Atatürk'e Kemal ismini kim verdi? - Sayfa 13

atatürkün gittği okullar sırasıyla nedir

Milî Eğitim Bakanlığınca hazırlanarak bastırılan ve okullarımıza dağıtılan ders kitaplarında, zaman zaman hatalara rastlıyoruz. Bunlardan bazıları uzun yıllardan beri, tekrar edile edile genel bilgi halini almış ve ciddi hata sayılmadığı için de değiştirilmesi yoluna gidilmemiş türden hatalardır. Bunlardan birisi de, ilk adı Mustafa olan Atatürk'e, ikinci bir ad olarak "Kemal" adının verilişi ile ilgilidir. Bu güne kadar bilinen şudur: Mustafa, ya da Mustafa Efendi ( o zaman öyle söylenirdi), Selanik Askerî Rüşdiyesinde okurken özellikle matematik dersinde gösterdiği üstün başarılarıyla adı da Mustafa olan öğretmeninin dikkatini çekmişti. Bir gün Matematik öğretmeni Mustafa Efendi öğrencisi Mustafa'yı (Atatürk), çağırarak "Senin de adın Mustafa, benim de. Bundan sonra senin adın Kemal olsun" der ve o günden sonra Mustafa'nın adı Mustafa Kemal olur .
Ansiklopedilerde de aynı ifadeler vardır: "Atatürk'ün matematik öğretmeninin adı Mustafa idi. Bir gün öğrencisi küçük Mustafa'ya "Oğlum senin de adın Mustafa benim de.Bu böyle olmayacak. Arada bir fark bulunmalı, bundan sonra senin adın Mustafa Kemal olsun" dedi. İşte o zamandan sonra Atatürk'ün ilk adları Mustafa Kemal oldu" .
".Musafa Selanik Askeri Rüşdiyesine yazıldı (1893). Okulda adı Mustafa olan matematik öğretmeni, adlarımız karışıyor, diyerek bu çalışkan öğrencisinin adına, olgun, anlamına gelen "Kemal" adını da ekledi." .
Burada yalnızca birkaç örneğini aldığımız bu anlatımlardan çıkan ve kesin olan şudur: 1.Selanik Askerî Rüştiyesinde adı Mustafa olan bir matematik öğretmeni vardır.
2.Öğrenci Mustafa'nın (Atatürk) adına öğretmeni veya öğretmenleri tarafından ikinci bir ad olarak "Kemal" eklenmiştir.
Fakat Kemal adının neden ve neye dayanılarak verildiği kesin değildir. Anlatımlarda geçen, "Senin adın da Mustafa benim de. Bu böyle olmaz, senin adın bundan sonra Mustafa Kemal olsun". Ya da "Senin adın da Mustafa benim de. Adlarımız karışıyor. Bndan sonra senin adın Mustafa Kemal olsun." şeklindeki açıklama tatminkâr değildir. Zira, geçmiş zamanlarda da günümüzde de öğretmeni ile aynı adı taşıyan yüzlerce ve hatta binlerce öğrenci bulunurken, her hangi bir okulda yukarıdakilere benzer bir gerekçe ile bir öğretmenin öğrencisinin adını değiştirdiğine veya yanına eklemeler yaptığına pek fazla rastlamıyoruz. Hal böyle iken, "Adlarımız karışıyor." veya, "Seninki de Mustafa benim ki de ." şeklindeki açıklama olsa olsa bu gelişmeyi sonradan kaleme alanların zihinlerinde mantıksal bir açıklama yapmak ihtiyacından doğmuş olmalıdır. Bu izah şeklinin bilimsel gerçeklerin saptırılması veya benzer yanlış anlamlara yol açması gibi bir sakınca da söz konusu olmadığı için yıllardan beri tekrar edilmeye ve yeni nesillere bu şekilde öğretilmeye devam edilmiştir.
Bu sene (2006) yine Millî Eğitim Bakanlığı tarafından İlköğretim 6. sınıflar için hazırlattırılan Türkçe 6 kitabında bu bilgiye yeni bir ekleme yapıldığını gördük. İlköğretim 6 Türkçe kitabının 2. Temasında ATATÜRK konusu işlenmektedir. Atatürk'ü her yönüyle öğrencilere tanıtmak amacıyla hazırlanan Temada şöyle bir cümle vardır:
...Bu okuldaki matematik öğretmeni "oğlum senin adın da Mustafa, benim adım da Mustafa. Sana, Kemal ismini de verelim. Çünkü senin kemale ereceğini görüyorum." dedi. ( s. 34) Millî Eğitim Bakanlığı'nın bu sene dağıttığı ders kitabındaki bu ekleme, Atatürk'e Kemal adının verilmesinin açıklama ve gerekçelerinin zamanla değişebileceğini ve hatta maksatlı olarak değiştirilebileceğine bir işaret olarak dikkatimizi çekti. Bir gün başka bir yazar veya yazarlar, bu bilginin yanına kendilerince uygun buldukları başka açıklamalar da yapabilirler.
Zira, Atatürk'e Kemal adının verilmesi, herkesce kabul edilebilir yazılı bir kaynağa dayandırılmamaktadır. Öyle olsaydı açklamalar bu kadar farklılaşmazdı.Adı geçen ders kitabında matematik öğretmeninin ".Senin kemale ereceğini görüyorum. dedi" şeklindeki ifade her hangi bir kaynağa dayandırılmamaktadır. Bu durumda bu açıklamanın, kabul edilebilir bir izah olmadığını düşünüyor ve kitabı hazırlayanların hayalinde canlandırılarak yazıldığını sanıyoruz.

Biz, araştırmalarımız sırasında Bulgaristan Türkleri tarafından yayınlanan Ziya isimli bir gazetenin 19 Temmuz 1922 tarihli nüshasında "Mustafa Kemal Paşa Hazretleri" başlıklı bir yazı gördük. Yazı, Mustafa Kemal Paşa'nın özgeçmişi idi. Yazıda bu gün Türkiye'de bilinenler ile ciddi bir farklılık yoktur. Yalnızca bu yazıda Mustafa Kemal'in doğum tarihi 1880 olarak verilmiş ve sonraki yıllar da buna bağlı olarak Türkiye'de Atatürk'ün özgeçmişini veren kitaplardaki bilgilere göre 1 yıl önce gösterilmiştir. Mesela: Atatürk'ün harbiyeden mezuniyeti 1901; akademiyi bitirmesi de 1904 olarak verilmiştir. Bizim kitaplarımızda Harbiyeden mezuniyet tarihi 1902, akademiden mezuniyet de 1905 olarak verilmektedir. Fakat asıl farklı bilgi Atatürk'e Kemal adının verilmesi hakkındadır. Ziya gazetesinin verdiği Özgeçmişte Kemal adı hakkında şu bilgi vardır:

".İbtidaî tahsilinden sonra Selanik Askeri Rüşdiyesine dahil olan (Mustafa Efendi) az bir zaman zarfında gösterdiği harikalarla muallimlerinin nazar-ı dikkatini celp etti ve Riyaziyatda, Fransızca ve Edebiyatta birden bire yükselen müşarünileyhin ismine muallimleri tarafından şehid-i hürriyet Namık Kemal Bey'e izafeten bir de (Kemal) namı verildi."

Bu yazıdan anlaşılmaktadır ki, Selanik Askeri Rüşdiyesi öğrencisi Mustafa Efendi'ye Kemal adının verilmesi Edebiyattaki başarılarından dolayı Namık Kemal'e izafeten olmuş ve ona Kemal adı öğretmenleri tarafından verilmiştir.