Kızamık

KIZAMIK

Belirtileri: Mikrop vücuda girdikten ancak on bir gün sonra hastalık ortaya çıkar.
* Hastalığın ilk günü vücut ateşi birden bire yükselir; nezle ve öksürük başlar. Deride iltihaplanma görülür. Baş ağrısı da vardır.
* İkinci gün vücut ateşi düşer. Avurt içlerinde beyaz lekeler ortaya çıkar.
* Üçüncü gün ağız içinde ve boğazda kırmızı lekeler oluşur.
* Dördüncü gün vücut ateşi tekrar yükselir. Ateşle birlikte, kulak arkasından başlamak üzere lekeler belirir. Bu lekeler, iki-üç gün içinde bütün vücuda yayılır.
* Kızamık lekelerini, diğer döküntü lekelerinden ayıran özellikler şunlardır:
-Açık kırmızı renktedirler.
-Mercimek büyüklüğündedirler.
- Sınırları kesin olup kenarları yayvan değildir.
- Zamanla birkaç leke birleşerek daha büyük lekeler oluşturabilirler.
* Lekelerin vücuda yayılışı sırasında şiddetli öksürük, iştahsızlık, halsizlik, lenf bezlerinde şişme görülür.
* Gözlerde sulanma ve sümük salgısında artış olur.
* Yaklaşık beş gün sonra lekelerde ve hastalık belirtilerinde gerileme başlar.
* Beş günün sonunda lekelerin rengi açık kahveye dönüşerek iki-üç hafta kadar varlıklarını sürdürürler.
* Vücut ateşinin düşmesi ile birlikte hastalığın bulaşma tehlikesi azalır.
DİKKAT;Hastalık sırasında vücut direnci iyice düşeceğinden, hastanın bakımı ve istirahatı yeterince temin edilmediği takdirdebeyin zarı iltihabı, akciğer veremi, ortakulak iltihabı gibi ciddi hastalıklara sebebiyet verebilmektedir.
Ne Yapmalı?
* 12. aydan itibaren çocuğunuza kızamık aşısı yaptırınız.
* Hastalık sırasında ortaya çıkması muhtemel diğer hastalıklara karşı antibiyotik tedavisi uygulatınız.
* Hastaya bol bol sıvı ve sulu yiyecekler veriniz.
* Öksürük, nezle ve baş ağrısı için gerektiğinde doktor tarafından yazılmış ilaçlar verilebilir.
* Hastalık göz iltihaplarına da yol açabildiğinden, böyle bir durumla karşılaştığınızda, doktora haber vermekle beraber,hastanın yatağını aşırı ışık almayacak bir yere taşıyınız.
* Kızamık, çocuk başka bir hastalık geçirdiği sırada ortaya çıkarsa; çok tehlikeli neticeler doğabileceğinden, hastanın mutlaka doktor kontrolünde bulunması icabeder.
* Kızamık geçiren bir hasta, bilhassa ilk günlerde, mutlaka diğer çocuklardan uzak tutulmalıdır.
* Yetişkinlerde ve beslenme bozukluğu olan çocuklarda bu hastalık oldukça ağır seyreder.

• Kızamık
• Kızamık, yüzyıllardan beri en sık rastlanılan çocukluk çağı döküntülü hastalığıdır. Sağlık koşulları iyi olan toplumlarda kızamığın neden olduğu kötü sonuçlar ve buna bağlı ölüm oranı azalmış durumdadır. Son yıllarda, kızamık aşısının yaygın olarak uygulanabildiği toplumlarda hastalık sıklığı da çok azalmıştır.
  Bulaşma yolları Hasta kişinin öksürme ve aksırması ile havaya yayılan bakteri, solunum yolu ile alınır ve ağız, boğaz ve buruna yerleşerek enfeksiyona yol açar.
• Hastalığın görülme özellikleri Kızamıklı hastalar mikrobu burun mukozasında taşırlar. Kızamık ilk belirtinin görülmesinden sonra 7 gün süre ile bulaşıcıdır. Mikrop dış ortamda uzun süre yaşamadığından kızamıklı hasta ile temas eden kişilerin hastalığı üçüncü bir kişiye bulaştırması çok nadirdir. Kızamık çocukluk çağı hastalığıdır. Anneden plasenta yoluyla geçen antikorlar nedeniyle yeni doğmuş bebeklerde ilk 3-4 ay içinde son derece enderdir. Eğer anne hiç kızamık geçirmemişse kızamık yenidoğan bebekte de görülebilir. Hastalık daha fazla kışın ve ilkbahar aylarında görülür. Aşının yaygın olarak uygulanmadığı toplumlarda kızamık 2-3 yıl aralarla salgın yapar

Kızamık ile ilgili diğer kaynaklar

• Sağlık Bakanlığı web sitesinde kızamık aşı kampanyaları ve kızamık aşı günleri ile ilgili en güncel bilgileri bulabilirsiniz.

• Kızamık ile ilgili Sık Sorulan Sorular - UNICEF Türkiye
• Kızamık nedir?
  Kızamık, kış sonu ve ilkbahar döneminde görülen, ateş ve döküntü ile seyreden, bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamığın başlangıcında birkaç gün süren bir ateş döneminden sonra öksürük, burun akıntısı ve gözlerde kızarıklık belirtileri gelişir. Döküntü yüzde ve boyunda başlar, sonra aşağıya doğru gövdeye, kollara, bacaklara ve ayaklara yayılır. Beş gün kadar süren döküntü, yayıldığı sırayla kaybolur.
• Kızamık nasıl ve ne zaman bulaşır?
  Kızamık çok bulaşıcıdır. Kızamıklı kişi, döküntüsü başlamadan dört gün önce ve başladıktan dört gün sonraki dönem arasında hastalığı başkalarına bulaştırabilir. Kızamık virüsü burun ve boğaz içindeki salgılarda bulunur. Kişi hapşırdığı ya da öksürdüğü zaman mikroplar damlacık ile etrafa yayılır. Havada veya bulaştığı zeminde iki saat süre ile canlı kalıp başkalarına bulaşabilir.
• Kızamık önemli bir hastalık mıdır?
  Evet. Kızamık, hastalığı geçiren kişiyi okula veya işe gitmekten alı koyacak derecede ateş ve halsizliğe neden olur. Bunun ötesinde, özellikle neden olduğu yan etkilerden dolayı tehlikeli bir hastalıktır. Hastalanan her 100 kişiden 6-20’si orta kulak iltihabı, ishal ve hatta zatürree geçirir. 1000 kızamıklıdan birinde beyin iltihabı gelişir. Ülkemizde her 100 kızamık vakasından en az 1’inin öldüğü bilinmektedir.
• Kızamık aşısı neden gereklidir?
  Kızamıktan korunmanın tek yolu aşıdır. Kızamık aşısı kızamığa karşı son derece etkin ve güvenli bir aşıdır. Ülkemizde 1970’lerden bu yana kullanılmaktadır. Ancak toplumdaistenilen düzeyde aşılama oranlarına ulaşılamadığı için kızamık hastalığı ve ölümleri yaygın olarak görülmeye devam etmektedir.

• Kızamık (Rubeola, Measles)
• Kızamık, solunum yoluyla ve hasta ile direkt temas sonucu bulaşır. Çabuk yayılan bir hastalık olduğu için salgın oluşturabilir. Bu salgınlar genellikle kış sonu ve ilkbahar aylarında görülür.
  Kuluçka dönemi 10-14 gündür. Başlangıç döneminde başağrısı, ateş, nezle, öksürük, gözde batma, kaşıntı hissi ve ışığa duyarlılık görülür.
• 3-4 gün kadar süren bu belirtilerden sonra ağız içinde, kızamık için tipik sayılan mavimtrak beyaz lekeler (koplik lekeleri) çıkar. Bu lekelerin görülmesinden sonra ateş yükselir, öksürük artar, yüz ve dudaklar şişer, gözde batma ve kaşıntı çoğalır. Döküntü döneminde önce alın ve kulak arkasında, sonra yüz ve boyunda, 1-2 gün içinde ise bütün vücutta döküntüler görülür. Önceleri pembe ve birbirinden ayrı olan bu döküntüler, zamanla birleşerek büyür. Bu dönem de 7-10 gün kadar devam eder ve ateşin düşmesiyle sonuçlanır.

• Kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı (MMR)
• Aşılanmak neden gereklidir?
• Kızamık, kızamıkçık, kabakulak insandan insana hava yolu ile bulaşabilen ciddi hastalıklardır. (MMR) aşısı, bu hastalıkları önleyebilir
• Kızamık; ateş, döküntü, burun akıntısı ve göz kızarıklığıyla seyreder; kulak enfeksiyonu, zatürre, havale, beyin hasarı ve hatta ölüme yol açabilir.
• Kabakulak; ateş, başağrısı ve şişmiş tükürük bezlerine sebep olur. Sağırlık, menenjit, testis veya yumurtalıkların ağrılı şişmesi ve nadiren ölüme yol açabilir.
• Kızamıkçık (rubella); hafif ateş ve eklemlerde şişlikle (çoğunlukla kadınlarda) seyredebilir. Hamilelikte geçirilen hastalık, düşüğe ya da bebekte sakatlığa neden olabilir.
• Kimler, ne zaman MMR aşısı olmalı?
• MMR diğer aşılarla aynı zamanda yapılabilir. Çocuklarda iki doz önerilmektedir.
• 12-15 ay
  4-6 yaş.
  Çocuklar ikinci dozu, ilkinden en az 28 gün arayla olmak şartı ile herhangi bir zamanda olabilirler. 4-6 yaşta aşılanmayan çocuklara, ilkokul döneminde aşı yapılmalıdır.

• Kızamık, "Rubeola"
• Kızamığın etkeni bir virus olup Miksovirüs grubundandır. Hastalık kış ve ilk bahar aylarında görülür. Kızamık aşısının yaygın olarak uygulanmadığı toplumlarda 2 - 3 yıl aralıklarla salgına yol açabilir. Hastalık mikrobu, kızamıklı hastaların ağız - burun boşluklarında (nazofarenkste) taşınır. Hastalığın ilk belirtisinin görülmesinden itibaren 7 gün süre ile bulaşıcıdır. Kızamık mikrobu vücuda girdikten sonra üreyip, hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için geçen zaman yaklaşık 10 - 12 gündür. Hastalık kendini ateş, konjuktivit, kuru ve inatçı öksürük, burun akıntısı ve ağız içinde lekeler ( Koplik lekeleri ), fotofobi ( ışığa bakamama ) ile kendini gösterir. Koplik lekeleri etrafı pembe - kırmızı bir halka ile çevrili, 1 mm. çapında mavimtrak - beyaz noktalardır ve alt azı dişleri hizasından başlayıp hızla ağız içi mukozasına yayılırlar. Koplik lekeleri, vücut döküntülerinden 2 gün önce belirir ve döküntünün 3. günü tamamen kaybolur.

Kızamıktan ölenlerin sayısı %60 azaldı
İzmir - Dünya Sağlık Örgütünün (DTÖ) 1999 yılında kızamıkla mücadele amacıyla başlattığı geniş çaplı projenin, hedeflenen rakamların üzerinde başarı sağladığı açıklandı.

DTÖ'nün resmi internet sitesinde yer alan habere göre, 1999 yılında ''Kızamık Girişimi'' adı altında DTÖ tarafından başlatılan ve dünya genelinde kızamıktan ölümleri yarı yarıya indirmeyi amaçlayan proje, konulan hedeflerin ötesinde başarıya ulaştı ve 6 yıl içinde kızamıktan ölümler dünya genelinde yüzde 60 oranında azaldı.
DTÖ Genel Sekreteri Dr. Margaret Chan, BM Çocuk Fonu (UNICEF), ABD'de bulunan Hastalıkların Önlenmesi ve Hastalıklardan Korunma Merkezi ile Kızılhaçın
destek verdiği projenin başarısını, ''Kamu sağlığı alanında kazanılmış en büyük zaferlerden biri'' olarak tanımladı.

DTÖ'nün verilerine göre, dünya genelinde 1999 yılında çok büyük çoğunluğunu çocukların oluşturduğu 873 bin kişi kızamıktan ölürken, 2005 bin yılında bu sayı
345 bine geriledi.Her kıtada kızamığa bağlı ölümlerde önemli düşüşler görülse de en büyük başarı, çeşitli hastalıkların etkisini en yoğun şekilde hisseden Afrika'da elde edildi ve bu kıtada kızamığa bağlı ölümler yüzde 75 oranında azalarak 506 binden 126 bine geriledi.

DTÖ'nün başlattığı çalışma uyarınca, başta Afrika olmak üzere dünya genelinde tarama ve aşı kampanyaları başlatılmış, 6 yıl içinde 9 aylık ile 15 yaş arasında 360 milyondan fazla çocuk aşılanmış, çocuklara A vitamini desteği verilmişti. DTÖ'den projeye ilişkin yapılan açıklamada ise ''Doğru bir strateji ve iyi bir ortaklığın, gelişmekte olan ülkelerdeki çocuk ölümlerini hızla azaltacağının somut biçimde ortaya konulduğu'' belirtildi.

DTÖ'nün projesinin, BM'nin ''milenyum hedefi'' olarak belirlediği ''2015 yılına kadar dünya genelinde çocuk ölümlerinin üçte iki oranında azaltılması'' amacına da büyük katkı sağladığı kaydedildi.

Kızamık

Kızamık, bir tür virüsün neden olduğu döküntülü bir hastalıktır. Önce basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu gibi başlar, ardından yüz ve enseden başlayan, gövdeye de yayılan kırmızı renkte döküntü ortaya çıkar.
Henüz aşı olmamış ve anneden geçen korumanın azaldığı bebekler, okul öncesi dönemdeki çocuklar, bağışıklık sistemi zayıf kişiler, 2 doz kızamık aşısı yapılmamış kişiler hastalığa yakalanma için yüksek riskli gruplardır.
Mikropla temastan sonra kuluçka dönemi 10-12 gündür. Önce; ateş, halsizlik, iştahsızlık, gözlerde sulanma ve kızarma, öksürük ve burun akıntısı başlar. 2-3 gün içinde, yanak içlerinde beyaz benekler, bundan 2 gün sonra da yukarıdan aşağıya doğru ilerleyen kırmızı döküntü ortaya çıkar.
Kızamık geçiren hastalarda, özellikle iyi beslenmemiş çocuklarda bronşit, zaturre, ishal, orta kulak enfeksiyonu, konjonktivit, körlük gibi komplikasyonlar görülebilir. Yıllar sonra ortaya çıkabilen nadir bir komplikasyon da, merkezi sinir sistemini dejenere eden ölümcül bir tablo olan SSPE ( Subakut Sklerozan Pan Ensefalit ) denilen bir hastalıktır.
Kızamık çok bulaşıcıdır. Hasta kişiyle solunum teması, öpüşme, aynı kaptan yeme gibi yollarla virüs alınır. Hastalığın en bulaşıcı olduğu dönem, ateş başlamadan öncesiyle döküntü çıktıktan 4 gün sonrasına kadarki dönemdir. Hasta çocuk, bu dönemde izole edilmeli, döküntü başladıktan sonra en az 5 gün okula gitmemelidir.
Viral bir hastalık olduğu için, etkene yönelik tedavi yoktur. Ancak; yatak istirahati, bol sıvı alımı, öksürük için soğuk buhar yardımcı olacaktır. Doktorun önerdiği ateş düşürücü ve vitamin takviyesi kullanılabilir. Hastalık yaklaşık 1 hafta sürecek, ömür boyu bağışıklık sağlayacaktır.
Kızamık aşıyla önlenebilen bir hastalıktır. Ancak ilk yaş içinde ( genellikle 9 ay dolunca ) yapılan tek doz aşının yeterli olmadığı, en az 2 doz aşı gerektiği unutulmamalıdır. Gelişmekte olan ülkelerde, halen tüm çocuklara aşılanması sağlanamamakta ve 5 yaş altı çocuk ölümlerinde en sık sorumlu olan enfeksiyon etkeni olarak kızamık karşımıza çıkmaktadır. Hedefimiz, aşısı olan bir hastalık yüzünden çocuklarımızın sıkıntı çekmemesi, ölümcül olabilen komplikasyonlarla karşılaşmamalarıdır.