Dünya Kentleri: Auckland

Auckland

, Yeni Zelanda’da, Kuzey Adasının kuzeybatısında yönetim bölgesi. Yaklaşık 42.400 km2’lik alan kaplayan bölgeye, Orta ve Güney Auckland topraklan ile Plenty Körfezi de girer. En önemlileri Kaipara ve Manukau olmak üzere birçok limanı vardır. Başlıca ırmakları Waihou, Waikato ve Waipo’dur.
19. yüzyıl başlarında Avrupalılar bölgeye geldiğinde, Auckland nüfusunun büyük bölümünü Maoriler oluşturuyordu. Avrupalıların yerleşmeleri, daha çok Hauraki Körfezi kıyılarında ve bugünkü Auckland kentinin bulunduğu yerdeydi. Sömürgeciler, Maorilere tarım teknikleri ve yeni ürünler öğrettiler. 1845-60 arasında Auckland’dan Avustralya’ya buğday, mısır ve patates ihraç ediliyordu.

1853’te Auckland ili kurulduğunda, bölgede yaklaşık 10 bin Avrupalı göçmen vardı. Auckland kenti çok geçmeden bütün hinterlandın yönetsel, askeri ve ticari merkezi oldu. Auckland ili, 1876’da feshedildi ve 1963’te Auckland Yönetim Bölgesi kuruldu.

Bölgede mandıracılık ve koyunculuk da önem taşımakla birlikte, toprakların büyük bölümü ekime ayrılmıştır. Bıçkıcılık, gıda işleme, çelik döküm ve bunlara bağlı yan etkinlikler, bölgenin imalat sanayisini oluşturur. Nüfus (1991) 953.058.

Auckland, Yeni Zelanda’nın ikinci büyük kenti ve en büyük limanı. Doğudaki Waitemata ile Manukau limanları arasında, Kuzey Adasının dar bir kıstağında yer alır. Vali William Hobson tarafından 1840’ta koloni hükümetinin merkezi olarak kuruldu. İngiltere’nin donanma birinci lordu,ardından da Hindistan genel valisi olan Auckland kontu George Eden’ın adını aldı. 1851’de ilçe oldu. 1865’te Wellington başkent oluncaya değin hükümet merkezi olarak kaldı, 1871’de kent oldu. Yeni Zelanda yerlisi Maorilerin ve Güney Pasifik’teki öteki adalardan gelen Polinezyalıların en yoğun yerleşme yeridir.

Auckland, kara ve demiryolu taşımacılığının toplanma noktasıdır. Ayrıca kent alanı içindeki Mangere’de, Yeni Zelanda’nın en büyük uluslararası havaalanı bulunur. Auckland’ın en önemli limanı Waitemata, en çok 10 m kanal derinliği ve 180 km2’lik su alanıyla, adalar arası ve denizaşırı gemi taşımacılığına hizmet verir. Başlıca ihraç maddeleri, demir-çelik, süt ürünleri, et ve deridir. Buna karşılık petrol, demir-çelik ürünleri, şeker, buğday ve fosfat ithal edilir.

Auckland bölgesindeki öteki sanayi dalları şunlardır:
Makine ve madeni eşya, dokuma, giyim eşyası, deri, kereste ve bağlı yan ürünler; otomobil montajı, tekne yapımı; boya, cam, ayakkabı, plastik, kimyasal maddeler ve çimento; balıkçılık, biracılık, şeker ve besin maddeleri. 32 km güneydeki Glenbrook’da, 1969’da büyük bir demir- çelik fabrikası kurulmuştur. Auckland Liman Köprüsü (1959), kenti, hızla büyüyen bir yerleşme bölgesi olan Kuzey Sahiline ve Yeni Zelanda’nın en büyük deniz üssü ile tersanesinin bulunduğu Devonport’a bağlar. Maui Ovasından Auckland’a gelen bir doğal gaz boru hattı 1977’de tamamlanmıştır.

Kentsel alandaki önemli kuruluşlar şunlardır: Savaş Anısal Müzesi, Ulaşım ve Teknoloji Müzesi, Auckland Kent Sanat Galerisi,Auckland Kent Meydanı’nda yer alan belediye binası, Yeni Zelanda Robin Smith-Photographic Library of Australia,Halk Kütüphanesi, Auckland Üniversitesi (1957; 1882-1957 arasında Yeni Zelanda Üniversitesi’ne bağlı bölümlerden biriydi), belediye binası ve üç öğretmen okulu.

Ayrıca yörede çok sayıda sönmüş yanardağ, yüzme ve sörf kumsallan, golf sahaları, spor alanları, parklar ve yeşil alanlar bulunur. Nüfus (1990 tah.) kent, 309.400; (1987 tah.) kentsel alan, 829.200.

AUCKLAND

, Yeni Zelanda'da kent; 885 571 nüf. (1991). Kent, Auckland yarımadası'nın tabanını daraltan bir kıstak" kıyısında kurulmuştur ve ülkenin başlıca kentidir, iki limanından batıdaki (Manukau Harbour) çamurlu olduğu için, etkinlik doğudaki Waitemata Harbour'da toplanmıştır (5 Mt’u aşkın trafik). 1885'e kadar sömürgenin merkezi olan Auckland, bağımsızlıktan sonra da ülkenin başlıca ticaret kenti olarak kalmıştır; özellikle büyük Queen Street caddesinin iki yanında kalan bazı sokaklar çok canlıdır Bahçeli küçük evlerden oluşan konut semtleri, park olarak düzenlenmiş yanardağ konilerinin eteğindeki taraçalarda yayılır.

Auckland, aynı zamanda, ülkenin başlıca sanayi merkezidir: besin, dokuma, makine sanayileri, işçilerin bir bölümünü Maoriler oluşturur ama, Cock, Tonga, Samoa vb. adalarından gelme başka Polinezyalılar'a da rastlanır.

AUCKLAND adaları, Büyük okyanus'ta, Yeni Zelanda'ya bağlı ıssız takımada, Yeni Zelanda’nın 350 km G.’inde. 1806’da, kaptan A. Bristovv tarafından bulundu.