isminde bir Azerbaycanlı tarafından ortaya atılmıştır. 1921'de Bakü'de doğan Lütfi Zâde'nin annesi Rus, babası ise İran Azerisi idi. 14 yaşında Shakespeare'ın Rusça tercümesi de dahil bütün klasikleri okumuştu. Daha o yaşında, yaklaşık 3.000 kitaptan oluşan bir kütüphanesi vardı.
Sponsorlu Bağlantılar
Yüksek Öğrenimini İran'da tamamlayan Zâde, çalışmalarını sürdürmek için ABD'ye gitti. Burada, 1964 yılında "fuzzy logic" terimini ortaya attı. Birden ortalığı tartışmalar kapladı. Bu tartışmaların en önemli sebebi şuydu: "Fuzzy" kelimesini kim duyduysa "mantık"la telif edemiyor ve alaycı bir tavırla tenkit etmeye başlıyordu. Hatta bazı yazarlar, eğer Zâde, "fuzzy" yerine daha olumlu şeyler çağrıştıran bir kelime kullanmış olsaydı, kendisine bu kadar çok kişi karşı çıkmayacak ve bu mantık anlayışının ABD teknolojisinde uygulanması daha çabuk ve yaygın olacaktı demektedirler. (Bu yüzden biz de "puslu" veya "bulanık" yerine "nispi" mantık demeyi daha uygun gördük).
ABD'de tartışmalar halen devam ededursun, bu orijinal fikri alıp geliştirmeyi, Japonlar doğrusu çok iyi becerdiler. Önce terime karşı soğuk tepkiyi önlemenin yolunu araştırdılar. "Fuzzy"i dillerindeki karşılığı olan "aimai" (belirsiz) şeklinde tercüme etmeyip "faaji" şeklinde aynen aldılar. "Faaji" kullanıla kullanıla "zeki" manasını çağrıştırır oldu. Onlardaki bu zeki girişime rağmen ABD'deki şirketlerin bazılarında: "Bugün fuzzy-vuzzileriniz ne âlemde?" şakaları yapılıyor, subaylar harp taktiklerinde "fuzzy" mantığından bahsedecek olurlarsa, mevcut olumsuz tavır yüzünden terfi edemeyeceklerine inanıyorlardı.

Nispi mantığın muhtevası

Geleneksel (klasik) mantık bizleri çok katı sınırlar çizmeye zorlar. Meselâ batı edebiyatında "novel" denilen roman, 90 veya daha fazla sayfadan oluşur. "Novella" ise 90'dan daha az sayfadan. Bu standarda göre 91 sayfalık bir eser, roman olurken, 89 sayfalık bir çalışma "novella" (uzun hikâye) olur. Eğer bir bilgisayarda kelimelerin puntosu büyütülürse uzun hikâye, roman haline gelebilir. Nispi mantık bu tür saçmalıkları önler. Bunu şu şekilde yapar: Klasik mantıkta büyüklük-küçüklük, uzunluk-kısalık gibi kavramların kesin sınırları vardır. Diyelim ki uzun insanların alt sınırı 1.70 m'dir. Klasik mantığa, "Ali uzun mudur?" sorusu sorulursa, bu sınıra bakıp Ali'nin boyuna bakar. Eğer 1.70 m'in üzerinde ise Ali uzun, 1.69 m ise kısadır. Halbuki nispi mantık, Ali'nin ne kadar uzun olduğunu sorar. Klasik mantık gibi uzuna 1, kısaya 0 gibi katı değerler vermez. 0.1, 0.2, 0.3... gibi daha hassas ve esnek değerler bulur. Böylelikle 1.69 m boyundaki bir insana kısa (0) demez, 0.2 gibi bir uzunluktadır der. Tabiî nispi mantığın da belli sınırları vardır ve bu sınırlar makama, ele alınan elemanlar ve şartlara göre değişirler. Onu klasik mantıktan ayıran nokta bu sınırların daha esnek olmasıdır. İşte bu esneklik sayesinde nispi mantık tatbik edildiği her sahada çok daha hassas sonuçlar ve semereler doğurmaktadır.

Uygulama sahaları

Nispi mantık ilk kez 1973 yılında, Londra'ki Queen Mary College'da profesör olan Ebrahim H. Mamdani tarafından bir buhar makinasında uygulandı. Ticarî olarak ise ilk defa, 1980 yılında, Danimarka'daki bir çimento fabrikasının fırınını kontrol etmede kullanıldı. Çimento, farklı kimyevî maddelerin belli sıcaklıkta (yaklaşık 1400 0C), belli bir süre içinde yakılmasıyla elde edilen katı bir maddenin daha sonra toz haline getirilmesiyle oluşur. Eğer kimyevî maddeler arzu edilen sıcaklığın üzerinde bir derecede yakılırsa, ortaya çıkan katı madde ufalanamayacak kadar sert olur. Bu sıcaklığın altında bir derecede yakmak ise kaliteyi düşürür. Saatlerce süren bu ayarlama işlemi insan gücünü aşan bir husûsiyet arzeder. 8 saat, dikkatini dağıtmadan maddeleri, ısıyı ve fırın içindeki rotasyonu ayarlayan bir mühendisten sonra yerine geçen bir başkası herşeyi mahvedebilir. İşte nispi mantık ile hazırlanan bir sistem, bilgisayar desteğinde, sensörlerden ısı ve maddelere ait bilgileri alarak ve "feed-back" (geri besleme) metoduyla değişkenleri kontrol ederek, bu ayarlama işini çok hassas ölçümlerle gerçekleştirmiş ve büyük nispette enerji tasarrufu temin etmiştir.
1980 sonrası nispi mantığın uygulama sahaları gittikçe genişlemiştir. Bilhassa Japonya'da nispi mantığın ticarî gayelerle tatbik edildiği sistemler birbiri ardından ortaya çıkmaya başlamıştır. Almanya, Fransa, Danimarka, Rusya ve Çin ise bu sahada uzman yetiştirmeyi ihmal etmemişlerdir. (Japonya'da 1000 kadar nispi mantık uzmanı varken Çin'de bu sayının 10.000 olduğu söylenmektedir).
1987'de, Milletlerarası Nispi Sistemler Derneği'nin Tokyo'da düzenlediği bir konferans sonrası nispi mantığa duyulan ilgi birden artmıştır. Bu konferansta bir mühendis, nispi mantıkla programladığı bir robota, bir çiçeği ince bir çubuğun üzerinde düşmeyecek şekilde bıraktırmayı başarmıştır. Bundan daha fazla ilgi çeken gerçek ise, robotun bunu yaptığını gören bir seyircinin mühendise, sistemden bir devreyi çıkarmasını teklif etmesinden sonra görülmüştür. Mühendis önce, devreyi çıkarırsam çiçek düşer diye bunu kabul etmemiş, fakat seyircinin çiçeğin ne tarafa doğru düştüğünü görmek istediğini söylemesi üzerine devreyi çıkarmıştır. Robot yine aynı hassaslıkla çiçeği düşürmeden çubuğun üzerine bırakınca herkesin ağzı açık kalmıştır. Kısacası nispi mantık sistemleri, yetersiz bilgi temin edilse bile tıpkı insanların yaptığı gibi bir tür "sağduyu" kullanarak (yani mevcut bilgiler yardımıyla neticeye götürücü akıl yürütmeler yaparak) işlemleri gerçekleştirebilmektedir.
Yazının başında bahsettiğimiz metro, dünyanın sadece en pürüzsüz ve yumuşak hareket eden metrosu değildir. Çok kısa bir mesafe içinde durabilir (hedefe 7 cm kala). Ondaki bu tepki süresi insanlarınkinden üç kat daha kısadır. Ayrıca % 10 yakıt tasarrufu sağlar ve şimdiye kadar hiçbir tehlikeye yol açmamıştır.
Nispi mantık kullanılarak imal edilen fotoğraf makineleri, otomatik odaklama yapanlardan bile daha net bir görüntü vermektedir. Fotokopi makineleri ise nispi mantıkla çok daha kaliteli kopyalar çıkarmaktadırlar. Zira odanın sıcaklığı, nemi ve orijinal kağıttaki karakter yoğunluğuna göre değişen resim kalitesi, bu üç temel faktör hesaplanarak mükemmele yakın hale getirilmektedir.
Nispi mantık bir eli arkasına bağlı olduğu (yani karşı çıkanları çok olduğu) halde geleneksel teknolojinin üstesinden gelmiştir. Bu mantıkla donatılan çamaşır makineleri çamaşırın cinsi ve kirliliği, suyun durumu gibi şartları özel sensörlerle tespit ettikten sonra deterjanı, devir sayısı ve süresini ayarlamakta, böylelikle mevcut şartlara göre en uygun şekilde çalışmaktadır. Bunun büyük bir enerji tasarrufu doğurduğu açıktır. Tüketicinin sadece bir düğmeye basmasının yeterli olması ise, büyük bir kullanım kolaylığı temin etmiş ve bu tür makinelerin sadece bir fabrikada ayda 35.000 adet üretilmesine rağmen talebin karşılanamamasına sebep olmuştur.
Kameralardaki nispi mantık devreleri ise sarsıntılardan doğan görüntü bozukluklarını asgariye indirmektedir. Bilindiği gibi elde taşınan kameralar, ne kadar dikkat edilirse edilsin net bir görüntü vermez. Nispi mantık programları bu görüntüleri netleştirmek için şöyle bir metot kullanır: Eğer görüntüdeki bütün şekiller, aynı anda, bir tarafa doğru kayıyorsa bu, insan hatasından kaynaklanan bir durumdur; kayma göz önüne alınmadan kayıt yapılır. Bunun dışındaki şekiller ve hareketler ise normal çekim durumunda gerçekleştiği için müdahale edilmez.
Birkaç nispi mantık sistemi ise, mekanik cihazlardan çok daha verimli bir şekilde bilgi tasnif ve değerlendirmesi yapmaktadır. Japon Omron Grubu, büyük firmalara sağlık hizmeti veren bir sisteme ait beş tıp veri tabanını, nispi mantık kaideleriyle kontrol etmektedir. Bu nispi sistem, 10.000 kadar hastanın sağlık durumlarını öğrenmek ve hastalıklardan korunmalarına, sağlıklı kalmalarına ve stresten kurtulmalarına yardımcı olmak üzere kişiye has plânlar çizebilen yaklaşık 500 kural kullanmaktadır.
Pilav pişirme aletlerinden asansörlere, arabaların motor ve süspansiyon sistemlerinden nükleer reaktörlerdeki soğutma ünitelerine, klimalardan elektrikli süpürgelere kadar nispi mantığın uygulandığı birçok saha mevcuttur. Bu sahalarda temin ettiği enerji, iş gücü ve zaman tasarrufu ise, onun "iktisat" adına ne kadar çok önem verilmesi gereken bir sistem olduğunu göstermektedir.
Ayrıca bu mantıkla donatılan sistemlerin insanlardan daha hassas olması, bazı tehlikeli durumlarda onun kullanılması gerektiğini ima etmektedir. Fırtınalı havalarda denizde mahsur kalan gemicileri kurtarmak için kullanılan helikopterlere kumanda etmek oldukça güçtür. Japonya'daki bir araştırma enstitüsü bu helikopterlerin bilgisayarda simülasyonunu ve daha sonra da maketini yapmış, insanların kumanda ederken helikopterin titrediği, nispi mantık programıyla kontrol edilen bu benzetim ve maketin ise çiviyle çakılmış gibi sabit bir şekilde havada kaldığı görülmüştür.
Nispi mantığı çekemeyenler, genellikle, başka bir sahaya gönül verenlerdir. Meselâ, sunî zekâ sahasında araştırma yapanlar veya ihtimaliyat hesaplarının da nispi mantığın yaptığı herşeyi yapabileceğini iddia edenler, bu yeni mantık anlayışını bir türlü anlamamakta, belki de anlamak istememektedirler. Lütfi Zâde ilk kez ABD'de "fuzzy logic" dese de ona kadirşinaslık örneği gösterenler Japonlar olmuşlardır. 1989'da Zade'yi Honda ödülüne layık görmüşler ve kendisine 10 milyon yen (yaklaşık 77.000 dolar) vermişlerdir.
Zâde'nin yaptığı şey bir icad değil, keşiftir. Yani ondan önce de farklı sahalarda, şöyle veya böyle bir nispiyet, izafiyet veya "çok değerli mantık"tan bahsediliyordu. Meselâ Russell, Lukasiewicz ve Black bu tür bir mantık anlayışına dikkat çekmişlerdir. Fakat Lütfi Zâde'nin tespitlerinden sonra bu mantık anlayışının ilim ve teknoloji sahalarında uygulanmasıyla yepyeni ufuklar açılmıştır. Zaten kendisi de bu yüzden ödüle layık görülmüştür.
Nispi mantığı kıskanmaya hiç gerek yoktur aslında. Zira o da diğer sahalar gibi istifade edilmesi gereken bir nimettir. Farklı disiplinlerin birbiriyle rekabet edip birbirlerine tahakküm etmesi yerine, disiplinler arası ortak çalışmalar yapmak çok daha makul olacaktır. Gerçekten de nispi mantıkla desteklenen ihtimal hesapları, sunî zekâ programları, uzman sistemleri ve nöral ağlar eskisine nazaran daha verimli çalışmaktadır.
1985 yılında Masaki Togai ve Hiroyuki Watanabe adındaki araştırmacılar tarafından geliştirilen "fuzzy chip"ler (nispi mantıkla çalışan minik elektronik devreler) şu anda saniyede yaklaşık 2 milyon işlem yapabilmektedir. Bu çiplerle donatılan mikroişlemcilerin hemen her sahada çok daha verimli sonuçlar verdiği görülmektedir. Hatta yakın bir gelecekte, bu tür çiplerle donatılmış aletlerin, her bir tüketicinin hususî arzu ve ihtiyaçlarına göre imal edilmesi plânlanmaktadır.
Nispi mantığın gelecekteki uygulama sahaları, daha da genişleyecek gibi gözükmektedir. Şeker hastaları için vücuttaki insülün miktarını ayarlayarak sunî bir pankreas görevi yapan minik yapıların imalinde, prematüre doğumlarda bebeğin ihtiyaç duyduğu ortamı devam ettiren sistemlerin hazırlanmasında, suların klorlanmasında, kalp pillerinin üretiminde, oda içindeki ışığın miktarının ayarlanmasında ve bilgisayar sistemlerinin soğutulmasında nispi mantık çok şeyler vaadetmektedir. Yalnız önce gereksiz, gerekli ve elzem uygulamaların sınıflandırılması lazımdır.
ABD'deki genç araştırmacılar ve dünyanın çoğu yerindeki bilim adamları "fuzzy", "fuzzy" diye sayıklarken ülkemizdeki sağır sultanlığa diyecek yok doğrusu. Nispi mantık sahasında Araştırma ve Geliştirme çalışmalarının yürütüldüğü bir Japon firması olan Hitachi Laboratuarı, aynı firmanın 4'ü denizaşırı ülkelerde olmak üzere 22 laboratuarından birisidir. Dünyanın ikinci büyük elektronik firması olan Hitachi, süper iletkenlerden bilgisayar destekli tercümeye, nöral ağlardan nispi mantığa kadar birçok sahada araştırma yapmaktadır. 1991'de bu araştırmalara ayırdığı para 3 milyar 480 milyon dolardır (ki bu miktar Jamaika, Liberya ve Madagaskar gibi ülkelerin gayri safî milli hasılalarından daha fazladır). ABD'deki Millî Bilim Kurumu ise, 1990 yılındaki çalışmalara sadece 2 milyar 800 milyon dolar ayırmıştır.
Yabancılar, Araştırma ve Geliştirme çalışmalarına sadece para ayırmakla kalmıyor, adam da yetiştiriyorlar. Ne sayıyı ne de kaliteyi ihmal etmiyorlar. (Meselâ, AT&T adlı bir elektronik firmasında 5000 doktoralı araştırmacının bulunduğu söyleniyor). Bu hususta bir Japon araştırmacı hakkında anlatılanlar da oldukça ilgi çekicidir. Nispi mantığın Japonya'da uygulanması için gayret eden Takeshi Yamakawa, günde 3-4 saat uykuyla yetinen bir araştırmacıdır. Kendisi bunun çok zor bir şey olmadığını, bir defasında 60 saat uykusuz kaldıktan sonra bir ders verip milletlerarası bir konferansa katıldığını söylemiştir.
Önemli bir husus da tercüme faaliyetleridir. Şu anda Japonya'da 100.000'den fazla profesyonel tercüman mevcuttur. ABD'de ise bu sayı yaklaşık 3.000'dir.
1868'de Japon İmparatorluğu'nun içtiği 5 anddan birisi şöyle idi: "İmparatorluğun temellerini güçlendirmek için bilgi dünyanın neresinde olursa olsun aranacaktır." Bu felsefeyle hareket eden Japonlar oldukça mesafe katetmişlerdir. Bilhassa II. Dünya Savaşı'ndan sonra bu bilgi arayışı ABD'ye yönelmiş, 1990'da Japonlar, İngilizce'den tercüme ettikleri 3000 kitabı basmışlar, aynı yıl Amerikalılar ise Japonca'dan sadece 82 kitap tercüme edebilmişlerdir.
Nispi mantık sahasında ABD, Japonya'nın 5-10 sene gerisinde kaldı. İlmî enaniyet, esnek düşünceden mahrum olma ve yeniliklere kapalılık onlara bu darbeyi vurdu. Bizler de Amerikalıların düştüğü duruma düşmek istemiyorsak bu tür yeni sahalara en az Japonlar kadar açık olmalıyız. Bu da ancak, kaynak ayırmakla daha da önemlisi "insan" yetiştirmekle gerçekleşir.
Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
11 Aralık 2008       Mesaj #3
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
Lütfi Zade, tam adı Lütfi Rahim oğlu Askerzade (ingilizce: Lotfi A. Zadeh; d. Bakü 4 Şubat 1921 - ) - Azerbaycan asıllı Amerikalı matematikçi ve bilgisayar biliminde bulanık mantık teorisinin temelini koymuş bilim adamıdır. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'nin Elektrik Mühendisliği ve Bilgisayar Bilimleri fakültesinde profesör görevi yapmaktadır.

Lütfi Askerzade 1921 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de doğdu. Rus asıllı annesi hekim, Azeri babası ise bir gazeteciydi. On yaşındayken ailesi, Sovyetler Birliği’ndeki, Stalin döneminin baskıcı politikaları nedeniyle Bakü’yü terk edip Tahran’a göç etti.
İlköğrenimini Tahran’da, liseyi ise ünlü Alburz Koleji’nde tamamladı. Liseyi bitirdikten sonra Tahran Üniversitesi giriş sınavına katılıp, ikinciliği kazanarak Elektrik Mühendisliği Bölümü’nde eğitimine başladı. Üniversiteyi bitirdikten hemen sonra 1942 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne gidip orada Boston'daki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde Elektrik Mühendisliği yüksek lisans öğrenimine başladı. Ardından New York’ta bulunan Columbia Üniversitesi’ne girip 1949 yılında doktora diplomasıyla mezun olmuştur.

Akademik Başarılar

Prof. Lütfi Askerzade, Sistem Teorileri üzerinde araştırmalarına Columbia Üniversitesi’nde başladı. 1956 yılında Princeton Üniversitesi davetlisi olarak İleri Araştırma Enstitüsü’nde araştırma ve eğitmenliğe başladı. 1959’da ise Kaliforniya Üniversitesi’nde eğitmenliğe devam etti. 1963 yılı itibarıyla Kaliforniya (Berkeley)Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Fakültesi dekanlığına seçilir.
Azeri Türklerden olan bilgisayar ve elektronik bilimcisi Lütfi Askerzade 1965’te Bulanık Kümeler (Fuzzy Sets) başlıklı bir makale yayınladı. Berkeley Kaliforniya Üniversitesi’nde profesör olan L. A. Zade, bu tarihin dört yıl öncesinde, 1961’de yayımladığı bir makalesinde “olasılık dağılımıyla tanımlanamayan bulanık ya da belirsiz nicelikler için farklı bir matematiğe” ihtiyaç bulunduğunu yazıyordu. Çünkü, Zade doğadaki görüngülerin ve süreçlerin sonlu değerli mantıkla açıklanamayacağını düşünüyordu. 1960’ların sonlarında Zade’nin makalesi kesinlik vurgusundan vazgeçmeyen bilimsel çevreler tarafından kabul görmemiş ve hatta ABD Kongresi’nde ABD Ulusal Bilim Vakfı (NSF– National Science Foundation) kaynaklarının boşa harcanmasına örnek olarak anılmıştı! 70’lerde ise Avrupalı ve özellikle Japonyalı bilim adamlarının bu konuda artan araştırmaları ve mühendislik uygulamaları sayesinde bulanık mantık ve bulanık kümeler kuramı artan hızla gelişti.
Günümüzde bulanık mantık otomobillerin vites kutularından bulaşık makinelerine, elektronik devrelerin ve yapay zekanın karar verme algoritmalarına kadar oldukça kapsamlı teknik uygulamalara sahip; hatta Tokyo metrosu bulanık metro temelli bilgisayar ve mühendislik sistemleriyle işlemekte. Bilgisayar ve enformatik bilimleri, kontrol sistemleri, karar alma algoritmaları bulanık mantığın yoğun olarak kullanıldığı alanlar olarak beliriyor.
Lütfi A. Zade işten emekliliğe ayrıldıktan sonra da Berkeley Üniversitesi bilgisayar programlama merkezinin yönetimini üstelenerek pek iyi (Professor Emeritus) derecesine layık görülmüştür. Bu merkezin 2000’den fazla üyesi ve 100 civarında bilim kurumun bağlandığı yer gibi çalışmaktadır.
Lütfi A. Zade 1965 yılına kadar sistem teorisi ve karar teorilerin analizi üzerinde yoğunlaşmıştır, ancak bu yıldan itibaren Bulanık Mantık (Fuzzy logic) üzerinde çalışmalarını başlayıp bu mantığın yapay zeka, dilcilik, mantık, karar teorileri, kontrol teoriler ve sinir sistemleri şebekeleri üzerinde olan etkilerini araştırmıştır. Artık son zamanlarda Bulanık Mantık (Fuzzy Logic), bilgisayar hesaplamaları ve doğal diller ve bilgisayar teorisi üzerinde yoğunlaşmıştır.
Prof. Dr. Lütfi A. Zade’nin Bulanık Mantık’ı ortaya koyduğu andan itibaren günümüze değin dünyada 15000’e yakın bilimsel makale yayınlanmıştır.

Kazandığı ödüll

Prof . Dr Lütfi A. Zade sistem teorileri üzerine çalışmalarını Colombia Üniversitesi’nde başlamıştır. Uzun ve dikkatli çalışmalar sonucunda Prof. Dr. Askerzade birçok üniversite tarafından fahri mesleki dereceye layık görülmüştür:
► MIT Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nün eğiticisi derecesi (1968);
► Kaliforniya’da Bulunan IBM Şirketi’nin araştırma laboratuarlarının bilim adamı (1968-1973-1977);
► Kaliforniya’da bulunan Stanford Üniversitesi’nin bilim adamı derecesi (1987-1988);
► Amerika’nın FELLOW Enstitüsü’nün yüksek dereceli üyesi;
►GUGENHEIM Merkezi’nin yüksek dereceli üyesi;
► Amerika’nın Mühendisler Akademisi’nin yüksek dereceli üyesi;
► CYBERNETICS Dünya Kurultayı’nın yüksek dereceli üyesi;
► Avusturya CYBERNETICS Araştırma Merkezi’nin fahri üyesi;
► Rus Bilim Akademisi üyesi;
► Japonya’nın HUNDAI fabrikasından bilim adamı ödülü ve başka ülkelerden verilen 14 bilim ödülü.

Fahri Doktora dereceleri:
► Tolz Üniversitesi (Fransa)
► New York Devlet Üniversitesi, Binghamton (ABD)
► Dortmond Üniversitesi (Almanya)
► Oviedo Üniversitesi (İspanya)
► Granada Üniversitesi (İspanya)
► Leakhead Üniversitesi (Kanada)
► Bakü Devlet Üniversitesi (Azerbaycan)
► Louisville Üniversitesi (ABD)
► Gliwice Üniversitesi (Polonya)
► Ostrava Üniversitesi (Çek)
► Toronto Üniversitesi (Kanada)
► Merkez Florida Üniversitesi (ABD)
► Hamburg Üniversitesi (Almanya)
► Paris Üniversitesi (Fransa)

150px Lotfi A Zadeh28200429
Quo vadis?
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
1 Ağustos 2009       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Lotfi A. Zadeh veya Lütfi Askerzade ( 4 Şubat 1921-) İran'lı Azeri- Türk asıllı matematikçi ve bilgisayar uzmanıdır. Kaliforniya Üniversitesi'nin Berkeley kampüsünde bilgisayar profesörü olarak görev yapmaktadır. Özgeçmişi

Lütfi Askerzade 1921 yılında Iran Azerbaycan'ın başkenti Tabriz'de doğdu. Rus asıllı annesi hekim, Azeri asıllı babası ise bir gazeteciydi. Ailesi 10 yaşındayken Tabrizi terk edip Tahran'a göç etti. İlköğrenimini Tahran'da, liseyi ise ünlü Alburz Koleji'nde tamamladı. Liseyi bitirdikten sonra Tahran Üniversitesi giriş sınavına katılıp, ikinciliği elde ederek Elektrik Mühendisliği Bölümü'nde öğrenime başladı. Üniversite öğrenimini bitirdikten hemen sonra 1942 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne gidip orada Boston'daki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde Elektrik Mühendisliği yüksek lisans öğrenimine başladı. Ardından New York'ta bulunan Columbia Üniversitesi'ne girip 1949 yılında doktora diplomasıyla mezun olmuştur. Akademik Başarıları

Prof. Lütfi Askerzade, Sistem Teorileri üzerinde araştırmalarına Columbia Üniversitesi'nde başladı. 1956 yılında Princeton Üniversitesi davetlisi olarak İleri Araştırma Enstitüsü'nde araştırma ve eğitmenliğe başladı. 1959'da ise Kaliforniya Üniversitesi'nde eğitmenliğe devam etti. 1963 yılı itibarıyla Kaliforniya (Berkeley)Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Fakültesi dekanlığına seçilir. Azeri Türklerden olan bilgisayar ve elektronik bilimcisi Lütfi Askerzade 1965'te Bulanık Kümeler (Fuzzy Sets) başlıklı bir makale yayınladı. Berkeley California Üniversitesi'nde profesör olan L. A. Zade, bu tarihin dört yıl öncesinde, 1961'de yayımladığı bir makalesinde “olasılık dağılımıyla tanımlanamayan bulanık ya da belirsiz nicelikler için farklı bir matematiğe” ihtiyaç bulunduğunu yazıyordu. Çünkü, Zade doğadaki görüngülerin ve süreçlerin sonlu değerli mantıkla açıklanamayacağını düşünüyordu. 1960'ların sonlarında Zade'nin makalesi kesinlik vurgusundan vazgeçmeyen bilimsel çevreler tarafından kabul görmemiş ve hatta ABD Kongresi'nde ABD Ulusal Bilim Vakfı (NSF- National Science Foundation) kaynaklarının boşa harcanmasına örnek olarak anılmıştı! 70'lerde ise Avrupalı ve özellikle Japonyalı bilim adamlarının bu konuda artan araştırmaları ve mühendislik uygulamaları sayesinde bulanık mantık ve bulanık kümeler kuramı artan hızla gelişti. Günümüzde bulanık mantık otomobillerin vites kutularından bulaşık makinelerine, elektronik devrelerin ve yapay zekanın karar verme algoritmalarına kadar oldukça kapsamlı teknik uygulamalara sahip; hatta Tokyo metrosu bulanık metro temelli bilgisayar ve mühendislik sistemleriyle işlemekte. Bilgisayar ve enformatik bilimleri, kontrol sistemleri, karar alma algoritmaları bulanık mantığın yoğun olarak kullanıldığı alanlar olarak beliriyor. Lütfi A. Zade işten emekliliğe ayrıldıktan sonra da Berkeley Üniversitesi bilgisayar programlama merkezinin yönetimini üstelenerek pek iyi (Professor Emeritus) derecesine layık görünmüştür. Bu merkezin 2000'den fazla üyesi ve 100 civarında bilim kurumun bağlandığı yer gibi çalışmaktadır. Lütfi A. Zade 1965 yılına kadar sistem teorisi ve karar teorilerin analizi üzerinde yoğunlaşmıştır, ancak bu yıldan itibaren Bulanık Mantık (Fuzzy logic) üzerinde çalışmalarını başlayıp bu mantığın yapay zeka, dilcilik, mantık, karar teorileri, kontrol teoriler ve sinir sistemleri şebekeleri üzerinde olan etkilerini araştırmıştır. Artık son zamanlarda Bulanık Mantık (Fuzzy Logic), bilgisayar hesaplamaları ve doğal diller ve bilgisayar teorisi üzerinde yoğunlaşmıştır. Prof. Dr. Lütfi A. Zade'nin Bulanık Mantık'ı ortaya koyduğu andan itibaren günümüze değin dünyada 15000'e yakın bilimsel makale yayınlanmıştır. Kazandığı ödüller

Prof . Dr Lütfi A. Zade sistem teorileri üzerine çalışmalarını Colombia Üniversitesi'nde başlamıştır. Uzun ve dikkatli çalışmalar sonucunda Prof. Dr. Askerzade birçok üniversite tarafından fahri mesleki dereceye layık görülmüştür: â–º MIT Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü'nün eğiticisi derecesi (1968); California'da Bulunan IBM Şirketi'nin araştırma laboratuarlarının bilim adamı (1968-1973-1977);California'da bulunan Stanford Üniversitesi'nin bilim adamı derecesi (1987-1988); Amerika'nın FELLOW Enstitüsü'nün yüksek dereceli üyesi;GUGENHEIM Merkezi'nin yüksek dereceli üyesi; Amerika'nın Mühendisler Akademisi'nin yüksek dereceli üyesi;CYBERNETICS Dünya Kurultayı'nın yüksek dereceli üyesi; Avusturya CYBERNETICS Araştırma Merkezi'nin fahri üyesi; Rus Bilim Akademisi üyesi; Japonya'nın HUNDAI fabrikasından bilim adamı ödülü ve başka ülkelerden verilen 14 bilim ödülü. Fahri Doktora dereceleri: Tolz Üniversitesi ( Fransa) New York Üniversitesi Dortmond Üniversitesi ( Almanya)Oviedo Üniversitesi ( İspanya)Granada Üniversitesi ( İspanya)Leakhead Üniversitesi ( Kanada)Bakü Üniversitesi ( Azerbaycan)Louisville Üniversitesi ( Amerika)Gliwice Üniversitesi ( Polonya) Ostrava Üniversitesi ( Çek)Toronto Üniversitesi ( Kanada)Merkez Florida Üniversitesi ( Amerika)Hamburg Üniversitesi ( Almanya)Paris Üniversitesi ( Fransa)

kaynak
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
7 Ekim 2010       Mesaj #5
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
LUTFI ZADE 1921-ci ilde bakida anadan olmusdur.Sonralar o ailesi ile Tebrize kocmusdur.Onun anasi rus seneti hekim idi atasi ise qezet satan idi

Benzer Konular

9 Nisan 2016 / Misafir Cevaplanmış
9 Nisan 2016 / Ziyaretçi Cevaplanmış
10 Nisan 2016 / Misafir Cevaplanmış
10 Nisan 2016 / Misafir Cevaplanmış
5 Aralık 2016 / Misafir Cevaplanmış