Türk Süsleme Sanatları - Kesme

Geleneksel Türk Sanatları arasında kesme sanatlarımızın çok önemli bir yeri vardır. Dekoratif unsurlardan, günlük kullanılan eşyaların tezyinatına kadar pek çok alanda kesme sanatları kullanılmıştır.

Genel anlamda kündekariden sedef ve metal kakmacılığa kadar geniş bir alanı kapsayan kesme sanatları, yöreden yöreye ve dönemden döneme farklılıklar göstermiştir. Tarihin en eski dönemlerinden beri Türk toplumlarında kesme sanatı örneklerine çokça rastlanır.

Özellikle İskitler ve sonrasındaki Türk boylarında, arabalı göçebelik bir yaşam tarzıydı. Bu arabalar, günümüzün evleri ile kıyaslanabilir. Yani bu dönemin mimari estetik anlayışında yer alan tüm süsleme sanatlarını, o dönem için arabalar üzerine düşünmek gerekir. Eski Türkler, arabalarını, statülerinin göstergesi olarak farklı şekillerde bezerlerdi. Göçebeliğin getirdiği şartlar dolayısıyla da, fazla ağır olmayan ve yapımı çok uzun zaman almayan ve yer kaplamayan dekoratif unsurlara önem verirlerdi. Küçük heykelcikler, ahşap biblo oymaların yanısıra, arabaların dış süslemeleri için ürettikleri ahşap ve çeşitli metal kesme eserlere önem vermişlerdir.

Tarihin derinliklerinden gelen bu gelenek, Selçuklularla birlikte İran ve Anadolu platosunda daha da gelişmiş ve özellikle sedef kakmacılık, kıymetli metaller ve ahşap kesme tekniklerinin gelişimiyle birlikte muhteşem eserler ortaya çıkmıştır.