Guomingdang - Çin'i Kalkındırma Birliği
VIP VIP Üye
Guomingdang
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
20. yüzyıl başlarında Çin'de kurulan parti. Önce Sun Yatsen tarafından "Çin'i Kalkındırma Birliği" adıyla kuruldu (1894). Örgütün amacı, Mançu Hanedanı'nı uzaklaştırmak, Çin'i birleştirmek, yeniden örgütleyerek toparlamaktı. Başlangıçta Halk gazetesini çıkaran aydınlar topluluğundan meydana geliyordu. İlk devrimci ayaklanmayı Kanton'da örgütleyip yönetti (1895). Bu dönemde Sun Yatsen, politikasının temel prensipleri olarak "üç halk ilkesi"ni (milliyetçilik, demokrasi ve halkın refahı) ortaya koydu, partinin propaganda ve örgütlenme çalışmalarını bu fikirler etrafında geliştirdi. 1911'de başlayan silâhlı ayaklanma ile Mançu hanedanı devrildi. 1912'de örgüt, "Milliyetçi Halk Partisi" anlamına gelen "Guomingdang" adını aldı. 1911-1913 yılları arasında ülkeyi yöneten Guomingdang, 1913'te General Yuen Şikay'ın diktatör olmasıyla yönetimden uzaklaştırıldı ve kapatıldı. Sun Yatsen 1914'te partiyi yeniden örgütledi. 1916'da son kez kuruldu. 1921'de Sun Yatsen'in Kanton'da kurulan Güney Çin Cumhuriyeti'ne başkan seçilmesine karşın, parti 1923'e kadar oldukça güçsüz bir durumda kaldı. Bu tarihte Guomingdang, Sovyet Komünist Partisi'nin yardımıyla politik ve askerî yönden yeniden örgütlendi. 1924'te "üç halk ilkesi" doğrultusunda komünistlerle işbirliğine gidildi. 1925'te Sun Yatsen'in ölümünden sonra parti ikiye ayrıldı. Sağ kanadın liderliğini ele geçiren Çan Kayşek partiye egemen oldu ve komünistlerle bozuştu (1927). Her iki taraf da, Japonlara karşı, bir süre işbirliği yaptılarsa da, sürekli çatıştılar. 1947'ye kadar ülkenin büyük bir bölümünün yönetimi Guomingdang'ın elinde kaldı. Japonların yenilgiye uğratılmasından sonra çıkan iç savaş sonunda bozguna uğrayan Guomingdang, Çin'i terk ederek Formoza Adası'na (Tayvan) çekildi (1949).
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Sponsorlu Bağlantılar
20. yüzyıl başlarında Çin'de kurulan parti. Önce Sun Yatsen tarafından "Çin'i Kalkındırma Birliği" adıyla kuruldu (1894). Örgütün amacı, Mançu Hanedanı'nı uzaklaştırmak, Çin'i birleştirmek, yeniden örgütleyerek toparlamaktı. Başlangıçta Halk gazetesini çıkaran aydınlar topluluğundan meydana geliyordu. İlk devrimci ayaklanmayı Kanton'da örgütleyip yönetti (1895). Bu dönemde Sun Yatsen, politikasının temel prensipleri olarak "üç halk ilkesi"ni (milliyetçilik, demokrasi ve halkın refahı) ortaya koydu, partinin propaganda ve örgütlenme çalışmalarını bu fikirler etrafında geliştirdi. 1911'de başlayan silâhlı ayaklanma ile Mançu hanedanı devrildi. 1912'de örgüt, "Milliyetçi Halk Partisi" anlamına gelen "Guomingdang" adını aldı. 1911-1913 yılları arasında ülkeyi yöneten Guomingdang, 1913'te General Yuen Şikay'ın diktatör olmasıyla yönetimden uzaklaştırıldı ve kapatıldı. Sun Yatsen 1914'te partiyi yeniden örgütledi. 1916'da son kez kuruldu. 1921'de Sun Yatsen'in Kanton'da kurulan Güney Çin Cumhuriyeti'ne başkan seçilmesine karşın, parti 1923'e kadar oldukça güçsüz bir durumda kaldı. Bu tarihte Guomingdang, Sovyet Komünist Partisi'nin yardımıyla politik ve askerî yönden yeniden örgütlendi. 1924'te "üç halk ilkesi" doğrultusunda komünistlerle işbirliğine gidildi. 1925'te Sun Yatsen'in ölümünden sonra parti ikiye ayrıldı. Sağ kanadın liderliğini ele geçiren Çan Kayşek partiye egemen oldu ve komünistlerle bozuştu (1927). Her iki taraf da, Japonlara karşı, bir süre işbirliği yaptılarsa da, sürekli çatıştılar. 1947'ye kadar ülkenin büyük bir bölümünün yönetimi Guomingdang'ın elinde kaldı. Japonların yenilgiye uğratılmasından sonra çıkan iç savaş sonunda bozguna uğrayan Guomingdang, Çin'i terk ederek Formoza Adası'na (Tayvan) çekildi (1949).
Sen sadece aynasin...
