Kala-Azar
Ziyaretçi
Kala-Azar
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir.
Tanım ve Klinik Bilgiler :
Lenforetiküler sistemin bir infeksiyonu olup ateş, kilo kaybi,iştahsizlik, splenomegali ve pansitopeni ile karakterizedir. Leishmania cinslerinden; L.infantum, L. donovani ve L. chagasi’ nin neden oldugu bir klinik tablodur. Etken, normal olarak köpek ve kemiricilerin paraziti olarak insanlara, infekte kum sinekleri tarafindan kan emme sirasinda bulaştirilir.
Klinik bulgular ani veya yavaş olarak ortaya çıkabilir. Subakut ve kronik olgularda ateş, halsizlik,iştahsızlık, öksürük ve kilo kaybı vardır. Çocuklarda bu klinik bulgulara ilave olarak gelişme geriliği ve organomegali görülür.Ateş,saptanır. Bazı olgularda, enzim yüksekliği ve ikter görülebilir.Bu tablolar prognozun kötü olduğunu gösterir. Deride kepeklenme,
pullanma görülür ve saçlar dökülür. Hastalığın geç döneminde ve çocuklarda periferal ödem görülebilir. Epistaksis ve gingival kanamalarla sıklıkla karşılaşılır. Ekstremitelerde peteşi ve ekimozIar vardır.
Tanı Metodları : ateş, progressif kilo kaybi,hepatosplenomegali, pansitopeni ve hipergammaglobülinemi kala-azar’i
düşündürmelidir. Kesin tani, kültürde organizmanin üretilmesi veya dokularda amastigotlarin gösterilmesi ile olur. Kültür örnekleri,bifazik Novy-MacNeal-Nicolle (NNN) besiyerine ekilir. Kemik iligi aspirasyonu iyi bir tani yöntemidir. Aspiratta, amastigotlar Giemsa veya Wright boyasiyla % 54-86 oraninda gösterilebilir. Karaciger biyopsisi, dalak ponksiyonuna göre daha geçerli olmakla birlikte, her ikisi de hayati tehdit eden hemoraji riskine sahiptir. Lenfadenopati saptanirsa biyopsi yapilabilir.
Spesifik leishmania antikorlarını araştırmak için değişik testler olmakla birlikte ELISA en duyarlı ve spesifik testtir. Son zamanlarda türlerin tanınmasında duyarlı DNA probları ile PCR teknikleri de kullanılmaktadır. Ayrıca,İndirekt Fluoresan Antikor Testleri (IFAT), kompleman birleşmesi,hemaglutinasyon ve aglutinasyon testlerinin de tanıda yerleri vardır.
Tedavi ve Korunma :
Kala-azar tanısı alan hastalar hospitalize edilmeli, yüksek proteinli ve kalorili diyette beslenmelidir. Sekonder infeksiyonlar uygun antibiyoterapi ile tedavi edilmelidir.KaIa-Azar tedavisinde en çok kullanılan ilaç, antimon bileşikleridir. Eğer ilaç yeterli doz ve sürede verilmezse çok çabuk direnç ortaya çıkar. Tedavide yaygın olarak kullanıan ilaçlar aşağıda sıralanmıştır.
1. Sodium
stiboglukonat (Pentostam, Stibinol); 20 mg/kg/gün İ.M. veya yavaş İ.V. olarak en az 30 gün süreyle verilmelidir. Dalaktan amastigotların temizlenip temizlenmediği kontrol edilmeli ve hala amastigot varsa aynı miktar ilaç günde iki eşit doza bölünerek tedavi 90 güne çıkarılmalıdır.
2.
Allopurinol; antimon bileşiklerine dirençli olan Kala-Azar’da stiboglukonat ile birlikte 16-24 mg/kg/gün, oral olarak 3 eşit doza bölünerek 10 hafta süreyle kullanilir ve oldukça etkilidir.
3.
Amfoterisin B; antimon bileşiklenine cevap vermeyen hastalarda 0.5 mg/kg/gün veya 1 mg/kg/ gün olarak 8 haftaya kadar başarili bir şekilde kullanilir.Tedavi başarili ise, splenomegali bir ay içinde düzelmeli, kemik iligi ponksiyonu en az iki kez bir hafta araliklarla incelendiginde amastigot bulunmamalidir. Immünglobülin konsantrasyonu ve serolojik testler 6 ay içinde normale döner. Kisa dönem relaps 6 ay içinde, uzun dönem relaps ise tedaviden yaklaşik 2 yil sonra ortaya
çikar.Korunmada en önemli yol kum sineklerine karşi sürekli mücadele etmek, hayvan rezervuanlarini araştirip ortadan kaldirmak ve infekte insanlari tedavi etmektir.
Veba
Tanım ve Klinik Bilgiler : Esasen kemiricilerin ve büyük baş hayvanların hastalığı olan veba;kemiricipirelerinin ısırması ile insanlara bulaştırılan Yersinia pestis (Y.pestis)’in, öncelikleısırılanbölgeye ait lenfatiklerde, daha sonra da tüm sistem ve organlarda oluşturduğu doku nekrozları ve süpürasyonlarla kendini gösteren, bakteriyel endotoksine bağlı
belirtilere ek olarak organ yetmezliklerinin ön plan çıktığı bir hastalıktır
1. Bubon vebası: Pire hasta fareyi emince bakteri pirenin yutağına geçip ürer ve yutağı tıkar. Pire insanı ısırırken tıkanıklık nedeniyle kusar ve etkeni ısırık yerine boşaltır. Alt ekstremite ve kasıktan ısırıldıktan 2-7 gün sonra inguinal lenf nodlarına, üst ekstremiteden ısırmış ise aksiller nodlara ulaşır, çoğalır. 2-5 gün sonra 10 cm iriliğe kadar olabilen ağrılı şişlikler gelişir, fistülize olur (Hıyarcık, Bubon). Hematojen yayılımla karaciğer, dalak, akciğer ve beyinde hemorajik ve nekrotik odaklar oluşturur; genel durum bozulur, ateş yükselir, baş ağrısı, bilinç bozuklukları, splenomegali ve ciltte peteşiyal kanamalar gelişir. İmmün sistem problemi yok ise hafif (pestis minör), defektif ise ağır seyirlidir (pestis major). Tedavi edilmez ise sepsis gibi ağır komplikasyonlara ilerleyebilir.
2. Veba pnömonisi: Veba pnömonili bir hastanın solunum sekresyonlarının solunması ile damlacık infeksiyonu şeklinde bulaşır. Veba seyrinde bakterinin kan yolu ile akciğere ulaşması sonucu da gelişebilir. Kanlı, bol basil içeren balgam
çıkarılır. Çok mortal bir pnömoni tablosudur
3. Veba Sepsisi: Endotoksemiye sekonder olarak gelişen çok ağır bir klinik tablodur.Komplikasyon veya klinik seyir sırasında gelişebilir.
Tanı Metodları : Y.pestis, bubonlardan enjektörle alınan materyalden ve kandan üretilebilir. Ateşli dönemde çift ekimli hemokültür, balgam var ise direkt inceleme ve çift ekimler yapılmalıdır. Koloniler kanlı agarda saç (Kossel) büküntüleri şeklinde görülür.
Tedavi :
Tedavide seçilecek ilk ilaçlar, streptomisin (30 mg/kg/gün, iki dozda, 10 gün),tetrasiklin (4x500 mg/gün), doksisiklin (2x100 mg/gün) ve kloramfenikoldür (50 mg/kg/gün). Tedavisiz olgularda ölüm şanssızlığı > % 75'dir. Risk grubundaki insanlar için formaldehid ya da ısı ile inaktive edilmiş bakteri aşıları bulunmaktadır, 1-3 ay ara ile iki aşı yapılır ve temas sürdükçe altı ayda bir tekrarlanır.
Sponsorlu Bağlantılar
Tanım ve Klinik Bilgiler :
Lenforetiküler sistemin bir infeksiyonu olup ateş, kilo kaybi,iştahsizlik, splenomegali ve pansitopeni ile karakterizedir. Leishmania cinslerinden; L.infantum, L. donovani ve L. chagasi’ nin neden oldugu bir klinik tablodur. Etken, normal olarak köpek ve kemiricilerin paraziti olarak insanlara, infekte kum sinekleri tarafindan kan emme sirasinda bulaştirilir.
Klinik bulgular ani veya yavaş olarak ortaya çıkabilir. Subakut ve kronik olgularda ateş, halsizlik,iştahsızlık, öksürük ve kilo kaybı vardır. Çocuklarda bu klinik bulgulara ilave olarak gelişme geriliği ve organomegali görülür.Ateş,saptanır. Bazı olgularda, enzim yüksekliği ve ikter görülebilir.Bu tablolar prognozun kötü olduğunu gösterir. Deride kepeklenme,
pullanma görülür ve saçlar dökülür. Hastalığın geç döneminde ve çocuklarda periferal ödem görülebilir. Epistaksis ve gingival kanamalarla sıklıkla karşılaşılır. Ekstremitelerde peteşi ve ekimozIar vardır.
Tanı Metodları : ateş, progressif kilo kaybi,hepatosplenomegali, pansitopeni ve hipergammaglobülinemi kala-azar’i
düşündürmelidir. Kesin tani, kültürde organizmanin üretilmesi veya dokularda amastigotlarin gösterilmesi ile olur. Kültür örnekleri,bifazik Novy-MacNeal-Nicolle (NNN) besiyerine ekilir. Kemik iligi aspirasyonu iyi bir tani yöntemidir. Aspiratta, amastigotlar Giemsa veya Wright boyasiyla % 54-86 oraninda gösterilebilir. Karaciger biyopsisi, dalak ponksiyonuna göre daha geçerli olmakla birlikte, her ikisi de hayati tehdit eden hemoraji riskine sahiptir. Lenfadenopati saptanirsa biyopsi yapilabilir.
Spesifik leishmania antikorlarını araştırmak için değişik testler olmakla birlikte ELISA en duyarlı ve spesifik testtir. Son zamanlarda türlerin tanınmasında duyarlı DNA probları ile PCR teknikleri de kullanılmaktadır. Ayrıca,İndirekt Fluoresan Antikor Testleri (IFAT), kompleman birleşmesi,hemaglutinasyon ve aglutinasyon testlerinin de tanıda yerleri vardır.
Tedavi ve Korunma :
Kala-azar tanısı alan hastalar hospitalize edilmeli, yüksek proteinli ve kalorili diyette beslenmelidir. Sekonder infeksiyonlar uygun antibiyoterapi ile tedavi edilmelidir.KaIa-Azar tedavisinde en çok kullanılan ilaç, antimon bileşikleridir. Eğer ilaç yeterli doz ve sürede verilmezse çok çabuk direnç ortaya çıkar. Tedavide yaygın olarak kullanıan ilaçlar aşağıda sıralanmıştır.
1. Sodium
stiboglukonat (Pentostam, Stibinol); 20 mg/kg/gün İ.M. veya yavaş İ.V. olarak en az 30 gün süreyle verilmelidir. Dalaktan amastigotların temizlenip temizlenmediği kontrol edilmeli ve hala amastigot varsa aynı miktar ilaç günde iki eşit doza bölünerek tedavi 90 güne çıkarılmalıdır.
2.
Allopurinol; antimon bileşiklerine dirençli olan Kala-Azar’da stiboglukonat ile birlikte 16-24 mg/kg/gün, oral olarak 3 eşit doza bölünerek 10 hafta süreyle kullanilir ve oldukça etkilidir.
3.
Amfoterisin B; antimon bileşiklenine cevap vermeyen hastalarda 0.5 mg/kg/gün veya 1 mg/kg/ gün olarak 8 haftaya kadar başarili bir şekilde kullanilir.Tedavi başarili ise, splenomegali bir ay içinde düzelmeli, kemik iligi ponksiyonu en az iki kez bir hafta araliklarla incelendiginde amastigot bulunmamalidir. Immünglobülin konsantrasyonu ve serolojik testler 6 ay içinde normale döner. Kisa dönem relaps 6 ay içinde, uzun dönem relaps ise tedaviden yaklaşik 2 yil sonra ortaya
çikar.Korunmada en önemli yol kum sineklerine karşi sürekli mücadele etmek, hayvan rezervuanlarini araştirip ortadan kaldirmak ve infekte insanlari tedavi etmektir.
Veba
Tanım ve Klinik Bilgiler : Esasen kemiricilerin ve büyük baş hayvanların hastalığı olan veba;kemiricipirelerinin ısırması ile insanlara bulaştırılan Yersinia pestis (Y.pestis)’in, öncelikleısırılanbölgeye ait lenfatiklerde, daha sonra da tüm sistem ve organlarda oluşturduğu doku nekrozları ve süpürasyonlarla kendini gösteren, bakteriyel endotoksine bağlı
belirtilere ek olarak organ yetmezliklerinin ön plan çıktığı bir hastalıktır
1. Bubon vebası: Pire hasta fareyi emince bakteri pirenin yutağına geçip ürer ve yutağı tıkar. Pire insanı ısırırken tıkanıklık nedeniyle kusar ve etkeni ısırık yerine boşaltır. Alt ekstremite ve kasıktan ısırıldıktan 2-7 gün sonra inguinal lenf nodlarına, üst ekstremiteden ısırmış ise aksiller nodlara ulaşır, çoğalır. 2-5 gün sonra 10 cm iriliğe kadar olabilen ağrılı şişlikler gelişir, fistülize olur (Hıyarcık, Bubon). Hematojen yayılımla karaciğer, dalak, akciğer ve beyinde hemorajik ve nekrotik odaklar oluşturur; genel durum bozulur, ateş yükselir, baş ağrısı, bilinç bozuklukları, splenomegali ve ciltte peteşiyal kanamalar gelişir. İmmün sistem problemi yok ise hafif (pestis minör), defektif ise ağır seyirlidir (pestis major). Tedavi edilmez ise sepsis gibi ağır komplikasyonlara ilerleyebilir.
2. Veba pnömonisi: Veba pnömonili bir hastanın solunum sekresyonlarının solunması ile damlacık infeksiyonu şeklinde bulaşır. Veba seyrinde bakterinin kan yolu ile akciğere ulaşması sonucu da gelişebilir. Kanlı, bol basil içeren balgam
çıkarılır. Çok mortal bir pnömoni tablosudur
3. Veba Sepsisi: Endotoksemiye sekonder olarak gelişen çok ağır bir klinik tablodur.Komplikasyon veya klinik seyir sırasında gelişebilir.
Tanı Metodları : Y.pestis, bubonlardan enjektörle alınan materyalden ve kandan üretilebilir. Ateşli dönemde çift ekimli hemokültür, balgam var ise direkt inceleme ve çift ekimler yapılmalıdır. Koloniler kanlı agarda saç (Kossel) büküntüleri şeklinde görülür.
Tedavi :
Tedavide seçilecek ilk ilaçlar, streptomisin (30 mg/kg/gün, iki dozda, 10 gün),tetrasiklin (4x500 mg/gün), doksisiklin (2x100 mg/gün) ve kloramfenikoldür (50 mg/kg/gün). Tedavisiz olgularda ölüm şanssızlığı > % 75'dir. Risk grubundaki insanlar için formaldehid ya da ısı ile inaktive edilmiş bakteri aşıları bulunmaktadır, 1-3 ay ara ile iki aşı yapılır ve temas sürdükçe altı ayda bir tekrarlanır.
Son düzenleyen asla_asla_deme; 10 Ağustos 2012 02:10
Sebep: Revize Edildi.
