Arama

Mercanlar (Anthozoa)

Güncelleme: 24 Mart 2009 Gösterim: 3.829 Cevap: 1
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
20 Mart 2009       Mesaj #1
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Mercanlar (Anthozoa)
MsXLabs.org & Temel Britannica
Sponsorlu Bağlantılar

mercanlar
Bilimsel Sınıflandırma
  • Alem: Animalia - Hayvanlar
    • Şube: Cnidaria
      • Sınıf: Anthozoa - Mercanlar
Mercanlar denizlerin sığ kesimle­rinde biriken iskeletleriyle mercanadaları ve mercan resiflerini oluşturan omurgasız hay­vanlardır. Denizşakayıklarına akraba olan mer­can gruplarından yalnızca taş mercanları ada ve resif oluşturur. Bu mercanların sert iskeleti hemen hemen tümüyle kalsiyum karbonattan oluşmuştur.
Tek bir mercan polipi (mercan hayvanı), salgıladığı iskeletle desteklenmiş silindir biçi­minde ve içi boş gövdesinin alt ucundan bağlı olarak yaşar. Serbest ucunu ise genellikle bir dokunaç çelengi çevreler. Koloni halinde yaşayan milyonlarca polipten geriye kalan iskeletler yeni polipler için uygun bir yüzey oluşturur ve böylece kat kat gelişen iskeletler­den mercan resifleri ortaya çıkar.
Mercanların 2.000'i aşkın türü vardır. Bun­ların birçoğu biçimlerinden ötürü beyin mer­canı, geyikboynuzu mercanı, yıldız mercanı, org mercanı ve mantar mercanı gibi adlar alır. Bir mercanın yaşam çevrimi polipin serbest ucundan bırakılan yumurtayla başlar. Akıntı­ların sürüklediği yumurtalardan çıkan kirpikli larvalar kısa bir süre sonra sert bir yüzeye sıkıca yapışarak polip biçimini alır. Yerine yeni yerleşen polip çok küçük bir denizşakayığına benzerse de, hızla silindir biçimli iskeleti­ni yapmaya girişir. Büyüyen polipin üzerinde gelişen tomurcuklar, koloni halinde yaşayan türlerde polipten ayrılmaz ve sonunda bu tomurcukların birbirine bağlı yüzlercesi fut­bol topu iriliğindeki bir mercan parçasını oluşturur.
Mercanlar ince uzun dokunaçlarının yardı­mıyla sudan planktonları süzerek beslenir. Poliplerin çoğu gün boyunca iskeletlerinin içine çekilir, gece olduğunda ise dokunaçları­nı çevreye yayarak çiçeği andıran bir görü­nüm kazanır.
Akdeniz'de yaşayan kırmızı mercanın iske­leti mücevher ve çeşitli süs eşyalarının yapı­mında kullanılır. Dallanmış iskeletiyle bu mercanların görünüşü resif mercanlarından oldukça farklıdır. Akdeniz çevresinde yaşayan insanlar binlerce yıl öncesinden başlaya­rak kırmızı mercanları Hindistan ve Çin gibi çok uzak ülkelere pazarlamışlardı. Romalılar ise boyunlarına mercan parçası astıkları ço­cuklarının tehlikelerden korunacağına, mer­can takarak hastalıkların önleneceğine ya da geçeceğine inanıyorlardı.


Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
GusinapsE - avatarı
GusinapsE
Ziyaretçi
24 Mart 2009       Mesaj #2
GusinapsE - avatarı
Ziyaretçi
Mercan (Koral)

Sponsorlu Bağlantılar
250px Brain coral

Mercanlar (Anthozoa), omurgasız hayvanların knidiler (Cnidaria) şubesinin denizlerde yaşayan bir sınıfı. Yumuşak mercanlar, boynuzsu mercanlar, dikenli mercanlar, gerçek mercanlar gibi çeşitleri vardır. Deniz şakayıkları da bu sınıftandır. Polip vücutlu bu canlıların mineral maddelerinden karışmış boynuzsu iskeletlerine de mercan denir. Mercan iskeletlerinin binlerce yıl boyunca belli bir bölgede toplanması sonucunda da, mercan kayalıkları meydana gelir. Yalnız veya koloniler halinde yaşarlar. Vücutları ışınsal simetrilidir. Ağız çevrelerinde uzantılı dokunaçları vardır. Ağız ve kolları kaslarla açılıp kapanabilir. Küçük canlılarla beslenirler. İskeletleri dış derilerinin salgısından meydana gelir.
Akdeniz, Kızıldeniz gibi sıcak deniz diplerinde bulunan büyük taşlara yapışık olarak yaşarlar. Pek nadir olarak serbest yüzenlerine de rastlanır. Her bir mercan veya mercan ünitesi kalkerli bir kabuk içinde birbirine sıkı sıkı bağlanmış mercan hayvancıkları ihtiva eder. Mercanın vücudu sütun şeklindedir. Bu sütunun üstünde, kavrama uzuvlarını ve merkezi ağzı taşıyan düz bir disk bulunmaktadır. Mercan, kabuğun içinde belli bir miktarda büzülebilir, ancak kabuğu terk edemez. Koloni fertlerinin kabukları birbirinden değişik şekillerdedir. Kalkerden meydana gelen kabuk kütlesi, sürgün şeklindeki üreme sonucu devamlı olarak büyür. Bu büyüme sırasında sadece kütlenin yüzeyindeki mercanlar canlı olarak kalır.
Hem eşeyli, hem de bölünme veya tomurcuklanma ile eşeysiz çoğalırlar. Eşeysiz olarak üreyenler ana koloniye bağlı kalırlar. Çoğu ayrı eşeylidir. Üreme hücrelerinin döllenmesi ana karnında veya suda olur. Döllenme sonucu meydana gelen kirpikli larva küçük bir kurtçuğa benzer. Kirpikleriyle bir müddet serbest yüzdükten sonra kendini bir kayaya tesbit eder. Gelişimini tamamlayarak polip haline gelir ve kalkerli bir iskelet salgılar. Tomurcuklanma ile üreyerek yeni polipler meydana getirir. Koloninin salgıladığı iskeletler yığın halini alarak, mercanlar hareket edemez olur.
Mercan katılıkta taş gibidir, denizin dibinde ise adeta bitki gibi biter. Denizin diplerinde rengarenk çiçek bahçelerini andırırlar. Suyun yüzünden yukarı çıkıp kuruyunca katılaşıp toprak olur. Bu özelliklerinden dolayı mercanlar uzun yıllar denizlerde büyüyen taş haline gelmiş çiçekler olarak sanıldılar. Günümüzde ise mercanlar, omurgasız hayvanlar sınıfında incelenmektedir.
Kaynaşan mercan iskeletlerinin zamanla deniz yüzeyine kadar yükselerek meydana getirdikleri uzun mercan kayalarına resif denir. Bazan da halka şeklini alarak ortası deniz olan adalar meydana getirirler. Bunlara da atol denir. Mercan kayalıklarının meydana gelebilmesi için suyun ılık olması lazımdır. Norveç batı sahillerinde olduğu gibi soğuk iklim bölgelerinde de mercan kayalıklarına rastlanmaktaysa da, mercan kayalıklarının en çok bulunduğu yerler; Afrika'nın doğu sahillerinden Pasifik OkyanusundakiHawaii Adaları arasındaki bölge ile Bermuda'dan Brezilya'ya kadar olan bölgelerdir. Akdeniz'de de çalı veya ağaç biçimli koloniler halinde, 200 metrelik derinlerde bulunurlar.
Üç tip mercan kayalığı vardır. Bunlardan birincisi sahile yakın bölgelerde bulunur. İkincisi sahilden uzakta açık denizde, üçüncü de sığ sularda bulunur. En meşhur mercan kayalıkları Avustralya'nın kuzeydoğu sahillerinde bulunan ve uzunluğu 2000 km olan Great Barrier Reef'tir. Mercanların renk ve görünüşleri çeşitlidir. Çimen, yelpaze, ağaç dalı şeklinde olanları vardır. Kırmızı, yeşil, turuncu, beyaz, çizgili ve desenli de olabilirler.
Çok eskiden beri mercan iskeletlerinden süs eşyası yapılmaktadır. Kolye, gerdanlık, küpe, tesbih gibi eşya imal edilir. Kırmızı mercan en meşhurlarıdır.