İETT - İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri
VIP Never Say Never Agaın
İETT - İstanbul Elektrik Tramvay Ve Tünel İşletmeleri Tarihi
İstanbul kent içi ulaşımı 1869 yılında Dersaadet Tramvay Şirketi`nin kurulması ve Tünel Tesisleri`nin inşaasıyla başlar. 1871 yılında ilk atlı tramvay hizmete girer. Şubat 1914`te elektrikli tramvay işletmeciliğine geçilir. Bir süre muhtelif yabancı şirketler tarafından işletilen Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri 1939 yılında millileştirilerek 3645 sayılı yasa ile İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel (İETT) İşletmeleri Umum Müdürlüğü adı altında bugünkü hüviyetine kavuşur. 1945 yılında Yedikule ve Kurbağalıdere havagazı fabrikaları ile bu fabrikaların beslediği İstanbul ve Anadolu havagazı dağıtım sistemleri İETT’ye devredilir. 1961’de işletmeye alınan Troleybüsler, 1984’e kadar İstanbullular’a hizmet verir. 1982 yılında çıkarılan bir yasa ile tüm elektrik hizmetleri, hak ve vecibeleriyle Türkiye Elektrik Kurumu’na (TEK) devredilir. Daha sonra 1993 yılında havagazı üretim ve dağıtım faaliyetleri sona erdirilir. Bugün yalnızca kent içi toplu ulaşım hizmeti sunan İETT; otobüs, tramvay ve tünel işletmeciliğinin yanında Özel Halk Otobüsleri’nin yönetim, yürütüm ve denetiminden sorumludur. İETT ayrıca İstanbul`daki raylı sistemlerin (Metro, Hafif Metro) bir bölümünün yapımını (Eminönü-Kabataş, Sultançiftliği-Edirnekapı, Edirnekapı-Topkapı, Otogar-Başakşehir) üstlenmiştir.
Kronolojik Tarihçe
Osmanlı’dan miras (1871), Cumhuriyet`ten armağan (1939)
Sponsorlu Bağlantılar
İstanbul kent içi ulaşımı 1869 yılında Dersaadet Tramvay Şirketi`nin kurulması ve Tünel Tesisleri`nin inşaasıyla başlar. 1871 yılında ilk atlı tramvay hizmete girer. Şubat 1914`te elektrikli tramvay işletmeciliğine geçilir. Bir süre muhtelif yabancı şirketler tarafından işletilen Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri 1939 yılında millileştirilerek 3645 sayılı yasa ile İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel (İETT) İşletmeleri Umum Müdürlüğü adı altında bugünkü hüviyetine kavuşur. 1945 yılında Yedikule ve Kurbağalıdere havagazı fabrikaları ile bu fabrikaların beslediği İstanbul ve Anadolu havagazı dağıtım sistemleri İETT’ye devredilir. 1961’de işletmeye alınan Troleybüsler, 1984’e kadar İstanbullular’a hizmet verir. 1982 yılında çıkarılan bir yasa ile tüm elektrik hizmetleri, hak ve vecibeleriyle Türkiye Elektrik Kurumu’na (TEK) devredilir. Daha sonra 1993 yılında havagazı üretim ve dağıtım faaliyetleri sona erdirilir. Bugün yalnızca kent içi toplu ulaşım hizmeti sunan İETT; otobüs, tramvay ve tünel işletmeciliğinin yanında Özel Halk Otobüsleri’nin yönetim, yürütüm ve denetiminden sorumludur. İETT ayrıca İstanbul`daki raylı sistemlerin (Metro, Hafif Metro) bir bölümünün yapımını (Eminönü-Kabataş, Sultançiftliği-Edirnekapı, Edirnekapı-Topkapı, Otogar-Başakşehir) üstlenmiştir.
Kronolojik Tarihçe
Osmanlı’dan miras (1871), Cumhuriyet`ten armağan (1939)
18. yüzyıl İstanbul`da atlı arabalar ve kayıklarla ulaşım.
1850 Eminönü-Üsküdar arasında günde dört sefer yapan vapurların çalıştırılması.
1854 Paris`te atlı tramvay.
1858 Kabataş-Üsküdar arasında ilk arabalı vapur seferlerinin başlaması.
1869 Bir Belçika şirketinin başvurusuyla, ortakları arasında Şirket-i Umumiye-i Osmaniye, Osmanlı Bankası, İstanbullu Hristaki Zoğrafos ve Konstantin Krepano`nun (aynı zamanda şirketin temsilcisi) bulunduğu Dersaadet (İstanbul) Tramvay Şirketi’nin 200 bin lira sermayeyle kuruluşu.
3.09.1869 İstanbul`da iki kadana (Macaristan ve Avusturyadan getirilen atlar) tarafından çekilen iki katlı, sarı renkli ilk atlı tramvayın Tophane-Beşiktas arasında çalışmaya başlaması nedeniyle tören düzenlenmesi.
08.05.1871 Tünel`in yapımı ve işletimi için merkezi Londra`da bulunan ‘Dersaadet Mülhakatından Galata ve Beyoğlu Tahtelarz Demiryolu Şirketi’nin (The Metropolitain Railway of Constantinople from Galata to Pera) kuruluşu.
26.08.1871 İlk ölümlü tramvay kazası (Karaköy`de).
1871 Azapkapı-Aksaray, Aksaray-Yedikule, Aksaray-Topkapı hatlarında atlı tramvay hizmetinin başlaması. 1872 İstanbul`da, Anadolu Demiryolları Banliyö İşletmesi’nin kurulması.
3.9.1872 Tophane`de yağmur altında yapılan törenle atlı tramvayların (Azapkapı-Topkapı arasında) resmen hizmete verilmesi.
4.11.1872 Tünelin Beyoğlu tarafındaki başlangıç noktasında kazı çalışmalarının başlatılması. Kasım 1874 Tünel`de deneme seferlerinin başlaması.
Galata ile Pera en kısa yoldan birbirine bağlanıyor..
17.01.1875 Tünelin (Dünyada ikinci ve buharlı) kurban bayramınını ilk günü, dönemin tüm nazırları ve Şehremini Kadri Bey, Beyoglu Mutasarrıfı ve Galata Kaymakamı’nın ve yabancı temsilciliklerin katıldığı, ama son anda görevden uzaklaştırılan Eugene-Henri Gavand`ın bulunmadığı bir törenle (İlk uygulanan ücret 10 para ve 50.000 altın lira yıllık gelir) hizmete açılması.
25.8.1875 Saat 13.30 civarında Galata`dan Pera`ya çıkmakta olan treni çeken kayışın istasyona 100 metre kala kopmasıyla oluşan ilk tren kazasında kayan trendeki makinistin Galata istasyonuna 40 metre kala frene basmasıyla can kaybı olmadan kazanın atlatılması.
1880 İstanbul`da tramvaylarda durak uygulamasına geçilmesi.
1881 Galata, Tepebaşı ve İstiklal Caddesi’ne tramvay hattı döşenmesi.
1891 İstanbul`da imperial denen iki katlı tramvayların yalnızca Azapkapı-Ortaköy hattında hizmete verilmesi.
Atlı tramvayların süsü: Vardacılar...
1899 Atlı tramvaylarda görevli, tramvayın gelişini önünde borazanıyla (nefir) ve ‘varda’ diye haykırarak haber veren Vardacılar’ın tasarruf amacıyla kaldırılması.
29.01.1908 İstanbul`da Tramvay Şirketi’nin gerçekleştirdiği Genel Kurul’da; Tünel Şirketi’nin Tramvay Şirketi’ne devri kararı alınması.
11.02.1910 Beşiktaş tramvay garajının açılışı.
1911 Dersaadet Mülhakatından Galata ve Beyoğlu Tahtelarz Demiryolu TAŞ adlı Osmanlı Şirketi` nin (İngiliz kökenli) Tünel işletme imtiyazını Osmanlı Tünel Anonim Şirketi`ne %5 tahville ödenmek üzere 95.000 Pounds karşılığı devri. (Şirketin gerçek işleticisi merkezi Belçika`da bulunan SOFINA Şirketi ve her biri 5 lira değerli 33.000 hisseli toplam 165.000 osmanlı altını sermayeyle kurulmuştur). Tütüncü Abdüsselam Efendi’nin iki otomobil getirterek taksi olarak işletmeye başlaması.
17.07.1911 Aksaray Tramvay deposu / garajının açılışı.
Galata Köprüsünün çift hatlı tramvayın geçebilmesi için genişletilmesi.
Beyoğlu Tünel istasyonunun (Metrohan) yenilenmesi ve yapımına başlanması. (Çelik konstrüksiyonlu olarak yapılan, zemin ve merdivenleri mermer olan Metrohan`ın zemin katı Henri Gavand projesine göre yapılmasına rağmen, diğer 6 katta bu plana uyulmamıştır.)
02.02.1912 Karaköy meydanında İstanbul Şehremini (Belediye Başkanı) Vekili Bedri Bey`in ilk elektrikli tramvay hattı olan Karaköy-Ortaköy hattının açılışını yapması.
1912 Balkan savaşlarının başlaması üzerine İstanbul Tramvay Şirketi’nin tüm atlarının (430 at) 30 bin liraya satın alınması üzerine atlı tramvayların çalışamaması.
27.04.1912 Tahta köprünün (Galata) yerine çelik konstrüksiyonlu yeni köprünün hizmete girişiyle birlikte tramvayların köprüden geçiş yasağının kaldırılması.
17.09.1912 Şişli Tramvay deposu / garajının açılışı.
Savaş nedeniyle ulaşım duruyor...
1913 17 adet Franco-Belge, 19 adet MAN (Machinen Ausbourg Neurenberg) marka toplam 36 adet çekici tramvay arabasının getirtilerek Kabataş ve Dolmabahçe iskelesine indirilmesi.
1914 Birinci dünya savaşının başlaması üzerine İstanbul`da ulaşımın 8 ay süreyle durması.
İstanbul yakası ve Beyoğlu Tramvay hatlarının birleştirilmesi ve tüm şebekenin elektrikle çalışması.
Beyoğlu Tünel istasyonu ve Metrohan`ın yapımının tamamlanması.
25.01.1914 Galata köprüsü üzerinde ilk elektrikli tramvayın çalıştırılması (İlk günün hasılatı Osmanlı Donanma Cemiyeti’ne bağışlanmıştır) nedeniyle tören düzenlenmesi. Şehremini Vekili Bedri beyin konuşması: "Artık yokuşlarda değiştirilen atlar, nefir çalarak koşan vardacılar, sürücülerin kırbaç şakırtıları tarihe karışıyor. Bugünden itibaren asri, güzel tramvaylara kavuşuyoruz. Hayırlı ve uğurlu olsun"
20.02.1914 Elektrikli tramvayın gerçek seferlerine Karaköy-Ortaköy hattında başlamasıyla ilgili tören yapılması.
11.02.1914 Silahtarağa elektrik fabrikasından Tramvay şebekesine cereyan verilmesi.
05.03.1914 Meclisi Vükela kararına dayalı olarak İstanbul Anadolu yakasında Tramvay işletilmesiyle ilgili irade-i seniyyenin açıklanması: "Üsküdar-Kadıköy dahil çevre kısımları ile Boğaziçi’nin Anadolu Hisarı`ndan Beykoz ve Anadolu Feneri’ne kadarki bölümündeTtramvay şebekesinin Üsküdar-Alemdağ bölümünü, Evkaf-ı Hümayun Nezareti ve Şehremaneti`nin birlikte inşe edip işletmeleri, masraf ve gelirleri paylaşmaları..."
1916 Tramvaylar için abonman karnelerinin (toplu bilet) piyasaya sürülmesi.
Tramvay işçileri İstanbul`da ilk büyük grevi başlatıyor...
11.05.1920 İşgal altındaki İstanbul`da Tramvay işçilerinin başlattıkları ve aynı şirket grubuna (SOFINA) bağlı Tünel işçilerinin de ücret ve sosyal hak talepleriyle katıldıkları ilk grevin ilan edilmesi.
20.12.1922 Dersaadet Tramvay Şirketi işçilerinin İstanbul Umum Amele Birliği`ni kurmaları. 16.11.1924 Üniversite öğrencilerinin indirimli öğrenci bileti uygulamamakta direnen Belçikalılar’a bağlı Dersaadet Tramvay Şirketi`ne ait yönetim binası Metrohan’ı basıp tahrip ettikleri ulusalcı gençlik eylemi. (Üç tıp öğrencisinin olayları önlemek için şirketçe Tramvaylara yerleştirilen sivil polisle tartışması olayı başlatan kıvılcım olmuştur.)
1926 Dersaadet Tramvay Şirketi tarafından Fransa`dan 4 adet Renault-Scania otobüs satın alınması ve hizmete verilişi.
Kadıköy iskelesi ile Moda arasında özel otobüslerin çalışmaya başlaması.
1928 Tramvay hangarı olarak kullanılan Bağlarbaşı Garajı`nın otobüs garajına dönüştürülmesi.
Dersaadet Tramvay Şirkti Genel Müdürlüğü binası olan Tünel’deki Metrohan’a 7. kat eklenmesi. İstanbul`da ilk özel otobüs işletmesi `Boğaziçi Otobüsleri`nin 10-12 otobüslük filoyla Taksim-Yenimahalle hattında çalışmaya (İkinci dünya savaşına kadar) başlaması. 08.06.1928 Üsküdar-Bağlarbaşı-Kısıklı Tramvay hattının törenle hizmete açılması. 07.10.1928 Türkiye Cumhuriyeti`nin ilk büyük grevi olan İstanbul Tramvay Şirketi işçileri (1.400 tramvay işçisi) grevinin yapılması.
1929 Üsküdar-Haydarpaşa Tramvay şebekesinin çift hatta dönüştürülmesi.
İlk otobüsler servise veriliyor...
1931 İstanbul Tramvay Şirketi tarafından
1926 yılında satın alınan 4 otobüsün toplu taşım hizmetlerinde (Beyazıt-Karaköy-Ortaköy hattı) kullanılması.
20.02.1931 Dersaadet Tramvay Şirketi`nin adının ‘İstanbul Tramvay Şirketi’ olarak resmen değiştirilmesi.
27.09.1932 İstanbul Tramvay Şirketi’nce değişik tarife tiplerini tanımlayan nizamnamenin yayınlanması. 1933 Cumhuriyet’in 10.yıl kutlama törenleri için Atatürk`ün doğrudan verdiği emirle İETT`nin tüm Tramvay ve otobüs filosunun eksiksiz olarak (320 Tramvay +4 Otobüs) servise çıkarılması. 1936 İstanbul`da modern görünümlü (şık, açık sarı, asılmaya olanak vermeyen, yan tabelalı, mevki farkı için ortadan bölünen, hareket halinde kapıları kapalı ve duraklarda havalı kapılarının basamaklarla birlikte otomatik olarak açıldığı) yeni tramvayların daha çok Şişli-Tünel, Şişli-Beyazıt, Harbiye-Fatih hatlarında çalıştırılması. 17.01.1938 İstanbul Tramvay Şirketi’nden alınan paraların ‘İstanbul Şehri İmarına Tahsisine Dair Kanun’ un (3333) kabülü.
16.06.1939 Tünel ve Tramvay Şirketlerinin İstanbul Belediyesine devrine dair kanunun (İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İdareleri Teşkilat ve Tesisatının İstanbul Belediyesine devrine Dair kanun) Mecliste kabul edilmesi.
21.06.1939 Tünel ve Tramvay Şirketi’nin Cumhuriyet Hükümeti tarafından satın alma mukavelesinin onaylanması.
Üç şirketin millileştirilmesiyle İETT doğuyor...
16.06.1939 3645 sayılı yasa ile Tramvay İşletmesi’nin İETT İşletmeleri Umum Müdürlüğü`ne bağlanması.
23.06.1939 ‘Tünel ve Tramvay Şirketleri’nin İstanbul Belediyesi’ne Devrine Dair Kanun’ un Resmi Gazete’de yayınlanması. 1939 İstanbul`da elektrik üretim ve dağıtım işinin İETT`ye devri.
İETT`nin devraldığı ve arızalı 4 adet Renault Scania otobüsün onarılarak servise verilmesi . 1942 Hükümetin (Ticaret Odası) İsveç`ten ithal ettiği Scania-Vabis marka benzinli kamyonun 15`inin kamyon şasileri İETT karoseri atölyesinde otobüse dünüştürülerek hizmete verilmesi.
Nisan 1943 ABD`den sipariş edilen otobüslerden 9 adedinin (Gazoilli White) montajının yapılarak (6-22 arası çift filo numarasıyla Taksim-Bakırköy ekspres hattında, krem üzerine kırmızı bant renkle) hizmete verilmesi.
Havagazı üretim ve dağıtımı İETT`ye devrediliyor...
1945 İstanbul`da özel şirketlerce yapılan havagazı üretimi ve dağıtım işinin 4762 sayılı yasa ile İETT`ye devri.
20.06.1945 4762 sayılı İstanbul Havagazı ve Elektrik ve Teşebbüsatı Sinaiye Türk Anonim Şirketi`ni Satın Alma Sözleşmesi’nin onanmasına ve `İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri İdaresi` ne Devrine Dair Kanun`un çıkarılması. 1946 Üsküdar ve Havalisi Halk Tramvayları Şirketi`nce otobüs işletmeciliğine geçilmesi. [İlk otobüs hatları: Kadıköy-Caddebostan(2 otobüs), Kadıköy-Suadiye (2 otobüs), Üsküdar-Kısıklı (2 otobüs)] Haz. 1946 İETT Kütüphanesinin kurum içi personele hizmet vermek amacıyla kurulması. 25.10.1948 İETT Şişli garajı (5763 metrekare alana sahip 80 otobüs kapasiteli) ve atölyelerinin hizmete alınması. 1951 Fahrettin Kerim Gökay tarafından
1950`de Fransa`dan getirtilen ölçüm aletleriyle oluşturulan ‘İETT Psikoteknik Laboratuvarı’nın açılması.
22 kilometrelik İstanbul çevreyolunun (E5) yapımına başlanması. Paris Taşıt İşletmeleri (RATP) Müdürü Prof. Langevine`in İTÜ ile birlikte İstanbul kentiçi ulaşım problemlerini incelemek üzere davet edilmesi ve ‘İstanbul Yolcu Nakliyat İşleri Etüdü’ raporunun yayınlanması.
01.08.1953 Tünel bağlantılı Tramvay hattının işletmeden kaldırılması. (Bunu Taksim-Eminönü, Kadıköy-Moda, Kadıköy-Bostancı hatları izler)
1954 Fransa Paris Ulaşım İşletmesi’nin (RATP) desteği ile Fransız SGTE firmasına Prof. Langevine`in yönetiminde, İstanbul için Bayındırlık Bakanlığı’nca onaylanmış Metro etüdünün başlatılması.
Hava frenli ve otomatik kapılı elektrikli Tramvayların bir benzerinin İETT atölyelerinde yerli malzeme ve işçilikle yapılması.
Aralık ayında İstanbul Belediyesi’nin dolmuşçuluğu resmen tanıyarak ilk tarifeyi kabul etmesi.
İzmir`de tramvayların işletmeden kaldırılması.
11.11.1954 Anadolu Üsküdar ve Havalisi Tramvay Şirketi`nin Genel Kurulu’nda fesih kararı ve Belediyeye devri.
13.02.1955 Deniz dolmuş motorları ile İstanbul Belediyesi arasında ‘Denetim Protokolü’ imzalanması.
1950`lerde İETT`nin tramvay hattı 150 kilometreyi buluyor...
16.03.1955 Anadolu Yakası Üsküdar ve Havalisi Tramvay İşletmesi`nin tüm tesisleriyle birlikte Belediye Meclisi kararıyla İETT`ye devri.
1955 İtalya Ansaldo San Giorgio firmasından ilk Troleybüs siparişi.
Fransız SGTE firmasına Metro projesi yaptırılması.
Tramvayların Galata köprüsünden geçişlerinin sona erdirilmesi.
1957 Latille Floirat marka otobüslerin turistik gezi amaçlı kullanılmsı.
80 otobüs kapasiteli İETT Topkapı garajının hizmete açılması.
1958 Karayolları Genel Müdürlüğü’nce 15.000 ulaşım anketiyle ‘İstanbul Trafik Etüdü’ (O güne değin en kapsamlı çalışma) yapması.
1959 İETT Levent garajının hizmete açılması.
1961 İtalya`dan getirtilen Ansaldo San Giorgio marka 1 adet körüklü Troleybüsün İstanbul`da Eminönü-Topkapı hattında deneme seferleri yapması.
76 adet Troleybüsün teslim alınması.
12.08.1961 İstanbul yakasında Şişli deposundan çıkarılan 128 numaralı Tramvayın arkasına dizilmiş 6 Tramvayla geçit töreni yapılarak elektrikli Tramvayın işletmeden kaldırılışı. İETT Genel Müdürü Kurmay Albay Orhan İlter: "İstanbul’u bir tramvay seyahatiyle tanıyıp sevmiştim."
1965 İETT otobüslerinde renk değişikliği: Kırmızı kuşaklı krem zemin yerine üst kısım krem, alt kısım kırmızı olarak tespiti. 1966 İstanbul`da plaka sayısının (Taksi: 15.200, Dolmuş taksi: 705) dondurulması.
İETT matbaasının kurulması ve otobüs biletlerinin burada basılması (1 kağıt biletin maliyeti: 1 Kuruş)
14.11.1966 Anadolu yakasında elektrikli Tramvayın kaldırılışı.
1967 Kadıköy Kuşdili`nde 15-20 Tramvay aracı kullanılarak ‘İETT Tramvay Taşıt Müzesi’ nin açılışı, çalışabilir durumda 125`den fazla Tramvayın Avcılar İETT kampına dinlenme konutu yapılmak üzere gönderilmesi.
1968 TBMM tarafından çıkarılan 1005 sayılı kanunla istiklal madalyası sahiplerinin İETT otobüslerinden ücretsiz yararlanmaya başlaması.
İETT`li ustalar `Tosun` adını verdikleri troleybüsü üretiyor...
25.11.1968 Yenilenme çalışmaları için Tünel’in çalışmasının durdurulması.
1968 İETT atölyelerinde, tamamen İETT`li ustaların eseri olan `Tosun` olarak adlandırılan troleybüsün yapımı. (Tosun, 101 kapı numarasıyla İstanbul`da 16 yıl süreyle hizmet verir.) 1968 Tünel’in Galata (Karaköy) istasyon ve binalarının yapımına başlanması.
1971 İETT Taşıtlar Dairesi Reorganizasyon Etüdü.
Sovyet Technoexport firmasına ‘İstanbul Metro Etüdü’ yaptırılması.
İTÜ`nün İETT için gerçekleştirdiği ‘İstanbul Şehri Kamu Taşıma Etüdü` nün yayınlanması.
Tünel’in Galata (Karaköy) istasyon ve binalarının yapımının tamamlanması.
02.11.1971 İstanbul Belediyesi Fahri Atabey, İETT Genel Müdürü Saffet Gürtav, halk ve basının katıldığı bir törenle yenilenmiş ve elektrifasyonu yapılmış Tünel’in yeniden işletmeye açılması. 1973 Çevre belediyelerin otobüs işletmeleri.
29.10.1973 İstanbul boğazında Alman Hoctief ve İngiliz Cleveland firmaları tarafından yapılan birinci köprünün (Boğaziçi) açılışı.
1974 TMMOB İnşaat Mühendisleri İstanbul Şubesince ‘Birinci İstanbul Ulaşım Kongresi’ düzenlemesi.
1976 İETT tarafından Sofretu firmasına ‘Reorganizasyon Etüdü’ yaptırılması.
1977 Ortadan kapılı 1 adet Mercedes Benz otobüsün deneme seferlerine başlaması. 16.06.1978 Taksim-Sarıyer hattında (40) çalışan İETT Büssing otobüsünün (Filo no: 1.243) lastik patlaması nedeniyle Tarabya`da denize uçması ve 30 kişinin ölümü.
1978 Taksim-Mecidiyeköy tercihli yolunun (8 km.) açılması. (Daha sonra Zincirlikuyu`ya uzatıldı)
İETT ulaşım araçlarında mesafeye bağlı kıtalı bilet sistemine son verilerek tüm mesafeler için geçerli tek tip, paralı-kumbaralı bilet uygulamasına geçilmesi ve biletçi kadrolarının tasfiye edilmesi.
15.02.1979 İETT, DPT, EGO ve ESHOT ve otobüs üreticileri arasında finansmanı Maliye Bakanlığı’ndan karşılanmak üzere otobüs temini (İETT`ye 2 yıl içerisinde 500 adet Magirus Deutz, 255 adet Mercedes-Benz otobüs) ile ilgili protokol imzalanması.
1979 İETT otobüs filosuna körüklü uzun otobüslerin (Macar yapımı İkarus) katılması.
İETT hatlarında Boğaz köprüsü geçişleri için çift tarife uygulaması.
11.03.1979 Taksim-Levent arasında 6,5 kilometrelik tercihli yol uygulamasına başlanması: İlk çalışan otobüs Leyland`dı.
13.06.1979 Taksim-Levent tercihli yol otobüslerinde ilk biletçisiz-kumbaralı sistemin deneme uygulaması.
Mavi kart uygulaması başlıyor...
01.04.1980 Toplu taşıma araçlarında ‘Aylık Mavi Kart` uygulaması.
1980 İETT araçlarında yolculuk bedeli olarak yolcudan para toplanmasından vazgeçilerek kağıt bilet uygulamasına geçilmesi.
İETT tarafından Boğaziçi Üniversitesi`ne ‘Ulaşım Projesi’ yaptırılması.
1981 Kadıköy İtfaiyesi’nin talebi üzerine ‘Kuşdili İETT Taşıt Müzesi’ nin kapatılması ve müzedeki örnek Tramvay araçlarının da Avcılar İETT kampına gönderilmesi.
09.02.1981 Birinci Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı’nın 57 sayılı bildirisiyle İstanbul`daki 25 çevre belediyenin İstanbul Belediyesi’ne bağlanması.
16.02.1981 Mülga çevre belediyelere ait 142 adet çeşitli marka otobüsün İETT`ye devri. 12.09.1981 Ekspres sefer deneme uygulamalarının başlatılması.
04.06.1982 Kadıköy İskele-Altıyol tercihli yolunun açılması.
09.09.1982 Yasa değişikliği ile tüm İETT elektrik hizmetlerinin Türkiye Elektrik Kurumu’na (TEK) devri.
16.09.1982 Devlet Planlama Teşkilatı eşgüdümünde yapılan çalışmalar sonunda ‘Ulaştırma Ana Planını’ nın Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesi.
1982 İstanbul Belediyesi’nin aldığı bir kararla Özel Halk Ootobüsleri’nin yönetmelik çerçevesinde yaygınlaştırması.
1.000 adet otobüs alımı için ihaleye çıkılması ve DPT` den teşvik uygulama belgesi sağlanması. 1983 İstanbul kent içi toplu taşımada 14 kişilik minibüslerin trafiğe katılması.
Taksim-Levent ve Kadıköy-Altıyol otobüs tercihli yolunda bariyer uygulaması. Otobüs duraklarının 500 metre mesafe ilkesine göre yeniden düzenlenmesi, buna bağlı olarak 112 durağın kaldırılması. Haz.
1983 İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin talebi üzerine Havagazı üretim ve dağıtım faaliyetlerinin durdurulması.
27.06.1984 3030 sayılı ‘Büyükşehir Belediyeleri’nin Yönetimi Hakkındaki Kanun’ un çıkarılması.
16.07.1984 Troleybüs İşletmesi`nin tasfiye edilmesi ve 75 adet Troleybüsün İzmir Belediyesi ESHOT İşletmesi’ne satılması.
1984 İETT tarafından İstanbul Teknik Üniversitesi`ne ‘Genel Ulaşım Etüdü’ yaptırılması. 1984 TC Başbakanlık DPT tarafından ‘İstanbul Belediyesi Otobüs İhtiyacı Etüdü` nün TÜMAŞ`a yaptırılması. 1985 İETT araçlarında; güçlüğü nedeniyle toplanan kağıt biletlerin sayımından vazgeçilmesi ve biletlerin kumbara içinde yakılması.
UKOME kararıyla İstanbul`da Özel Halk Otobüsleri’nin (ÖHO) İETT ile aynı bilet ve tarife uygulaması içine alınması ve toplanan ÖHO biletlerinin İETT tarafından sayılarak ödeme yapılması.
Yeni Galata köprüsünün (486 m.uzunluk, 42 m. genişlik, ortası açık, 130 dükkan) Karayolları Genel Müdürlüğü’nce STFA-Thyssen ortak girişimine ihale edilmesi.
Özel Halk Otobüsleri geliyor...
01.10.1985 820 Özel Halk Otobüsü`nün yönetim, denetim ve yürütümü için İETT` ye bağlanması. 1986 İETT otobüslerinde egzoz gazı çıkışlarının otobüslerin tavanları üstüne alınması.
İETT Rami park garajının düzenlemesi.
İETT araçlarında öğrenci ve erlerle birlikte öğretmenlerin de indirimli tarifeden yararlandırılması.
19.07.1986 İETT Anadolu I garajının (400 otobüs kapasiteli) işletmeye açılması. 13.01.1987 Yeni Galata köprüsünün temelinin atılması. 1987 Şişli garajının İstanbul Büyükşehir Belediyesi`ne devredilmesi.
İETT araçlarında öğrenci, er, öğretmenlerle birlikte Hakim ve Savcılar’ın da indirimli tarife kategorisine dahil edilmesi.
Kamu oyunun tepkisi üzerine İstanbul`da kent içi ulaşım ücretlerinin (belediye, banliyö, vapur) % 20-25 oranında indirilmesi.
20.02.1987 İETT şoförlerinin toplusözleşme görüşmelerinin çıkmaza girmesi üzerine pasif direniş (yavaşlatma) başlatması. Haz.
1987 İstanbul Bağdat Caddesi’nde tek yön uygulamasının başlatılması.
08.06.1987 İstanbul Bostancı-Kabataş arasında ilk deniz otobüsü seferlerinin başlatılması. 11.07.1987 İkitelli garajının hizmete açılması. 1988 İstanbul Taksim-4.Levent Metrosu projesinin tamamlanması.
01.05.1988 İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından (Bedrettin Dalan) borçları karşılığında İETT`nin Levent garajının (44 dönüm), iş merkezi ve otel yapılmak üzere alınması. May 1988 İstanbul Boğazı üzerinde ikinci köprünün (Fatih Sultan Mehmet) hizmete açılması. 1989 İETT tarafından İsveç Volvo firmasına yaptırılan ‘VIPS II Hat Rasyonalizasyonu ve Yönetim Enformasyonu Projesi’.
İstanbul Aksaray-Kartaltepe Hafif Raylı Sistemin (LRT, Hafif Metro) açılması ve Esenler`e uzatılması.
1990 Otobüslerin renginde değişiklik yapılması: Üst kısım turuncu, alt kısım mavi renk.
İstanbul İETT hat ağında aktarmalı sisteme geçilmesine bağlı olarak tek, çift ve kademeli bilet uygulaması.
İstanbul Beyoğlu İstiklal Caddesi’nin trafiğe kapatılarak yaya bölgesine dönüştürülmesi.
İETT tarafından İstanbul`da Aksaray-Topkapı otobüs özel yolu güzergahının hizmete açılması.
Nostaljik tramvay İstanbul`a `merhaba` diyor...
29.12.1990 Beyoğlu’nda Nostaljik Tramvayın fiilen hizmet vermeye başlaması.
1991 İTÜ+İETT işbirliğiyle çift yakıtlı (doğalgaz +dizel) otobüs dönüşüm projesi çalışmalarının başlatılması.
Yol açtığı güçlükler nedeniyle İETT araçlarında tek, çift ve kademeli bilet uygulamasından vazgeçilmesi ve eski uygulamaya dönülmesi.
1991 20 solo, 130 körüklü (İkarus) otobüs alınması.
1992 Türkiye’nin de onayladığı Avrupa Kentsel Şartı: `m.4/1.Kente karşı otomobil. Durum artık buna çok yakındır. Otomobil kentleri öldürmektedir. Öyle ki, 2000`li yıllar, ikisi bir arada olamayacağından otomobil ya da kentten birini seçmemizi zorunlu kılacaktır…`
İstanbul`da II. Kent İçi Ulaşım Kongresi’nin yapılması.
Sirkeci-Aksaray arasında raylı sistemin (Çağdaş Tramvay) hizmete girmesi.
İETT Taşıt Müzesi’nden kalan 2 Tramvay, yolcu, vatman mankenler ve 30 metrelik özgün rayın Hasköy Lengerhane binasında bulunan Rahmi Koç Sanayi Müzesi’nde sergilenmeye başlaması.
Yeni Galata köprüsünün trafiğe açılması.
1992 696 solo, 25 körüklü (Ikarus) otobüs alınması.
1993 İETT çift katlı otobüsleri için özel tarife (çift bilet) ve biletçili sistem uygulaması.
İETT işçi personelin yazlık-kışlık iş giysilerinin renklerinin (Bejden maviye) değiştirilmesi.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Yolcu Biniş Süreleri Ölçümü’ araştırmasının yapılması.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Boğaziçi Köprüsünde Bir Şeridin İETT Otobüslerine Ayrılması Fizibilite Raporu’nun hazırlanması.
1993 500 solo (Ikarus), 14 çift katlı (Daf Optare) otobüs alınması. Haz.
1993 Havagazı fabrikalarının tasfiye edilmesi.
Doğalgazlı otobüsler geliyor...
21.09.1993 Doğalgazlı (çift yakıtlı) sisteme dönüştürülmüş 10 adet İETT otobüsünün (Toplamda 100 otobüs) işletmeye verilmesi.
1994 Avrupa Birliği Programı çerçevesinde NETMED Projesi (Akdeniz Bölgesi`nde Kent İçi Ulaşımının Gelişim Yönetimi) İstanbul çalışması.
Tünel’in Karaköy girişinde yeni İETT Müzesi’nin (Yazlık atlı tramvay, atlı tramvay durağı, direk, levha, çeşitli ekipmanlar) hizmete açılışı.
İstanbul Özel Halk Otobüsleri’nde İETT`den ayrı bilet uygulamasına geçilmesi ve biletçilerle otobüs içinde yolcuya bilet satılması.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından
1992 yılından itibaren iki yıl süren yolcu sayım çalışmasıyla ilgili sonuç raporunun yayınlanması.
Hafif Raylı Sistem (LRT, Hafif Metro) hattının Zeytinburnu-Bakırköy istasyonlarının hizmete açılması.
1994 48 solo (Ikarus), 12 adet çift katlı (Daf Optare) otobü alınması.
31.01.1994 Hızlı Tramvayın (LRT) Otogar-Merter arasında hizmet vermeye başlaması. Nisan 1994 TS 11365 ile egzoz gazı kirleticileri-trafikteki dizel motorlu taşıtlar için ölçüm metodu tayini ve sınır değerleri belirlenmesi.
Ocak 1995 London Transport`un sahip olduğu otobüs şirketlerinin özelleştirilmesi.
1995 İETT tarafından `İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü` kitapçığının yayınlanması.
İETT ihalesiyle Tuzla-Topkapı hattında 175 özel otobüsün çalışmaya başlaması.
7 adet Dumanölçer satın alınarak garajlarda hizmete sunulması.
5 adet Carbon Clean cihazı satın alınarak garajlarda hizmete sunulması.
229 kayıp insanın fotoğraflarını taşıyan ‘Umut Otobüsü’ nün sefere konulması.
İETT otobüslerinde yüzde yüz doğalgaz yakıtlı otobüs projesi çalışmalarına başlanması.
İETT otobüslerinde ‘Mobil Reklam’ uygulamasının başlatılması.
Bayramlarda ücretsiz taşımacılık yapılması.
‘İETT ile Piknikli Günler’ sloganıyla yaz aylarında mesire yerlerine sefer düzenlenmesi.
Kent içi otobüs taşımacılığında İETT`nin ilk özelleştirme çalışmaları.
12.07.1995 Kağıthane (Poligon) garajının hizmete girmesi.
Akbil hayatımıza giriyor...
Ekim 1995 Elelktronik biletin (AKBİL) çift katlı otobüslerde pilot uygulamasına başlanması. 27.11.1995 Engelli vatandaşlar için özel tasarımlı Berkhof marka 7 adet otobüsün hizmete verilişi. 05.12.1995 Bosna Hersek`e 10 otobüs hibe edilmesi.
1996 İETT ihalesiyle 128 adet çift katlı özel otobüsün İETT yönetim, yürütüm ve denetiminde çalıştırılması.
Elektronik biletin (AKBİL) tüm otobüslerde yaygınlaştırılması.
İETT otobüslerinde eski renge dönüş: Üst kısım krem bej, alt kısım kırmızı.
İETT bütçesinde AR-GE için ilk kez kaynak ayrılması.
İETT`nin İTÜ ile İETT dizel otobüs motorlarında yanma odasının kaplanması konusunda (GPX kaplama teknolojisi) ortak çalışma yürütmesi.
İETT yeni otobüs satın alma teknik koşulu olarak EURO II standardının konulması.
İETT’de ücretsiz danışma hattının (0800 211 60 68) açılması.
İETT tarafından ‘Özel Araç Kullanıcıları Anketi’ yaptırılması. 1996 6 adet özürlü otobüsü (Berkhof) alınması.
06.05.1996 İETT`nin organize ettiği ‘I.Ulusal Ulaşım Sempozyumu’ yapılması.
03.06.1996 Birleşmiş Milletler HABİTAT II uluslar arası toplantının (3-14 Haziran 1996) İstanbul`da yapılması.
10.06.1996 İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün televizyonda yayınlanmak üzere (Kanal7) ilk kez reklam sözleşmesi imzalaması.
12.12.1996 İETT’nin hayal projesi Akyolbil`in (Akıllı yolcu bilgilendirme sistemi) start alması. 1997 EURO II çevre standartlı 136 adet Mercedes otobüs alınması.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi +İTÜ işbirliği ile İTÜ tarafından 1/50.000 ölçekli ‘İstanbul Nazım İmar Planı’ temel alınarak 2010 yılı hedefli `İstanbul Ulaşım Master (ana) Planı` nın hazırlanması.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Çift Katlı Otobüs Yolcu Anketi’ yapılması.
1997 136 solo (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
Ocak 1997 İETT APK Daire Başkanlığı tarafından İETT memur çalışanlarıyla ilgili anket çalışması yapılması.
Tem. 1997 İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Coğrafi Bilgilendirme Sistemi’ (GIS) ile ilgili rapor hazırlanması. 16.12.1997 Şahinkaya (Beykoz) park garajının hizmete açılması.
İETT filosuna konforlu araçlar katılıyor...
1998 İETT kapalı durakların yenilenmesi.
İETT tarafından ‘Otomobil Kullanıcıları Anketi’ yaptırılması.
1998 204 solo, 14 körüklü (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
Mayıs 1998 İstanbul’un ulaşım tarihini anlatan serinin ilk kitabın ‘Dersaadet’ten İstanbul’a Tramvay I’ adıyla İETT yayınlarından yayınlanması.
İETT otobüslerinde dijital göstergeli hat tabela uygulaması.
01.10.1998 İETT`nin organize ettiği ‘II. Uluslararası Ulaşım Sempozyumu’ yapılması. 1999 Tünel’in Karaköy girişindeki ‘Taşıt Müzesi’ nin kapatılması.
1999 İETT motor yenilemede stant türünden bant türü montaj sistemine geçti. 1999 9 solo, 82 körüklü (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
06.01.1999 İstanbul Büyükşehir Belediyesi UKOME`de ‘İstanbul Ulaşım Planı’ nın onaylanması. 27.05.1999 Uluslar arası Toplu Taşıma Birliği’nin (UITP) Toronto 53. Kongresi’nde ‘Kamu Taşımacılığı-Yaşanabilir ve Desteklenebilir Gelişmelere Ana Katkı’ başlıklı Toronto Protokolü’nün imzalanması.
22.09.1999 Avrupa ülkelerinde 20 milyon kişi tarafından bir günlüğüne otomobillerin bisiklet kullanılarak protesto edilmesi.
Ekim 1999 İstanbul’un ulaşım tarihini anlatan serinin ilk kitabının ‘Dersaadet’ten İstanbul’a Tramvay II’ adıyla İETT yayınlarından yayınlanması.
1999 İETT İkitelli Motor Yenileme Fabrikası`nın hizmete girişi. 2000 Acil Ulaşım Eylem Planı’nın revize edilerek Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) ile bütünleştirilmesi. 2000 Modern otobüs duraklarına reklam alınmaya başlanması.
2000 132 solo, 27 körüklü (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
17.02.2000 İTO tarafından İstanbul Üniversitesi’ne yaptırdığı araştırmaya göre İstanbul`un en önemli sorununun ‘Trafik, ulaşım, altyapı, otopark` olarak belirlenmesi.
17.04.2000 İETT`nin organizasyonuna katıldığı ‘I.Çevre ve Teknoloji Sempozyumu’ düzenlenmesi. Eylül 2000 Taksim-Levent Metrosunun işletmeye başlaması.
İstanbul`da yerel ulaşım işletmelerinin Akbil satış ve yolculuk gelirlerinin İETT havuzunda toplanması uygulamasına başlanması. 2001 Günlük, haftalık, 15 günlük, aylık elektronik bilet (Akbil) abonman uygulamasının başlaması.
İETT otobüsleri ve Taksim- 4. Levent Metro hattı elektronik bilet entegrasyonu ve 60 dakika ücretsiz aktarma uygulaması.
'Bir İstanbul Klasiği:İETT' raflardaki yerini alıyor...
Aralık 2001 Eski İstanbul fotoğrafları bir araya getirilerek ‘Bir İstanbul Klasiği: İETT’ adıyla albüm kitap olarak yayınlanması.
2002 Edirnekapı-Sultançiftliği Raylı Sistemi’nin (hafif metro) yapımına başlanması.
2002 Güvenli bilet ve seyahat kartı üretim sistemine geçilmesi.
Ocak 2002 İETT Psikoteknik Laboratuvarı modernize edilerek bilgisayar sistemine geçilmesi
Nisan 2002 `İETT Hatlarının Etüdü ve Rehabilitasyonu’ çalışmasının Yıldız Teknik Üniversitesi Ulaştırma Uygulama ve Araştırma Merkezine (UYGAR) yaptırılması.
24.06.2002 İstanbul Hafif Raylı Sistemin (LRT) Atatürk Havalimanı’na kadar uzatılması. 2003 Bireysel seyahat kartının (Paso) internet üzerinden elektronik ortamda verilmeye başlanması.
2003 On-line kayıp eşya sorgulama ve bulunmuş eşya takip sistemi kurulması.
Ocak 2003 Otobüs yenileme sistemi (bant usülü) modernize edilmesi.
25.04.2003 İETT İkitelli garajında bulunan Psikoteknik laboratuvarına kurucusu Dr. Abbas Erdoğan Noyan’ın adının verilmesi.
26.02.2003 Sultançiftliği-Edirnekapı Raylı Sistem projesinin (tramvay) yapımına başlanması.
24.05.2003 Belediye İş İETT Taşıt Şubesi’nin organize ettiği, ‘İETT Özelleştirilmesinde Çalışanlarının ve İstanbul Halkının Yaşayacağı Sorunlar-Çözüm Önerileri` panelin yapılması. 01.08.2003 Bilet ve aktarma entegrasyonunun yerel yönetim ulaşım işletmelerinin tümüne yaygınlaştırılması ve ücretsiz aktarma süresinin 90 dakikaya çıkarılması.
İstanbul`da yerel yönetime bağlı mevcut raylı sistemlerin ve yapılacakların (Metro, LRT, Tramvay) İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü yönetiminde özerk işletmeler olarak toplanması.
Taksim-Dolmabahçe raylı tünel sisteminin yapımına başlanması.
Eminönü-Kabataş Raylı Sistem projesinin (Tramvay) yapımına başlanması.
01.08.2003 Çift katlı otobüsler ve Özel Halk Otobüsleri (ÖHO) hariç yerel yönetime bağlı tüm ulaşım işletmelerinde geçerli olacak bilet ve ücret entegrasyonu uygulamasına başlanması.
01.10.2003 İstanbul çevresindeki ilçe ve beldelerde (Büyükçekmece, Silivri, Çatalca, Ümraniye) hizmet veren 697 midibüs ve otobüsün özel UKOME kararıyla Halk Otobüsü (ÖHO) kapsamına sokularak İETT Genel Müdürlüğü yönetim, yürütüm ve denetimine alınması.
1850 Eminönü-Üsküdar arasında günde dört sefer yapan vapurların çalıştırılması.
1854 Paris`te atlı tramvay.
1858 Kabataş-Üsküdar arasında ilk arabalı vapur seferlerinin başlaması.
1869 Bir Belçika şirketinin başvurusuyla, ortakları arasında Şirket-i Umumiye-i Osmaniye, Osmanlı Bankası, İstanbullu Hristaki Zoğrafos ve Konstantin Krepano`nun (aynı zamanda şirketin temsilcisi) bulunduğu Dersaadet (İstanbul) Tramvay Şirketi’nin 200 bin lira sermayeyle kuruluşu.
3.09.1869 İstanbul`da iki kadana (Macaristan ve Avusturyadan getirilen atlar) tarafından çekilen iki katlı, sarı renkli ilk atlı tramvayın Tophane-Beşiktas arasında çalışmaya başlaması nedeniyle tören düzenlenmesi.
08.05.1871 Tünel`in yapımı ve işletimi için merkezi Londra`da bulunan ‘Dersaadet Mülhakatından Galata ve Beyoğlu Tahtelarz Demiryolu Şirketi’nin (The Metropolitain Railway of Constantinople from Galata to Pera) kuruluşu.
26.08.1871 İlk ölümlü tramvay kazası (Karaköy`de).
1871 Azapkapı-Aksaray, Aksaray-Yedikule, Aksaray-Topkapı hatlarında atlı tramvay hizmetinin başlaması. 1872 İstanbul`da, Anadolu Demiryolları Banliyö İşletmesi’nin kurulması.
3.9.1872 Tophane`de yağmur altında yapılan törenle atlı tramvayların (Azapkapı-Topkapı arasında) resmen hizmete verilmesi.
4.11.1872 Tünelin Beyoğlu tarafındaki başlangıç noktasında kazı çalışmalarının başlatılması. Kasım 1874 Tünel`de deneme seferlerinin başlaması.
Galata ile Pera en kısa yoldan birbirine bağlanıyor..
17.01.1875 Tünelin (Dünyada ikinci ve buharlı) kurban bayramınını ilk günü, dönemin tüm nazırları ve Şehremini Kadri Bey, Beyoglu Mutasarrıfı ve Galata Kaymakamı’nın ve yabancı temsilciliklerin katıldığı, ama son anda görevden uzaklaştırılan Eugene-Henri Gavand`ın bulunmadığı bir törenle (İlk uygulanan ücret 10 para ve 50.000 altın lira yıllık gelir) hizmete açılması.
25.8.1875 Saat 13.30 civarında Galata`dan Pera`ya çıkmakta olan treni çeken kayışın istasyona 100 metre kala kopmasıyla oluşan ilk tren kazasında kayan trendeki makinistin Galata istasyonuna 40 metre kala frene basmasıyla can kaybı olmadan kazanın atlatılması.
1880 İstanbul`da tramvaylarda durak uygulamasına geçilmesi.
1881 Galata, Tepebaşı ve İstiklal Caddesi’ne tramvay hattı döşenmesi.
1891 İstanbul`da imperial denen iki katlı tramvayların yalnızca Azapkapı-Ortaköy hattında hizmete verilmesi.
Atlı tramvayların süsü: Vardacılar...
1899 Atlı tramvaylarda görevli, tramvayın gelişini önünde borazanıyla (nefir) ve ‘varda’ diye haykırarak haber veren Vardacılar’ın tasarruf amacıyla kaldırılması.
29.01.1908 İstanbul`da Tramvay Şirketi’nin gerçekleştirdiği Genel Kurul’da; Tünel Şirketi’nin Tramvay Şirketi’ne devri kararı alınması.
11.02.1910 Beşiktaş tramvay garajının açılışı.
1911 Dersaadet Mülhakatından Galata ve Beyoğlu Tahtelarz Demiryolu TAŞ adlı Osmanlı Şirketi` nin (İngiliz kökenli) Tünel işletme imtiyazını Osmanlı Tünel Anonim Şirketi`ne %5 tahville ödenmek üzere 95.000 Pounds karşılığı devri. (Şirketin gerçek işleticisi merkezi Belçika`da bulunan SOFINA Şirketi ve her biri 5 lira değerli 33.000 hisseli toplam 165.000 osmanlı altını sermayeyle kurulmuştur). Tütüncü Abdüsselam Efendi’nin iki otomobil getirterek taksi olarak işletmeye başlaması.
17.07.1911 Aksaray Tramvay deposu / garajının açılışı.
Galata Köprüsünün çift hatlı tramvayın geçebilmesi için genişletilmesi.
Beyoğlu Tünel istasyonunun (Metrohan) yenilenmesi ve yapımına başlanması. (Çelik konstrüksiyonlu olarak yapılan, zemin ve merdivenleri mermer olan Metrohan`ın zemin katı Henri Gavand projesine göre yapılmasına rağmen, diğer 6 katta bu plana uyulmamıştır.)
02.02.1912 Karaköy meydanında İstanbul Şehremini (Belediye Başkanı) Vekili Bedri Bey`in ilk elektrikli tramvay hattı olan Karaköy-Ortaköy hattının açılışını yapması.
1912 Balkan savaşlarının başlaması üzerine İstanbul Tramvay Şirketi’nin tüm atlarının (430 at) 30 bin liraya satın alınması üzerine atlı tramvayların çalışamaması.
27.04.1912 Tahta köprünün (Galata) yerine çelik konstrüksiyonlu yeni köprünün hizmete girişiyle birlikte tramvayların köprüden geçiş yasağının kaldırılması.
17.09.1912 Şişli Tramvay deposu / garajının açılışı.
Savaş nedeniyle ulaşım duruyor...
1913 17 adet Franco-Belge, 19 adet MAN (Machinen Ausbourg Neurenberg) marka toplam 36 adet çekici tramvay arabasının getirtilerek Kabataş ve Dolmabahçe iskelesine indirilmesi.
1914 Birinci dünya savaşının başlaması üzerine İstanbul`da ulaşımın 8 ay süreyle durması.
İstanbul yakası ve Beyoğlu Tramvay hatlarının birleştirilmesi ve tüm şebekenin elektrikle çalışması.
Beyoğlu Tünel istasyonu ve Metrohan`ın yapımının tamamlanması.
25.01.1914 Galata köprüsü üzerinde ilk elektrikli tramvayın çalıştırılması (İlk günün hasılatı Osmanlı Donanma Cemiyeti’ne bağışlanmıştır) nedeniyle tören düzenlenmesi. Şehremini Vekili Bedri beyin konuşması: "Artık yokuşlarda değiştirilen atlar, nefir çalarak koşan vardacılar, sürücülerin kırbaç şakırtıları tarihe karışıyor. Bugünden itibaren asri, güzel tramvaylara kavuşuyoruz. Hayırlı ve uğurlu olsun"
20.02.1914 Elektrikli tramvayın gerçek seferlerine Karaköy-Ortaköy hattında başlamasıyla ilgili tören yapılması.
11.02.1914 Silahtarağa elektrik fabrikasından Tramvay şebekesine cereyan verilmesi.
05.03.1914 Meclisi Vükela kararına dayalı olarak İstanbul Anadolu yakasında Tramvay işletilmesiyle ilgili irade-i seniyyenin açıklanması: "Üsküdar-Kadıköy dahil çevre kısımları ile Boğaziçi’nin Anadolu Hisarı`ndan Beykoz ve Anadolu Feneri’ne kadarki bölümündeTtramvay şebekesinin Üsküdar-Alemdağ bölümünü, Evkaf-ı Hümayun Nezareti ve Şehremaneti`nin birlikte inşe edip işletmeleri, masraf ve gelirleri paylaşmaları..."
1916 Tramvaylar için abonman karnelerinin (toplu bilet) piyasaya sürülmesi.
Tramvay işçileri İstanbul`da ilk büyük grevi başlatıyor...
11.05.1920 İşgal altındaki İstanbul`da Tramvay işçilerinin başlattıkları ve aynı şirket grubuna (SOFINA) bağlı Tünel işçilerinin de ücret ve sosyal hak talepleriyle katıldıkları ilk grevin ilan edilmesi.
20.12.1922 Dersaadet Tramvay Şirketi işçilerinin İstanbul Umum Amele Birliği`ni kurmaları. 16.11.1924 Üniversite öğrencilerinin indirimli öğrenci bileti uygulamamakta direnen Belçikalılar’a bağlı Dersaadet Tramvay Şirketi`ne ait yönetim binası Metrohan’ı basıp tahrip ettikleri ulusalcı gençlik eylemi. (Üç tıp öğrencisinin olayları önlemek için şirketçe Tramvaylara yerleştirilen sivil polisle tartışması olayı başlatan kıvılcım olmuştur.)
1926 Dersaadet Tramvay Şirketi tarafından Fransa`dan 4 adet Renault-Scania otobüs satın alınması ve hizmete verilişi.
Kadıköy iskelesi ile Moda arasında özel otobüslerin çalışmaya başlaması.
1928 Tramvay hangarı olarak kullanılan Bağlarbaşı Garajı`nın otobüs garajına dönüştürülmesi.
Dersaadet Tramvay Şirkti Genel Müdürlüğü binası olan Tünel’deki Metrohan’a 7. kat eklenmesi. İstanbul`da ilk özel otobüs işletmesi `Boğaziçi Otobüsleri`nin 10-12 otobüslük filoyla Taksim-Yenimahalle hattında çalışmaya (İkinci dünya savaşına kadar) başlaması. 08.06.1928 Üsküdar-Bağlarbaşı-Kısıklı Tramvay hattının törenle hizmete açılması. 07.10.1928 Türkiye Cumhuriyeti`nin ilk büyük grevi olan İstanbul Tramvay Şirketi işçileri (1.400 tramvay işçisi) grevinin yapılması.
1929 Üsküdar-Haydarpaşa Tramvay şebekesinin çift hatta dönüştürülmesi.
İlk otobüsler servise veriliyor...
1931 İstanbul Tramvay Şirketi tarafından
1926 yılında satın alınan 4 otobüsün toplu taşım hizmetlerinde (Beyazıt-Karaköy-Ortaköy hattı) kullanılması.
20.02.1931 Dersaadet Tramvay Şirketi`nin adının ‘İstanbul Tramvay Şirketi’ olarak resmen değiştirilmesi.
27.09.1932 İstanbul Tramvay Şirketi’nce değişik tarife tiplerini tanımlayan nizamnamenin yayınlanması. 1933 Cumhuriyet’in 10.yıl kutlama törenleri için Atatürk`ün doğrudan verdiği emirle İETT`nin tüm Tramvay ve otobüs filosunun eksiksiz olarak (320 Tramvay +4 Otobüs) servise çıkarılması. 1936 İstanbul`da modern görünümlü (şık, açık sarı, asılmaya olanak vermeyen, yan tabelalı, mevki farkı için ortadan bölünen, hareket halinde kapıları kapalı ve duraklarda havalı kapılarının basamaklarla birlikte otomatik olarak açıldığı) yeni tramvayların daha çok Şişli-Tünel, Şişli-Beyazıt, Harbiye-Fatih hatlarında çalıştırılması. 17.01.1938 İstanbul Tramvay Şirketi’nden alınan paraların ‘İstanbul Şehri İmarına Tahsisine Dair Kanun’ un (3333) kabülü.
16.06.1939 Tünel ve Tramvay Şirketlerinin İstanbul Belediyesine devrine dair kanunun (İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İdareleri Teşkilat ve Tesisatının İstanbul Belediyesine devrine Dair kanun) Mecliste kabul edilmesi.
21.06.1939 Tünel ve Tramvay Şirketi’nin Cumhuriyet Hükümeti tarafından satın alma mukavelesinin onaylanması.
Üç şirketin millileştirilmesiyle İETT doğuyor...
16.06.1939 3645 sayılı yasa ile Tramvay İşletmesi’nin İETT İşletmeleri Umum Müdürlüğü`ne bağlanması.
23.06.1939 ‘Tünel ve Tramvay Şirketleri’nin İstanbul Belediyesi’ne Devrine Dair Kanun’ un Resmi Gazete’de yayınlanması. 1939 İstanbul`da elektrik üretim ve dağıtım işinin İETT`ye devri.
İETT`nin devraldığı ve arızalı 4 adet Renault Scania otobüsün onarılarak servise verilmesi . 1942 Hükümetin (Ticaret Odası) İsveç`ten ithal ettiği Scania-Vabis marka benzinli kamyonun 15`inin kamyon şasileri İETT karoseri atölyesinde otobüse dünüştürülerek hizmete verilmesi.
Nisan 1943 ABD`den sipariş edilen otobüslerden 9 adedinin (Gazoilli White) montajının yapılarak (6-22 arası çift filo numarasıyla Taksim-Bakırköy ekspres hattında, krem üzerine kırmızı bant renkle) hizmete verilmesi.
Havagazı üretim ve dağıtımı İETT`ye devrediliyor...
1945 İstanbul`da özel şirketlerce yapılan havagazı üretimi ve dağıtım işinin 4762 sayılı yasa ile İETT`ye devri.
20.06.1945 4762 sayılı İstanbul Havagazı ve Elektrik ve Teşebbüsatı Sinaiye Türk Anonim Şirketi`ni Satın Alma Sözleşmesi’nin onanmasına ve `İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri İdaresi` ne Devrine Dair Kanun`un çıkarılması. 1946 Üsküdar ve Havalisi Halk Tramvayları Şirketi`nce otobüs işletmeciliğine geçilmesi. [İlk otobüs hatları: Kadıköy-Caddebostan(2 otobüs), Kadıköy-Suadiye (2 otobüs), Üsküdar-Kısıklı (2 otobüs)] Haz. 1946 İETT Kütüphanesinin kurum içi personele hizmet vermek amacıyla kurulması. 25.10.1948 İETT Şişli garajı (5763 metrekare alana sahip 80 otobüs kapasiteli) ve atölyelerinin hizmete alınması. 1951 Fahrettin Kerim Gökay tarafından
1950`de Fransa`dan getirtilen ölçüm aletleriyle oluşturulan ‘İETT Psikoteknik Laboratuvarı’nın açılması.
22 kilometrelik İstanbul çevreyolunun (E5) yapımına başlanması. Paris Taşıt İşletmeleri (RATP) Müdürü Prof. Langevine`in İTÜ ile birlikte İstanbul kentiçi ulaşım problemlerini incelemek üzere davet edilmesi ve ‘İstanbul Yolcu Nakliyat İşleri Etüdü’ raporunun yayınlanması.
01.08.1953 Tünel bağlantılı Tramvay hattının işletmeden kaldırılması. (Bunu Taksim-Eminönü, Kadıköy-Moda, Kadıköy-Bostancı hatları izler)
1954 Fransa Paris Ulaşım İşletmesi’nin (RATP) desteği ile Fransız SGTE firmasına Prof. Langevine`in yönetiminde, İstanbul için Bayındırlık Bakanlığı’nca onaylanmış Metro etüdünün başlatılması.
Hava frenli ve otomatik kapılı elektrikli Tramvayların bir benzerinin İETT atölyelerinde yerli malzeme ve işçilikle yapılması.
Aralık ayında İstanbul Belediyesi’nin dolmuşçuluğu resmen tanıyarak ilk tarifeyi kabul etmesi.
İzmir`de tramvayların işletmeden kaldırılması.
11.11.1954 Anadolu Üsküdar ve Havalisi Tramvay Şirketi`nin Genel Kurulu’nda fesih kararı ve Belediyeye devri.
13.02.1955 Deniz dolmuş motorları ile İstanbul Belediyesi arasında ‘Denetim Protokolü’ imzalanması.
1950`lerde İETT`nin tramvay hattı 150 kilometreyi buluyor...
16.03.1955 Anadolu Yakası Üsküdar ve Havalisi Tramvay İşletmesi`nin tüm tesisleriyle birlikte Belediye Meclisi kararıyla İETT`ye devri.
1955 İtalya Ansaldo San Giorgio firmasından ilk Troleybüs siparişi.
Fransız SGTE firmasına Metro projesi yaptırılması.
Tramvayların Galata köprüsünden geçişlerinin sona erdirilmesi.
1957 Latille Floirat marka otobüslerin turistik gezi amaçlı kullanılmsı.
80 otobüs kapasiteli İETT Topkapı garajının hizmete açılması.
1958 Karayolları Genel Müdürlüğü’nce 15.000 ulaşım anketiyle ‘İstanbul Trafik Etüdü’ (O güne değin en kapsamlı çalışma) yapması.
1959 İETT Levent garajının hizmete açılması.
1961 İtalya`dan getirtilen Ansaldo San Giorgio marka 1 adet körüklü Troleybüsün İstanbul`da Eminönü-Topkapı hattında deneme seferleri yapması.
76 adet Troleybüsün teslim alınması.
12.08.1961 İstanbul yakasında Şişli deposundan çıkarılan 128 numaralı Tramvayın arkasına dizilmiş 6 Tramvayla geçit töreni yapılarak elektrikli Tramvayın işletmeden kaldırılışı. İETT Genel Müdürü Kurmay Albay Orhan İlter: "İstanbul’u bir tramvay seyahatiyle tanıyıp sevmiştim."
1965 İETT otobüslerinde renk değişikliği: Kırmızı kuşaklı krem zemin yerine üst kısım krem, alt kısım kırmızı olarak tespiti. 1966 İstanbul`da plaka sayısının (Taksi: 15.200, Dolmuş taksi: 705) dondurulması.
İETT matbaasının kurulması ve otobüs biletlerinin burada basılması (1 kağıt biletin maliyeti: 1 Kuruş)
14.11.1966 Anadolu yakasında elektrikli Tramvayın kaldırılışı.
1967 Kadıköy Kuşdili`nde 15-20 Tramvay aracı kullanılarak ‘İETT Tramvay Taşıt Müzesi’ nin açılışı, çalışabilir durumda 125`den fazla Tramvayın Avcılar İETT kampına dinlenme konutu yapılmak üzere gönderilmesi.
1968 TBMM tarafından çıkarılan 1005 sayılı kanunla istiklal madalyası sahiplerinin İETT otobüslerinden ücretsiz yararlanmaya başlaması.
İETT`li ustalar `Tosun` adını verdikleri troleybüsü üretiyor...
25.11.1968 Yenilenme çalışmaları için Tünel’in çalışmasının durdurulması.
1968 İETT atölyelerinde, tamamen İETT`li ustaların eseri olan `Tosun` olarak adlandırılan troleybüsün yapımı. (Tosun, 101 kapı numarasıyla İstanbul`da 16 yıl süreyle hizmet verir.) 1968 Tünel’in Galata (Karaköy) istasyon ve binalarının yapımına başlanması.
1971 İETT Taşıtlar Dairesi Reorganizasyon Etüdü.
Sovyet Technoexport firmasına ‘İstanbul Metro Etüdü’ yaptırılması.
İTÜ`nün İETT için gerçekleştirdiği ‘İstanbul Şehri Kamu Taşıma Etüdü` nün yayınlanması.
Tünel’in Galata (Karaköy) istasyon ve binalarının yapımının tamamlanması.
02.11.1971 İstanbul Belediyesi Fahri Atabey, İETT Genel Müdürü Saffet Gürtav, halk ve basının katıldığı bir törenle yenilenmiş ve elektrifasyonu yapılmış Tünel’in yeniden işletmeye açılması. 1973 Çevre belediyelerin otobüs işletmeleri.
29.10.1973 İstanbul boğazında Alman Hoctief ve İngiliz Cleveland firmaları tarafından yapılan birinci köprünün (Boğaziçi) açılışı.
1974 TMMOB İnşaat Mühendisleri İstanbul Şubesince ‘Birinci İstanbul Ulaşım Kongresi’ düzenlemesi.
1976 İETT tarafından Sofretu firmasına ‘Reorganizasyon Etüdü’ yaptırılması.
1977 Ortadan kapılı 1 adet Mercedes Benz otobüsün deneme seferlerine başlaması. 16.06.1978 Taksim-Sarıyer hattında (40) çalışan İETT Büssing otobüsünün (Filo no: 1.243) lastik patlaması nedeniyle Tarabya`da denize uçması ve 30 kişinin ölümü.
1978 Taksim-Mecidiyeköy tercihli yolunun (8 km.) açılması. (Daha sonra Zincirlikuyu`ya uzatıldı)
İETT ulaşım araçlarında mesafeye bağlı kıtalı bilet sistemine son verilerek tüm mesafeler için geçerli tek tip, paralı-kumbaralı bilet uygulamasına geçilmesi ve biletçi kadrolarının tasfiye edilmesi.
15.02.1979 İETT, DPT, EGO ve ESHOT ve otobüs üreticileri arasında finansmanı Maliye Bakanlığı’ndan karşılanmak üzere otobüs temini (İETT`ye 2 yıl içerisinde 500 adet Magirus Deutz, 255 adet Mercedes-Benz otobüs) ile ilgili protokol imzalanması.
1979 İETT otobüs filosuna körüklü uzun otobüslerin (Macar yapımı İkarus) katılması.
İETT hatlarında Boğaz köprüsü geçişleri için çift tarife uygulaması.
11.03.1979 Taksim-Levent arasında 6,5 kilometrelik tercihli yol uygulamasına başlanması: İlk çalışan otobüs Leyland`dı.
13.06.1979 Taksim-Levent tercihli yol otobüslerinde ilk biletçisiz-kumbaralı sistemin deneme uygulaması.
Mavi kart uygulaması başlıyor...
01.04.1980 Toplu taşıma araçlarında ‘Aylık Mavi Kart` uygulaması.
1980 İETT araçlarında yolculuk bedeli olarak yolcudan para toplanmasından vazgeçilerek kağıt bilet uygulamasına geçilmesi.
İETT tarafından Boğaziçi Üniversitesi`ne ‘Ulaşım Projesi’ yaptırılması.
1981 Kadıköy İtfaiyesi’nin talebi üzerine ‘Kuşdili İETT Taşıt Müzesi’ nin kapatılması ve müzedeki örnek Tramvay araçlarının da Avcılar İETT kampına gönderilmesi.
09.02.1981 Birinci Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı’nın 57 sayılı bildirisiyle İstanbul`daki 25 çevre belediyenin İstanbul Belediyesi’ne bağlanması.
16.02.1981 Mülga çevre belediyelere ait 142 adet çeşitli marka otobüsün İETT`ye devri. 12.09.1981 Ekspres sefer deneme uygulamalarının başlatılması.
04.06.1982 Kadıköy İskele-Altıyol tercihli yolunun açılması.
09.09.1982 Yasa değişikliği ile tüm İETT elektrik hizmetlerinin Türkiye Elektrik Kurumu’na (TEK) devri.
16.09.1982 Devlet Planlama Teşkilatı eşgüdümünde yapılan çalışmalar sonunda ‘Ulaştırma Ana Planını’ nın Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesi.
1982 İstanbul Belediyesi’nin aldığı bir kararla Özel Halk Ootobüsleri’nin yönetmelik çerçevesinde yaygınlaştırması.
1.000 adet otobüs alımı için ihaleye çıkılması ve DPT` den teşvik uygulama belgesi sağlanması. 1983 İstanbul kent içi toplu taşımada 14 kişilik minibüslerin trafiğe katılması.
Taksim-Levent ve Kadıköy-Altıyol otobüs tercihli yolunda bariyer uygulaması. Otobüs duraklarının 500 metre mesafe ilkesine göre yeniden düzenlenmesi, buna bağlı olarak 112 durağın kaldırılması. Haz.
1983 İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin talebi üzerine Havagazı üretim ve dağıtım faaliyetlerinin durdurulması.
27.06.1984 3030 sayılı ‘Büyükşehir Belediyeleri’nin Yönetimi Hakkındaki Kanun’ un çıkarılması.
16.07.1984 Troleybüs İşletmesi`nin tasfiye edilmesi ve 75 adet Troleybüsün İzmir Belediyesi ESHOT İşletmesi’ne satılması.
1984 İETT tarafından İstanbul Teknik Üniversitesi`ne ‘Genel Ulaşım Etüdü’ yaptırılması. 1984 TC Başbakanlık DPT tarafından ‘İstanbul Belediyesi Otobüs İhtiyacı Etüdü` nün TÜMAŞ`a yaptırılması. 1985 İETT araçlarında; güçlüğü nedeniyle toplanan kağıt biletlerin sayımından vazgeçilmesi ve biletlerin kumbara içinde yakılması.
UKOME kararıyla İstanbul`da Özel Halk Otobüsleri’nin (ÖHO) İETT ile aynı bilet ve tarife uygulaması içine alınması ve toplanan ÖHO biletlerinin İETT tarafından sayılarak ödeme yapılması.
Yeni Galata köprüsünün (486 m.uzunluk, 42 m. genişlik, ortası açık, 130 dükkan) Karayolları Genel Müdürlüğü’nce STFA-Thyssen ortak girişimine ihale edilmesi.
Özel Halk Otobüsleri geliyor...
01.10.1985 820 Özel Halk Otobüsü`nün yönetim, denetim ve yürütümü için İETT` ye bağlanması. 1986 İETT otobüslerinde egzoz gazı çıkışlarının otobüslerin tavanları üstüne alınması.
İETT Rami park garajının düzenlemesi.
İETT araçlarında öğrenci ve erlerle birlikte öğretmenlerin de indirimli tarifeden yararlandırılması.
19.07.1986 İETT Anadolu I garajının (400 otobüs kapasiteli) işletmeye açılması. 13.01.1987 Yeni Galata köprüsünün temelinin atılması. 1987 Şişli garajının İstanbul Büyükşehir Belediyesi`ne devredilmesi.
İETT araçlarında öğrenci, er, öğretmenlerle birlikte Hakim ve Savcılar’ın da indirimli tarife kategorisine dahil edilmesi.
Kamu oyunun tepkisi üzerine İstanbul`da kent içi ulaşım ücretlerinin (belediye, banliyö, vapur) % 20-25 oranında indirilmesi.
20.02.1987 İETT şoförlerinin toplusözleşme görüşmelerinin çıkmaza girmesi üzerine pasif direniş (yavaşlatma) başlatması. Haz.
1987 İstanbul Bağdat Caddesi’nde tek yön uygulamasının başlatılması.
08.06.1987 İstanbul Bostancı-Kabataş arasında ilk deniz otobüsü seferlerinin başlatılması. 11.07.1987 İkitelli garajının hizmete açılması. 1988 İstanbul Taksim-4.Levent Metrosu projesinin tamamlanması.
01.05.1988 İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından (Bedrettin Dalan) borçları karşılığında İETT`nin Levent garajının (44 dönüm), iş merkezi ve otel yapılmak üzere alınması. May 1988 İstanbul Boğazı üzerinde ikinci köprünün (Fatih Sultan Mehmet) hizmete açılması. 1989 İETT tarafından İsveç Volvo firmasına yaptırılan ‘VIPS II Hat Rasyonalizasyonu ve Yönetim Enformasyonu Projesi’.
İstanbul Aksaray-Kartaltepe Hafif Raylı Sistemin (LRT, Hafif Metro) açılması ve Esenler`e uzatılması.
1990 Otobüslerin renginde değişiklik yapılması: Üst kısım turuncu, alt kısım mavi renk.
İstanbul İETT hat ağında aktarmalı sisteme geçilmesine bağlı olarak tek, çift ve kademeli bilet uygulaması.
İstanbul Beyoğlu İstiklal Caddesi’nin trafiğe kapatılarak yaya bölgesine dönüştürülmesi.
İETT tarafından İstanbul`da Aksaray-Topkapı otobüs özel yolu güzergahının hizmete açılması.
Nostaljik tramvay İstanbul`a `merhaba` diyor...
29.12.1990 Beyoğlu’nda Nostaljik Tramvayın fiilen hizmet vermeye başlaması.
1991 İTÜ+İETT işbirliğiyle çift yakıtlı (doğalgaz +dizel) otobüs dönüşüm projesi çalışmalarının başlatılması.
Yol açtığı güçlükler nedeniyle İETT araçlarında tek, çift ve kademeli bilet uygulamasından vazgeçilmesi ve eski uygulamaya dönülmesi.
1991 20 solo, 130 körüklü (İkarus) otobüs alınması.
1992 Türkiye’nin de onayladığı Avrupa Kentsel Şartı: `m.4/1.Kente karşı otomobil. Durum artık buna çok yakındır. Otomobil kentleri öldürmektedir. Öyle ki, 2000`li yıllar, ikisi bir arada olamayacağından otomobil ya da kentten birini seçmemizi zorunlu kılacaktır…`
İstanbul`da II. Kent İçi Ulaşım Kongresi’nin yapılması.
Sirkeci-Aksaray arasında raylı sistemin (Çağdaş Tramvay) hizmete girmesi.
İETT Taşıt Müzesi’nden kalan 2 Tramvay, yolcu, vatman mankenler ve 30 metrelik özgün rayın Hasköy Lengerhane binasında bulunan Rahmi Koç Sanayi Müzesi’nde sergilenmeye başlaması.
Yeni Galata köprüsünün trafiğe açılması.
1992 696 solo, 25 körüklü (Ikarus) otobüs alınması.
1993 İETT çift katlı otobüsleri için özel tarife (çift bilet) ve biletçili sistem uygulaması.
İETT işçi personelin yazlık-kışlık iş giysilerinin renklerinin (Bejden maviye) değiştirilmesi.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Yolcu Biniş Süreleri Ölçümü’ araştırmasının yapılması.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Boğaziçi Köprüsünde Bir Şeridin İETT Otobüslerine Ayrılması Fizibilite Raporu’nun hazırlanması.
1993 500 solo (Ikarus), 14 çift katlı (Daf Optare) otobüs alınması. Haz.
1993 Havagazı fabrikalarının tasfiye edilmesi.
Doğalgazlı otobüsler geliyor...
21.09.1993 Doğalgazlı (çift yakıtlı) sisteme dönüştürülmüş 10 adet İETT otobüsünün (Toplamda 100 otobüs) işletmeye verilmesi.
1994 Avrupa Birliği Programı çerçevesinde NETMED Projesi (Akdeniz Bölgesi`nde Kent İçi Ulaşımının Gelişim Yönetimi) İstanbul çalışması.
Tünel’in Karaköy girişinde yeni İETT Müzesi’nin (Yazlık atlı tramvay, atlı tramvay durağı, direk, levha, çeşitli ekipmanlar) hizmete açılışı.
İstanbul Özel Halk Otobüsleri’nde İETT`den ayrı bilet uygulamasına geçilmesi ve biletçilerle otobüs içinde yolcuya bilet satılması.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından
1992 yılından itibaren iki yıl süren yolcu sayım çalışmasıyla ilgili sonuç raporunun yayınlanması.
Hafif Raylı Sistem (LRT, Hafif Metro) hattının Zeytinburnu-Bakırköy istasyonlarının hizmete açılması.
1994 48 solo (Ikarus), 12 adet çift katlı (Daf Optare) otobü alınması.
31.01.1994 Hızlı Tramvayın (LRT) Otogar-Merter arasında hizmet vermeye başlaması. Nisan 1994 TS 11365 ile egzoz gazı kirleticileri-trafikteki dizel motorlu taşıtlar için ölçüm metodu tayini ve sınır değerleri belirlenmesi.
Ocak 1995 London Transport`un sahip olduğu otobüs şirketlerinin özelleştirilmesi.
1995 İETT tarafından `İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü` kitapçığının yayınlanması.
İETT ihalesiyle Tuzla-Topkapı hattında 175 özel otobüsün çalışmaya başlaması.
7 adet Dumanölçer satın alınarak garajlarda hizmete sunulması.
5 adet Carbon Clean cihazı satın alınarak garajlarda hizmete sunulması.
229 kayıp insanın fotoğraflarını taşıyan ‘Umut Otobüsü’ nün sefere konulması.
İETT otobüslerinde yüzde yüz doğalgaz yakıtlı otobüs projesi çalışmalarına başlanması.
İETT otobüslerinde ‘Mobil Reklam’ uygulamasının başlatılması.
Bayramlarda ücretsiz taşımacılık yapılması.
‘İETT ile Piknikli Günler’ sloganıyla yaz aylarında mesire yerlerine sefer düzenlenmesi.
Kent içi otobüs taşımacılığında İETT`nin ilk özelleştirme çalışmaları.
12.07.1995 Kağıthane (Poligon) garajının hizmete girmesi.
Akbil hayatımıza giriyor...
Ekim 1995 Elelktronik biletin (AKBİL) çift katlı otobüslerde pilot uygulamasına başlanması. 27.11.1995 Engelli vatandaşlar için özel tasarımlı Berkhof marka 7 adet otobüsün hizmete verilişi. 05.12.1995 Bosna Hersek`e 10 otobüs hibe edilmesi.
1996 İETT ihalesiyle 128 adet çift katlı özel otobüsün İETT yönetim, yürütüm ve denetiminde çalıştırılması.
Elektronik biletin (AKBİL) tüm otobüslerde yaygınlaştırılması.
İETT otobüslerinde eski renge dönüş: Üst kısım krem bej, alt kısım kırmızı.
İETT bütçesinde AR-GE için ilk kez kaynak ayrılması.
İETT`nin İTÜ ile İETT dizel otobüs motorlarında yanma odasının kaplanması konusunda (GPX kaplama teknolojisi) ortak çalışma yürütmesi.
İETT yeni otobüs satın alma teknik koşulu olarak EURO II standardının konulması.
İETT’de ücretsiz danışma hattının (0800 211 60 68) açılması.
İETT tarafından ‘Özel Araç Kullanıcıları Anketi’ yaptırılması. 1996 6 adet özürlü otobüsü (Berkhof) alınması.
06.05.1996 İETT`nin organize ettiği ‘I.Ulusal Ulaşım Sempozyumu’ yapılması.
03.06.1996 Birleşmiş Milletler HABİTAT II uluslar arası toplantının (3-14 Haziran 1996) İstanbul`da yapılması.
10.06.1996 İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün televizyonda yayınlanmak üzere (Kanal7) ilk kez reklam sözleşmesi imzalaması.
12.12.1996 İETT’nin hayal projesi Akyolbil`in (Akıllı yolcu bilgilendirme sistemi) start alması. 1997 EURO II çevre standartlı 136 adet Mercedes otobüs alınması.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi +İTÜ işbirliği ile İTÜ tarafından 1/50.000 ölçekli ‘İstanbul Nazım İmar Planı’ temel alınarak 2010 yılı hedefli `İstanbul Ulaşım Master (ana) Planı` nın hazırlanması.
İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Çift Katlı Otobüs Yolcu Anketi’ yapılması.
1997 136 solo (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
Ocak 1997 İETT APK Daire Başkanlığı tarafından İETT memur çalışanlarıyla ilgili anket çalışması yapılması.
Tem. 1997 İETT APK Daire Başkanlığı tarafından ‘Coğrafi Bilgilendirme Sistemi’ (GIS) ile ilgili rapor hazırlanması. 16.12.1997 Şahinkaya (Beykoz) park garajının hizmete açılması.
İETT filosuna konforlu araçlar katılıyor...
1998 İETT kapalı durakların yenilenmesi.
İETT tarafından ‘Otomobil Kullanıcıları Anketi’ yaptırılması.
1998 204 solo, 14 körüklü (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
Mayıs 1998 İstanbul’un ulaşım tarihini anlatan serinin ilk kitabın ‘Dersaadet’ten İstanbul’a Tramvay I’ adıyla İETT yayınlarından yayınlanması.
İETT otobüslerinde dijital göstergeli hat tabela uygulaması.
01.10.1998 İETT`nin organize ettiği ‘II. Uluslararası Ulaşım Sempozyumu’ yapılması. 1999 Tünel’in Karaköy girişindeki ‘Taşıt Müzesi’ nin kapatılması.
1999 İETT motor yenilemede stant türünden bant türü montaj sistemine geçti. 1999 9 solo, 82 körüklü (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
06.01.1999 İstanbul Büyükşehir Belediyesi UKOME`de ‘İstanbul Ulaşım Planı’ nın onaylanması. 27.05.1999 Uluslar arası Toplu Taşıma Birliği’nin (UITP) Toronto 53. Kongresi’nde ‘Kamu Taşımacılığı-Yaşanabilir ve Desteklenebilir Gelişmelere Ana Katkı’ başlıklı Toronto Protokolü’nün imzalanması.
22.09.1999 Avrupa ülkelerinde 20 milyon kişi tarafından bir günlüğüne otomobillerin bisiklet kullanılarak protesto edilmesi.
Ekim 1999 İstanbul’un ulaşım tarihini anlatan serinin ilk kitabının ‘Dersaadet’ten İstanbul’a Tramvay II’ adıyla İETT yayınlarından yayınlanması.
1999 İETT İkitelli Motor Yenileme Fabrikası`nın hizmete girişi. 2000 Acil Ulaşım Eylem Planı’nın revize edilerek Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) ile bütünleştirilmesi. 2000 Modern otobüs duraklarına reklam alınmaya başlanması.
2000 132 solo, 27 körüklü (Mercedes Konvekta) otobüs alınması.
17.02.2000 İTO tarafından İstanbul Üniversitesi’ne yaptırdığı araştırmaya göre İstanbul`un en önemli sorununun ‘Trafik, ulaşım, altyapı, otopark` olarak belirlenmesi.
17.04.2000 İETT`nin organizasyonuna katıldığı ‘I.Çevre ve Teknoloji Sempozyumu’ düzenlenmesi. Eylül 2000 Taksim-Levent Metrosunun işletmeye başlaması.
İstanbul`da yerel ulaşım işletmelerinin Akbil satış ve yolculuk gelirlerinin İETT havuzunda toplanması uygulamasına başlanması. 2001 Günlük, haftalık, 15 günlük, aylık elektronik bilet (Akbil) abonman uygulamasının başlaması.
İETT otobüsleri ve Taksim- 4. Levent Metro hattı elektronik bilet entegrasyonu ve 60 dakika ücretsiz aktarma uygulaması.
'Bir İstanbul Klasiği:İETT' raflardaki yerini alıyor...
Aralık 2001 Eski İstanbul fotoğrafları bir araya getirilerek ‘Bir İstanbul Klasiği: İETT’ adıyla albüm kitap olarak yayınlanması.
2002 Edirnekapı-Sultançiftliği Raylı Sistemi’nin (hafif metro) yapımına başlanması.
2002 Güvenli bilet ve seyahat kartı üretim sistemine geçilmesi.
Ocak 2002 İETT Psikoteknik Laboratuvarı modernize edilerek bilgisayar sistemine geçilmesi
Nisan 2002 `İETT Hatlarının Etüdü ve Rehabilitasyonu’ çalışmasının Yıldız Teknik Üniversitesi Ulaştırma Uygulama ve Araştırma Merkezine (UYGAR) yaptırılması.
24.06.2002 İstanbul Hafif Raylı Sistemin (LRT) Atatürk Havalimanı’na kadar uzatılması. 2003 Bireysel seyahat kartının (Paso) internet üzerinden elektronik ortamda verilmeye başlanması.
2003 On-line kayıp eşya sorgulama ve bulunmuş eşya takip sistemi kurulması.
Ocak 2003 Otobüs yenileme sistemi (bant usülü) modernize edilmesi.
25.04.2003 İETT İkitelli garajında bulunan Psikoteknik laboratuvarına kurucusu Dr. Abbas Erdoğan Noyan’ın adının verilmesi.
26.02.2003 Sultançiftliği-Edirnekapı Raylı Sistem projesinin (tramvay) yapımına başlanması.
24.05.2003 Belediye İş İETT Taşıt Şubesi’nin organize ettiği, ‘İETT Özelleştirilmesinde Çalışanlarının ve İstanbul Halkının Yaşayacağı Sorunlar-Çözüm Önerileri` panelin yapılması. 01.08.2003 Bilet ve aktarma entegrasyonunun yerel yönetim ulaşım işletmelerinin tümüne yaygınlaştırılması ve ücretsiz aktarma süresinin 90 dakikaya çıkarılması.
İstanbul`da yerel yönetime bağlı mevcut raylı sistemlerin ve yapılacakların (Metro, LRT, Tramvay) İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü yönetiminde özerk işletmeler olarak toplanması.
Taksim-Dolmabahçe raylı tünel sisteminin yapımına başlanması.
Eminönü-Kabataş Raylı Sistem projesinin (Tramvay) yapımına başlanması.
01.08.2003 Çift katlı otobüsler ve Özel Halk Otobüsleri (ÖHO) hariç yerel yönetime bağlı tüm ulaşım işletmelerinde geçerli olacak bilet ve ücret entegrasyonu uygulamasına başlanması.
01.10.2003 İstanbul çevresindeki ilçe ve beldelerde (Büyükçekmece, Silivri, Çatalca, Ümraniye) hizmet veren 697 midibüs ve otobüsün özel UKOME kararıyla Halk Otobüsü (ÖHO) kapsamına sokularak İETT Genel Müdürlüğü yönetim, yürütüm ve denetimine alınması.
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
