Apse

Apse

Vücudun dokularında irin toplanması.

Bir apsenin çeperinin dokusu bozuk ve iltihaplı, içi ise irinlidir. İrin özellikle çok çekirdekli akyuvarlarla yutarhücrelerden (fagosit) ve kangren ürünlerinden oluşur. Apseler sıcak ve soğuk olmak üzere ikiye ayrılır. Her zaman bir mikroptan ileri gelen sıcak apse kendini ateş, ağrı ve şişlikle belli eder. Soğuk apsede ise ateş ve ağrı görülmez.

Apse
Apse, iltihabın bir çeşidi olup; özelliği, dokunun eriyerek içinde cerahatin oluşmasıdır. Bazen de bir yaralanma, bir damarın bağlanması veya tıkanması sonucu ölü bir tabaka oluşur ve buraya mikroorganizmanın yerleşmesi ile irin dolu bir boşluk meydana gelebilir.

Apseler iki türlüdür:

Sıcak apse: Bu apsede ateş yükselir, ağrı ve zonklama olur. Bu tür apse her zaman bir veya birkaç mikroptan dolayıdır(yani sebep mikroorganizmadır). Sıcak apsenin dört ana belirtisi; sıcaklık, kırmızılık, ağrı ve şişkinliktir(latince, color, rubor, dolor, tumor). Apsenin çevresi sert, ortası ise oynak ve yumuşaktır.
Soğuk apse: Verem hastalığında görülen bir apse türüdür. Öyle ki, şişlik üzerine dokunulunca sıcaklık alınamaz ve üzerine bastırıldığında ağrı hissedilmez. Yani, sıcak apsedeki gibi kesin iltihap belirtileri yoktur. Fakat şişlik açılırsa, sıcak apsedeki gibi bir apse içeriğinin olduğu görülür.

Soğuk apsenin iki özelliği vardır.

1 - İçinde irin yapıcı mikroplar ve irinleşme yoktur. Apse içeriğini harap olmuş doku oluşturur.
2 - Apsenin kaynağı ile görüldüğü yer arasında her zaman doğrudan bir ilişki yoktur. Örneğin; bel omurlarının soğuk apsesi(omurga veremi, pott hastalığı) kasıkta bir apse ile kendini belli edebilir.

Sıcak apselerin tedavisi, cerrahi müdahale gerektirir. Bu tedavi, apse yerinin açılması, irinin boşaltılması ve antibiyotikli merhemle uygulanarak yapılan tedavidir. Ayrıca ağızdan antibiyotik vermek gereklidir. Apseler tedavi edilmezlerse burada üreyen mikroorganizmalar vücudun diğer bölgelerine yayılabilirler. Apseler, komşu dokulara açılabilir veya komşu damarlara ilerleyerek, bu damarlardan kaynaklanan kanamalara sebep olabilir. Apseler meydana geldikleri organların çalışmasını bozabilir, vücutta genel bir hastalık halsizlik, iştahsızlık yapabilirler.

Soğuk apselerde ise verem ilaçları kullanılır. Bazen(örneğin böbrek vereminde) hastalığın yayılmasını önlemek için cerrahi işlem yapılabilir.

APSE

a. (tr. abces, lat. abscessus’tan)
1. Enfeksiyonun gelişmesiyle ortaya çıkan ve çeperleri, değişikliğe uğramış ve itilmiş komşu dokudan oluşan bir boşluktaki irin birikimi. (Bk. ansikl. böl.)
2. Tespit apsesi, tedaviye hizmet amacıyla, yapay olarak yaratılan mikropsuz apse.

ANSİKL. Apse, önceden oluşmuş boşluklarda ve serozlarda irinli sıvı birikmesinden (iltihaplı kistler, irinli plöreziler vb.) farklı bir oluşumdur. Sıcak apseler çoğunlukla mikroplu şırıngadan ileri gelir, ancak mikroplar lenf ya da kan yoluyla da girebilir: en çok rastlanan mikroplar stafilokoklar ve streptokoklardır.
Mikropların çoğalması sitolız yoluyla dokuları yıkan toksinlerin ortaya çıkmasına neden olur ve böylece organizma doğrudan doğruya saldırgana karşı kendisini korur: damarlardan dıyapedez yoluyla çıkan akyuvarlar ve bağdokusu hücreleri mikropları yutar ve çıkardıkları fermentler sayesinde sindirirler; hücre ve doku kırıntılarıyla mikrop ölüleri irin denen maddeyi oluşturur. Enfeksiyon odağı, çevredeki bağdokusunun çoğalıp apse kabuğunu meydana getirmesiyle belirginleşir. Bu çifte savunma tepkisi apsenin oluşmasını önleyebilirse, apse kızarıklık evresinden öteye geçmez. Kızarıklık evresinin yerel belirtileri iltihap belirtileriyle aynıdır: kırmızılık, sıcaklık, şişlik ve ağrı; bunlara genel belirtiler de eşlik edebilir: ateş, küçük titremeler, uykusuzluk.

Apsenin bulunduğu bölgede bir adenopati (beze) de görülebilir. Irinleşme yerel değişikliklere yol açar: apsenin büyümesi ve ortasının yumuşaması, zonklama ve apse yüzeysel ise üzerine bastırıldığı zaman duyulan sıvı oynaması. Deşilerek akıtılan sıcak apse hızla iyileşmeye yüz tutar, bazı hallerde (çok etkili mikrop, genel durumda bozukluk, şeker hastalığı) enfeksiyon yerel olarak yayılır (yaygın flegmon), bazen de mikropların kana karışması sonucu (septisemi ya da septikomiyohemi) daha uzak yerlerde yeni odaklar ortaya çıkar.

Erken antibiyotik verilirse apsenin oluşması engellenebilir,ama irinleşme bir kez ortaya çıktı mı, tek çare ameliyattır: geniş bir şekilde deşme, irinin boşaltılması, apse boşluğunun drenle akıtılması.

Koch basilinden ileri gelen ve verem hastalarında görülen apselerle (özellikle kemik-eklem tüberkülozları) bazı mantarların yaptığı apselere (mikozlar) soğuk apse denir. Bu çeşit apseler yavaş oluşur ve iltihap tepkisi göstermez.

Tespit apsesi

, bir hastalığın zararlı öğelerini saptayıp, organizmanın savunmasını güçlendirmek amacıyla yapay olarak meydana getirilen aseptik apsedir. Bu yöntem artık tedavide kullanılmamaktadır.

Apse

, vücudun herhangi bir bölgesinde, iltihaplı dokuyla çevrelenmiş yerel cerahat birikimi.

Normal olarak dokularda bulunan mikroorganizmalara karşı vücut direncinin kırılması, o dokuda bir apse başlangıcına yol açar. Direnci yok eden başlıca etkenler travma, boşaltım kanallarının tıkanıklığı, dolaşım yetersizliği, sıvı birikimi ya da yabancı cisimlerdir. Yumuşak dokudaki ödemli iltihabın giderek artan bir cerahat
birikimine dönüşmesiyle oluşan apse, bulunduğu organın anatomik yapısına göre kendiliğinden başka bir boşluğa ya da dışarıya boşalabilir.

Belirtileri ve bulguları, geliştiği organa ve çevre yapılar üstündeki etkisine göre değişir. Yerel ağrı, duyarlılık ve ateş gibi genel belirtilerin yanı sıra, yüzeydeki apselerde şişme ve kızarıklık görülür. Tedavisi, yerel ve genel antibiyotik uygulamasına ek olarak, birikmiş cerahatin cerrahi yöntemlerle boşaltılmasına dayanır.

Apse Nedir?

Apse Oluşma Nedenleri Nelerdir?

-> En yaygın görülen apse sebebi diş çürükleridir. Ayrıca çekilen dişlerden kalan boşluğun mikrop kapması da yaygın bir apse nedeni sayılabilir.
-> Mikroplu cisimlerle yaralanma veya yaralanan bölgenin sonradan mikrop kapması
-> Deri altına kadar uzanan sivilce gibi basit oluşumların bir şekilde mikrop kapması
-> Cinsel yolla bulaşan mikroplar sonucu kasık bölgesinde bakterilerin üremesi
-> AIDS gibi hastalıklarla kendiliğinden zayıflayan veya organ naklinden sonra ilaçlarla baskılanan bağışıklık sisteminin mikroplarla mücadele edememesi

Fluktuasyon Nedir?

Apse İçin Evde Ne Yapılabilir?

Apse Nasıl Tedavi Edilir?

-> İlk önce hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir. Eğer hastanın kalp hastalığı, tansiyon gibi problemleri varsa uygun önlemler alınır.
-> Apsenin fluktuasyonuna bakılır. Apse içeriği katı olarak hissedilirse bölgeye sıcak havlu ile presleme yapılarak apse içeriği yumuşatılmaya çalışılır. Eğer içerik jel kıvamdaysa herhangi bir müdahaleye gerek olmadan işleme başlanabilir.
-> Apse içeriğinin jel kıvamda olması sağlandıktan sonra drenaj safhasına geçilebilir. Drenaj, apse içeriğinin boşaltılması anlamına gelir. Bunun için minimum iz kalacak şekilde bir kesik açılır ve apsenin içeriği buradan akıtılır.
-> Drenaj safhasında hastaya antibiyotik kullandırılmaz. Çünkü antibiyotik apse içeriğini sertleştirir ve akışını engeller. Apsenin içeriği tamamen boşaltıldıktan sonra kesik açılan yer dikilir ve hasta bir süre antibiyotik kullandıktan sonra tedavisi tamamlanır.

Apse Kan Günde İyileşir?

Apse Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Apse Kendiliğinden İyileşir mi?

Diş apsesi

, diş kökünde ya da dişeti ile diş arasında ağrılı bir enfeksiyondur. Genellikle şiddetli diş çürümesi sonucu görülür. Diş apsesinin diğer sebepleri, diş kırıldığında veya dişten parça koptuğunda görülen diş travması, dişeti iltihabı ya da dişeti hastalığıdır.

Diş apsesi, diş kökünde ya da dişeti ile diş arasında ağrılı bir enfeksiyondur. Genellikle şiddetli diş çürümesi sonucu görülür. Diş apsesinin diğer sebepleri, diş kırıldığında veya dişten parça koptuğunda görülen diş travması, dişeti iltihabı ya da dişeti hastalığıdır.
Bu sorunlar, diş minesinde boşluklar açılmasına yol açar. Bu boşluklar, bakterilerin dişin merkezini (pulpa) enfekte etmesine neden olur. Enfeksiyon, aynı zamanda diş kökünden dişi destekleyen kemiklere yayılabilir.

Belirtiler

Diş apsesinin en yaygın belirtileri; zonklama hissi veren bir acı, bir şey yerken ya da içerken sızlama, ateş, sorunlu bölgede kızarıklık, akut veya bir anda ortaya çıkan şiddetli ve sürekli diş ağrısıdır. Diğer belirtiler arasında şunlar yer alır:

• Ateş
  
• Çiğneme sırasında ağrı
• Dişlerin sıcağa veya soğuğa karşı hassas olması
• Ağızda acı bir tat
• Ağız kokusu
• Boyun bezlerinde şişme
• Genel rahatsızlık, huzursuzluk veya hastalık hissi
• Dişeti kızarıklığı ve şişmesi
• Üst veya alt çenede şişme
• Dişetinin yan tarafında açık, sızıntı yapan bir yara

Eğer enfeksiyon sonucu diş kökü ölürse, diş ağrısı kesilebilir. Ancak bu, enfeksiyonun iyileştiği anlamına gelmez; enfeksiyon aktif kalarak yayılmaya ve dokulara zarar vermeye devam eder. Dolayısıyla yukarıda listelenen belirtilerin herhangi biriyle karşılaşırsanız, ağrı geçse bile bir diş hekimine başvurmanız önemlidir.

Teşhis

Diş hekiminiz dişlerinize bir alet ile sondaj yapacaktır. Eğer diş apseniz varsa, dişiniz sondayla delindiğinde acı hissedersiniz. Diş hekiminiz ayrıca, ısırdığınızda veya ağzınızı sıkıca kapadığınızda acının artıp artmadığını soracaktır. Bunun yanı sıra, hekiminiz, diş etlerinizdeki şişme ve kızarma nedeniyle de apseden şüphelenebilir.
Diş hekiminiz ayrıca, apse çevresindeki kemiğin aşınıp aşınmadığını görmek için röntgen de çekebilir.

Tedavi

Diş apsesi tedavisinin amacı enfeksiyonu yok etmek, dişi korumak ve şikayetleri önlemektir.
Enfeksiyonu yok etmek için apsenin boşaltılması gerekebilir. Boşaltma, kanal tedavisi adı verilen bir prosedür ile diş kanalı içinden yapılır. Ayrıca enfeksiyon iyileştikten sonra hastalıklı kök dokusunu almak üzere de kanal tedavisi ameliyatı tavsiye edilebilir. Daha sonra sorunlu dişin üzerine kaplama yerleştirilebilir.
Ayrıca, apsenin diş oyuğundan boşaltılmasını sağlamak için diş çekilebilir.
Apseyi boşaltmanın üçüncü bir yolu ise, şişen dişeti dokusunun kesilmesidir.
Enfeksiyonla mücadele etmek üzere antibiyotik verilir. Diş apsesinden kaynaklanan ağrıyı ve rahatsızlığı geçirmek için ılık tuzlu su gargaraları ve ibuprofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler kullanılabilir.
Apselerin yangısı ve ağrısı, enjeksiyon yapılırken hastanın daha rahat etmesini sağlayan düşük seviyeli lazer ile daha ağrısız bir şekilde geçirilebilir.

Önlem

Ağız temizliği yöntemlerinin düzgün bir şekilde uygulanması, diş apsesi gelişmesi riskini azaltabilir. Ayrıca dişlerinizde travma (örneğin sallanma veya parça kopması) olursa derhal diş hekimine başvurun.