Türkiye'nin Akarsu Havzaları
Ziyaretçi
Akarsu Havzaları
Akarsu havzası, bir akarsuyun suyunu boşalttığı alandır. Başka bir deyişle, herhangi bir akarsuyun bütün kolları ile birlikte kapladığı alana denir. Eğer akarsu, topladığı suyu açık denize ulaştırabiliyorsa, bu akarsuyun havzası, açık havzadır. Ancak, yer şekilleri, iklim ve akarsuyun aktığı alanın jeolojik yapısı bazı durumlarda akarsuların açık denize ulaşmasını engeller. Bu durumda akarsular, ya kara içindeki bir göle dökülür, ya çok geçirimli bir arazide yer altına sızarak akışını keser veya kurak bir alanı geçerken cılızlaşır ve akışı kesilir, işte bu tür akarsuların havzası, kapalı havzadır.
Akarsularımızın çoğu, açık havza akarsuyu özelliğindedir. Bununla birlikte, ülkemizin iç kısımlarında kapalı havza alanları da vardır. Bunlar, İç Anadolu, Göller yöresi ve Van kapalı havzalarıdır. Bu kapalı havzalara dökülen akarsuların dışında Araş ve Kura nehirleri de Hazar kapalı havzasına dökülür.
İç Anadolu Kapalı Havzaları
Anadolu karaları oluşurken, İç Anadolu'da yükselme, çevresine göre daha yavaş ve az olmuştur. Bölgenin kuzeyinde ve güneyindeki kıyıya paralel ve yüksek dağ sıraları, denizlerle bağlantısını kesmiştir. Batıda, İç Batı Anadolu eşiği de bölgenin Ege Denizi'ne açılmasını engellemiştir.
Bölgenin en önemli kapalı havzası Tuz gölü ve çevresidir. Cihanbeyli, Haymana, Obruk platoları ile Kızılırmak'ın çevrelediği bu havzaya, irili ufaklı pek çok akarsu dökülür. İç Anadolu'nun batısında, Sultan dağlarının kuzey ve doğu eteklerinde de geniş bir kapalı havza alanı vardır. Bölgenin doğusunda, Develi Ovası ve çevresi de bir kapalı havza özelliğindedir.
Obruk Plâtosu'nun güneyi ve Orta Toroslar arasındaki Konya Ovası boyunca çok geniş bir kapalı havza ortaya çıkmıştır. Bu havzaya akan en önemli akarsu, Beyşehir Gölü'nden kaynağını alan Çarşamba suyudur. Bu akarsu, adı geçen gölün sularını Konya Ovası'na taşır.
Göller Yöresi Kapalı Havzaları
Tabaka yapılarının çözünmeye müsait özellikte oluşu, akarsuların yüzey akışlarının kesilmesine sebep olur. Bu durumda akarsular, akışlarının bir bölümünü yer altından sürdürür. Göller yöresinin batısında yer alan Burdur, Acıgöl, Salda ve Varışlı gölleri, gerçek anlamda birer kapalı havzadır.
Van Kapalı Havzası
Ülkemizin en büyük gölü olan Van Gölü, büyük bir çöküntü alanı içinde oluşmuştur. Nemrut volkanından çıkan lâvlar, bu havzanın akışını keserek gölün oluşmasına sebep olmuştur. Etrafı yüksek dağlarla çevrili olan göle, bir çok akarsu dökülür.
Sponsorlu Bağlantılar
Akarsularımızın çoğu, açık havza akarsuyu özelliğindedir. Bununla birlikte, ülkemizin iç kısımlarında kapalı havza alanları da vardır. Bunlar, İç Anadolu, Göller yöresi ve Van kapalı havzalarıdır. Bu kapalı havzalara dökülen akarsuların dışında Araş ve Kura nehirleri de Hazar kapalı havzasına dökülür.
İç Anadolu Kapalı Havzaları
Anadolu karaları oluşurken, İç Anadolu'da yükselme, çevresine göre daha yavaş ve az olmuştur. Bölgenin kuzeyinde ve güneyindeki kıyıya paralel ve yüksek dağ sıraları, denizlerle bağlantısını kesmiştir. Batıda, İç Batı Anadolu eşiği de bölgenin Ege Denizi'ne açılmasını engellemiştir.
Bölgenin en önemli kapalı havzası Tuz gölü ve çevresidir. Cihanbeyli, Haymana, Obruk platoları ile Kızılırmak'ın çevrelediği bu havzaya, irili ufaklı pek çok akarsu dökülür. İç Anadolu'nun batısında, Sultan dağlarının kuzey ve doğu eteklerinde de geniş bir kapalı havza alanı vardır. Bölgenin doğusunda, Develi Ovası ve çevresi de bir kapalı havza özelliğindedir.
Obruk Plâtosu'nun güneyi ve Orta Toroslar arasındaki Konya Ovası boyunca çok geniş bir kapalı havza ortaya çıkmıştır. Bu havzaya akan en önemli akarsu, Beyşehir Gölü'nden kaynağını alan Çarşamba suyudur. Bu akarsu, adı geçen gölün sularını Konya Ovası'na taşır.
Göller Yöresi Kapalı Havzaları
Tabaka yapılarının çözünmeye müsait özellikte oluşu, akarsuların yüzey akışlarının kesilmesine sebep olur. Bu durumda akarsular, akışlarının bir bölümünü yer altından sürdürür. Göller yöresinin batısında yer alan Burdur, Acıgöl, Salda ve Varışlı gölleri, gerçek anlamda birer kapalı havzadır.
Van Kapalı Havzası
Ülkemizin en büyük gölü olan Van Gölü, büyük bir çöküntü alanı içinde oluşmuştur. Nemrut volkanından çıkan lâvlar, bu havzanın akışını keserek gölün oluşmasına sebep olmuştur. Etrafı yüksek dağlarla çevrili olan göle, bir çok akarsu dökülür.
