Çocuklarınızı Ev Kazalarından Koruyun

Çocukların güvenli bir şekilde büyümesi için ev içinde bazı güvenlik önlemleri alınması gerekiyor. VKV Amerikan Hastanesi’nden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölüm Şefi Dr. Önder Çerezci çocukların yatağından evinizin pencerelerine kadar her şeye dikkat etmeniz gerektiğini söylüyor.

Ev kazalarında en çok etkili olan araçlar:


1. Dönen motorlu araçlar
2. Isıtıcılar
3. Kurutucular
4. Çim kesme araçları
5. Ocaklar
6. Cam kapılar
7. Elektrik panoları
8. Kablolar

Tüketici güvenlik kurulu, 5 yaş altındaki çocukların % 85’inin herhangi bir ürün kapağını 5 dk. açamaması gerektiğini yine de %80’inde ise uygun açma tekniğinin gösterilmesine rağmen 10 dk. içerisinde kapağı açamaması gerektiğini koyu olarak belirtme zorunluluğu koyar.



İnsanlar ortalama 3.5 kg. ve 50 cm. boy uzunluğunda doğarlar. Gövde, uzunluğun yüzde 70’ini oluşturmaktadır. Bunu izleyen 20 yıllık sürede boy 3-4 kat artarken, ağırlık ortalama 20 katına kadar artar. Bu büyüme işlemi belli bir sıra içerisinde olur. Vücut kısımlarının büyümesinde en hızlı büyüyen bölüm başken, 6 aydan sonra göğüs çevresi hızla artar. 9 ve 12 aydan sonra ekstremite uzaması yani kol, bacakların uzaması daha ön plana geçer. Bu dönemlerde insanlar emekleme, yürüme, oturma ve hareket etme, temel beceri kazanma, okula gitme gibi değişik birçok etkinliği yerine getirirken önemli uyum süreçleri yaşarlar.


Bebeklik döneminde ev içerisinde güvenliği artıracak bir takım önemleri almak gerekir. Ev içerisinde güvenlik amaçlı gözden geçirilmesi gereken listenin maddeleri, bebeğinizin yatırılacağı yatakla başlar. Kullanılacak olan yatak kenarındaki korkulukların arasındaki mesafe 6 cm’yi geçmemelidir. Aksi takdirde daha geniş bir aralıktan çocuğun kayıp düşmesi, kolunun, bacağının bu bölgelere takılması çok daha kolay olacaktır. Aynı zamanda bu yatağın yapımı sırasında kullanılacak olan malzeme, özellikle vidalama sistemi yatakta kullanılan malzemenin dışına taşacak şekilde olmamalı, ahşap bir malzemenin içerisinde gömülü kalmalı, aksi takdirde buraya dayanan çocuğun vücudunda çizikler ya da buraya takılan kıyafetinde herhangi bir zarar söz konusu olabilir. Yatakta kullanılacak olan çarşafların mümkün olduğu kadar lastikli ve yatağın 4 tarafından geçirilerek düz bir satıh sağlayacak ve hareketle kenarlarından kurtulmayacak şekilde hazırlanması gerekir. Yatağın üzerine serilen çarşafın altında yumuşaklık sağlasın diye kullanılacak olan ekstra bir malzemenin bir parmak yüksekliğinden daha yüksek olmaması gerekir. Aynı zamanda yatak için kullanılacak olan çarşaf yatağın ebatlarından daha küçük ise çarşafın kaymaması için yatak ve çarşaf arasına büyük bir havlu koyup onun üzerine çarşaf koymak daha doğru olur.

Yatak içi güvenliği ile ilgili bir diğer önemli nokta ise bebeğiniz artık yatak içerisinde ayağa kalkabiliyor ve kendisini dikleştirebiliyor pozisyona geldiğinde, yatak içerisinde yüksek yastık ya da oyuncak bırakmamak gerektiğidir. Çünkü çocuk bunların üzerine basıp aşağıya düşebilir. İster oyuncak olsun, ister başka bir nedenle hiçbir zaman bebek yatağı içerisinde kablo, uzun ip, sicim gibi malzemelerin bulundurulmaması gerekir. Çünkü bu tür malzemeler çocuğun boğazına dolanma ihtimali taşır. Yatağın her zaman için elektrik kablolarının geçtiği bölgelerden uzak bir yere yerleştirilmesi gerekir. Çocuğun ulaşabileceği yerlerde ya da yatak etrafında bulunması zorunlu olan birtakım kordonların uzunluğu hiçbir zaman 7.5 cm.’den daha uzun olmamalıdır ve bunlar çocuğun ulaşabileceği mesafenin uzağında tutulmalıdır.

Çocuğun yatağın etrafında oynaması için konulan sallanan oyuncaklar gibi malzemenin mümkün olduğu kadar uzanamayacağı mesafede tutulması gerekir. Özellikle yenidoğan bebeğin odasının elektrik düğmesi, çocuk odaya geldiği günden itibaren dimerli tarif edilen; yani miktarı yavaş yavaş azalıp, yavaş yavaş kapanabilen bir anahtarlıkla değiştirilmesi gerekir. Dolayısı ile gece uyku sırasında elektriğin aniden açılması çocukta aşırı bir uyarıya neden olabilir. Bir diğer yapılması gereken, çocuk yatak odasındaki camların önüne konulan perdelerin mümkün olduğu kadar ışık geçirmeyen cinsten yapılması, böylece çocuğun gündüz uykuları içerisinde gün ışığına fazla maruz kalmaması açısından ilk dönemlerde önemlidir.
Yatak odalarının ısısının düzenlenmesi de çocuğun güvenliği ve sağlığı açısından bir başka önemli noktadır. Mümkün olduğu kadar gün içerisinde 3 kez havalandırmak gerekir ve oda ısısını 21°C’de tutmak çocuklar için en doğrusudur. Son yıllarda teknolojik imkânların ortaya koyduğu çocuk yatakları için özel yapılmış, yüzü aşağıya geldiği durumda bile nefes almasına imkan sağlayan özel yastıklar, yataklar ve ona uygun çarşaflar geçirilebilir.


Mutfaktaki güvenlik için yapılacak olan şeylerin başında, ocak üzerindeki tencerelerin saplarının ocağın arka kısmına dönük tutulması gelir ve mümkün olduğu kadar ocağın duvara yakın olan kısmı yani arka kısmı kullanılmalıdır. Her zaman için sıcak yiyecek ya da sıvı ihtiva eden kapların, masaların köşesinden ya da çocukların ulaşabileceği mesafeden daha uzak bir noktada tutulması lazım. Bununla beraber evde kullanılan bıçak gibi delici, kesici aletler çocukların ulaşamayacağı kilitli duran yerlerde tutulmalı. Piyasada çocuklar için güvenlik kilitleri adı altında tasarlanmış çekmece kilitlerinden faydalanılabilir. Çocuklar ilaç ve şeker arasındaki farkı bilemeyecekleri için vitaminler, her türlü ilaçlar, ev deterjanları, temizlik malzemeleri gibi zararlı ürünlerin kilitli dolaplarda tutulması gerekir. Her zaman için bebekli ailelerin telefonlarında zehir kontrol merkezlerinin bir telefon numarası, olası bir zehirlenmede başvurulması için hazır bulunmalıdır.


Evdeki bütün mobilyaların ya da ayaklı lambaların sabit olduğuna, en ufak bir itme-çekmeyle devrilmeyeceğine emin olmak gerekir. Evde kullanılan masa, sandalye, sehpa gibi malzemenin sivri köşeleri mutlaka bir yastık ya da koruyucu bir köşebentlerle çocuğa zarar vermeyecek şekilde tekrar gözden geçirilmesi gerekir.


Çocuklar her zaman az miktarda su içerisinde yıkanmalıdır. Hiçbir zaman yaşı daha büyük olan bir kardeşle birlikte kısa bir süreliğine bile olsa yalnız bırakılmamalıdır. Banyo sırasında telefon ya da kapı çaldığında açmak zorundaysanız mutlaka çocuğu yanınıza alıp işlemi o şekilde yapınız. Çocuğu banyo yaptırmadan önce her zaman suyun sıcaklığını kontrol edin. Bebeklerin ciltleri çok hassastır ve çok rahatlıkla yanabilirler. Mümkün olduğu kadar banyo sırasında çocuğu akan suyla banyo yaptırın. Küveti doldurup içinde banyo yaptırmaktansa, daima yukarıdan akıp aşağıdan gideri olan bir sistem içerisinde çocuğunuzu yıkayın. Çocuğun banyosu için 45°C ve daha aşağısındaki bir ısı miktarı yeterlidir. Banyo sırasında özellikle saç kurutma makinesi gibi malzemelerin, elektrikle çalışan malzemelerin banyo yaptırdığınız ortamdan uzak kalmış olduğunu ya da henüz fişinin takılı olmadığını kontrol edin. Yanlışlıkla suyun içerisine düşecek elektrikli malzeme zarar verir.

Banyo yapılacağı zaman çocuğun kayıp düşmemesi için banyo yaptıracağımız ortamın ya da küvetin altına kaymayı önleyecek bir bez serilmesi doğru olur. Kullanılacak olan malzemenin tek bir elle uzanıp alınabilecek şekilde daha önceden hazırlanılması, havlularının yakın bir yerde hazır tutulması gereklidir. Evdeki tüm plastik kovalar mutlaka kapaklı ve kilitli olmalı.


Evde göz ardı edilen bir madde vardır ki süs bitkilerinin çocukları zehirlemesi ya da onları yaralama riski olmasıdır. Mümkün olduğu kadar evdeki süs bitkileri daha yüksek yerlerde tutulmalı ya da daha uzun saksılarla saklanmalı. Ucu sivri, batan kestane dikenli yaprakları olan çiçekleri evde bulundurmamak gerekir.


Merdivenli evlerde merdivenlerin çocuklar için büyük bir risk taşıdığını unutmamak gerekiyor. Dolayısıyla her merdiven iniş ve çıkışlarında çocukların geçemeyeceği ve kilitli bir şekilde açılıp-kapanabilecek bir sistemle mutlaka korunması gerekiyor. Çoğu zaman yaylı sistemler kullanılmaktadır. Ancak bu ters yöne açıldığında bile çocuğun merdivenden düşmesine ya da merdivene tek başına çıkmasına ve oradan zarar görmesine neden olabilir.


Ev içinde risk taşıyan diğer bir sistem pencerelerimizdir. Dolayısıyla mutlaka ama mutlaka çocukların bulunduğu ortamlarda pencereler kapalı kalmalı, açılması gereken pencere aralığı ise bir çocuk emniyet kilidi ile korunmalıdır. Pencere açıldığında açı 30°’den fazla olmamasına ya da açıklık tespiti 8 cm.’yi geçmeyecek şekilde olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Pencerenin açıp kapama kilitlerinin mümkün olduğu kadar yukarı seviyelerde, çocuğun erişemeyeceği bölgelerde bulunması daha doğru olacaktır.


Evde emekleyen ya da yavaş yavaş ayağa kalkmaya başlayan bebeği olanlar, tuvalet klozetlerini daima kapalı tutmalılar. Mümkünse bu klozetler için de özel kilit sistemini bulundurmalılar.


• Plastik torbaları ve özellikle yanıcı ve patlayıcı gazla doldurulmuş olan balonları bebeklerin odasından uzaklaştırmak, elektrik prizlerini lastik kapaklarla kapatmak gerekir. Alkol ve yanıcı malzemeleri (sigara vb.) mutlaka çocukların ulaşamayacağı yerlerde tutmak gerekir.

• Çakmak ya da kibriti daima çocuk olduğu ortamlarda omuz seviyesinden daha yüksek bir seviyede kullanmak gerekir.

• Çocuk ortalama 6 ay içerisinde mutlaka sağ ve soluna ve beline konacak bir yastıkla desteklenmeli. Bebeklerin yatağından kaldırılıp, tekrar yatırılırken bir elle mutlaka boyun arkasından desteklenerek, başının arkaya ya da öne düşmesi önlenmelidir.

• Evde küçük bebeği olan aileler evlerinin kapı zillerinin yüksek volümünü daha düşük tona almak ya da kapıya bebeğin uyuduğunu vurgulayan ya da kapının çalınmaması ile ilgili notlar yazabilirler.

• Evdeki parça halılar, kaygan zemin üzerinde düşmeye meyil yarattıkları için zemine yapıştırılmalıdır.

• Kucağında çocuk olan bir ebeveynin hiçbir şekilde diğer eliyle sıcak bir malzeme (bardak vb.) taşımaması gerekir.

• Taşınabilir ısıtıcılar yatağın yanında kullanılmamalıdır.

• Çocuğun bulunduğu odada mutlaka bir duman dedektörü olması gereklidir.

Bebeğiniz hareketlenmeye başladıktan sonra bir an bile gözünüzü üstünden ayırsanız, başına bir kaza gelebilir. Bu nedenle bebeğiniz için almanız gereken güvenlik önlemleriyle ilgili küçük bir rehber hazırladık.

Her yıl binlerce çocuk, kendi evlerinde kolaylıkla önlenebilecek kazalara maruz kalıyorlar. Çocukların büyük çoğunluğu hastanede tedavi görmek zorunda kalırken bir bölümü ise ne yazık ki kazalarda hayatını kaybediyor. Sizlere burada vereceğimiz bazı tavsiyeleri kulak arkası etmezseniz, çocuğunuzun özellikle bilinçsizce hareketlendiği ilk yaşını tehlikesiz geçirebilirsiniz.


Bekleyen tehlike: Çocuğunuzu banyoya soktunuz ve yıkıyorsunuz. Birden süngerini unuttuğunuzu fark ettiniz. Çocuğunuzu bir an için bırakıp arkanızı dönüp raftan süngeri aldınız.

Uyarılar: Bebekler 2 santim derinliğindeki suda bile boğulabilirler. Bebek boğulma vakalarının büyük çoğunluğu da banyoda meydana gelir. Bebeğinizi suya yakın yerlerde çok kısa bir süre için bile yalnız bırakmayın. Su dolu kovaları işiniz biter bitmez boşaltın ve klozetinizi özel hazırlanan aletlerle kilitli tutun.


Bekleyen tehlike: Çocuğunuz elektrikli aletlerle, mutfak tezgahındaki su ısıtıcısı ile oynamaya bayılıyor. Siz de oyalanması için ona izin veriyorsunuz.

Uyarılar: Belki içindeki su fazla sıcak olmayabilir, ama bebeklerin cildi çok kolay yanar. Bu yüzden mutfak tezgahının üzerindeki kablolu aletleri çocuğunuzun ulaşamayacağı bir şekilde yerleştirin. Yemeklerinizi ocağın arka tarafındaki bölümde ve tavaların sapı dışa doğru gelmeyecek şekilde yerleştirerek kullanın. Kucağınızda bebeğiniz varken elinizde sıcak bir içecek taşımayın. Bir anlık denge kaybı ikinizin de yanmasına sebep olabilir.


Bekleyen tehlike: Bebeğinizin yemek vaktinde önce karnı acıktı, siz de ona atıştırması için bir avuç üzüm verdiniz.

Uyarılar: Bebeğinize asla üzüm, şekerleme, fındık, fıstık, patlamış mısır gibi yuvarlak ve tane tane besinler vermeyin. Bu besinler soluk borusuna kaçıp çocuğunuzun nefessiz kalmasına yol açabilir. Aynı şekilde küçük oyuncak parçaları ve patlayan balonun parçaları da çok tehlikeli olabilir.


Bekleyen tehlike: Güzel bir bahar günü arkadaşınızı ziyarete gittiniz. Çocuğunuzu kendi bebek koltuğuna oturttunuz, camı açıp yanına bir güzel yerleştirdiniz. Siz de arkadaşınızla mutfakta çay içmeye gittiniz.

Uyarılar: Bebeğiniz bir anda aşırı hareketlenip koltuğunu devirebilir ya da onu gerektiği gibi bağlamadığınız için koltuğundan kayarak düşebilir. Bu yüzden bebeğiniz için satın aldığınız koltuk, mama sandalyesi, puset gibi ürünlerin emniyet kemeri sistemlerine çok dikkat edin. En kısa mesafeye gitseniz bile mutlaka emniyet kemerini bağlayın ve her şeye rağmen bebeğinizi emniyetli bir biçimde yatağında uyuduğu anlar hariç bir odada tek başına bırakmayın.


Bekleyen tehlike: Yürüteçler hakkında duyduğunuz pek çok kötü söylentiye rağmen yine de yürüteç almakta kararlısınız. Gözünüzü asla çocuğunuzun üzerinden ayırmayacağınıza eminsiniz.

Uyanlar: Ne yazık ki, bir büyük gözetiminde de olsa yürüteçlerde kazalara sık sık rastlanır. Yürüteçler gereğinden çok hızlı hareket ettikleri için kaza anında müdahale etmek mümkün olmaz. Bu yüzden Amerika ve pek çok Avrupa ülkesinde yürüteçler yasaklanmıştır. Bunun haricindeki düşmelerden korunmak için çocuğunuzu koltuk, kanepe üstlerinde asla yalnız bırakmayın, mobilyaları pencereden uzağa yerleştirin.


Bekleyen tehlike: Bebeğinizin açamayacağını düşünerek pek çok ilacı ortada bırakıyorsunuz. Çünkü her an ilaçların elinizin altında olmasından hoşlanıyorsunuz.

Uyarılar: İlaçların kapakları ne denli zor açılırsa açılsın ortada bırakılmaları son derece sakıncalıdır. İlaç, vitamin bile olsa çocuğunuzun ulaşamayacağı şekilde saklanması gerekir. İlaç haricindeki pek çok ev temizleme maddesinde de çocukları zehirleyebilecek maddeler bulunur. Bir de çocuğunuzun her bulduğu otu, yaprağı ağzına sokmasına izin vermeyin. En masum bitkilerin yaprakları bile zehirli olabilir.


Bekleyen tehlike: Yeni doğan bebeğinizi hastaneden eve getirdiniz. Beşiğini bir sürü güzel, tüylü oyuncakla doldur-dunuz. Kocaman bir yastık ve kalın bir yorganla da bebeğinizin rahatının tam olmasını sağladınız.

Uyanlar: Bebeğinizin yattığı yerde nefessiz kalma riskini minimuma indirmek için yumuşak oyuncak, yastık ve yorganı yatağında bulundurmamalısınız. Evinizin ısısına göre bebeğinizi uyku tulumu ya da ince iki kat battaniye ile yatırmanız daha emniyetlidir. Ayrıca bebeğinizi yatağın ayak ucuna bitişik yatırın ve ince de olsa örtüsünü yatağın kenarlarına iyice sıkıştırın. Bebeğinizin göğüs seviyesinden daha yukarısını örtmeyin. Bebeğinizi yanınızda yatırmayı planlıyorsanız çok dikkatli olun. Anne-babasıyla birlikte yatan bebekler acıklı kazalara kurban olup, ciddi şekilde yaralanabilirler.