Adamantan

Adamantan

Sponsorlu Bağlantılar

Sadece karbon ve hidrojenden oluşan bu bileşiğe hayran olmak için yapısını görmek yeterli olsa gerek. Üç siklohekzan halkasının birleşerek oluşturduğu trisiklik yapıda dört siklohekzan halkası mevcut. H-NMR'da tek pik vermesinin sebebi 12 adet simetri elemanı olması.

1933 yılında Çekoslovakyalı Landa ve Machachaeck tarafından keşfedilen C10H16 molekülüne elmas'ın latince karşılığı olan adamantane ismi uygun görüldü. Zira elmas ile adamantan arasında polimer-monomer ilişkisine benzer bir uygunluk bulunmaktadır. Elmasın örgü yapısı içerisinden alınacak 10 karbon adamantan yapısını oluşturabilmektedir.

Diğer karbohidratlara nazaran katı halde fcc (face centered cubic = yüzey merkezli küp) yapısını oluşturması erime noktasının (269 oC) yüksek olmasının sebebi olarak gösterilebilir. Oda sıcaklığında süblimleşebilme özelliği de diğer hidrokarbonlardan ayırıcı bir özelliğidir. Suda çözünmemesine karşın hidrokarbonlarda çözünür.

Simetrisinin yanında ilaç sanayiinde de kullanılıyor olması ününü bir hayli artırmıştır.

ADAMANTAN, Organik kimyada formülü C10H16 ve karbon atomlarının dizilişi elmasla aynı olan hidrokarbon.Kimyada uzun süre merak konusu olan adamantan yapısal çözümlemeden de anlaşıldığı gibi C10H16 formüllü izomerlerin en kararlısıdır. Son günlerde Schleyer, bütün bu izomerlerin uygun bir katalizör (Alüminyum Klorür) eşliğinde ısıtıldığında adamantana dönüştüğünü, dolayısıyla adamantanın disiklopentadienden çok kolay hazırlanabileceğini göstermiştir.

Kaynak:Büyük Larousse