ZIVANA a. (fars. zebane ve zevâne, terazi dili'nden).
1. İki ucu açık küçük boru.
2. Tütün çubuğunun, piponun, sigaranın ucuna geçirilen bir tür ağızlık.
3. Birbirine geçen şeylerde dilin girmesi için açılmış, genellikle dikdörtgen kesitli yuva; zıvana deliği.
4. Makara, değirmen taşı gibi nesnelerin ortasındaki yuvaya geçirilen mil.
5. (Birini) zıvanadan çıkarmak, çok sinirlendirmek, öfkelendirmek, taşkınca davranışlarda bulunmasına yol açmak. || Zıvanadan çıkmak, çok sinirlenip öfkelenmek; delice ve taşkınca davranışlarda bulunmak; aklını oynatmak.
—Denize. Destemora zıvanası, yelkenli gemilerde, ana direk başının, destemora. üzerindeki deliğe geçecek biçimde yontulmuş bölümü. || Direk zıvanası, bir direğin, güverte ya da omurga üzerine açılmış ıskaçaya oturması için yontularak biçimlendirilmiş topuk bölümü. || Iskaça zıvanası, direk ya da çubuk topuklarının geçmesi için güverte ya da omurga üzerine açılmış ıskaça.
—Fişekç. Lağım deliklerine, toz halinde, yani fişeklenmemış patlayıcı maddeleri doldurmada kullanılan plastik boru.
—Inş. Tabla zıvanası, silmeli, geleneksel bir kapı levhasına çepeçevre açılan ve kapının kasaya takılmasına yarayan zıvana.
—Marangl. Birleştirilecek ağaç ya metal parçalardan birine çıkıntılı olarak yontulmuş uç (zıvana dili) ile öbür parça üzerinde bu ucun girmesi için açılmış genellikle dikdörtgen kesitli delikten (zıvana deli- gğı) oluşan bütün. || Zıvana deliği, ağaç ya da metal bir parça üzerine, bu parçayla birleştirilmek istenen başka bir parçanın zıvana dilinin girmesi için açılmış delik. JEşanl. Dişi ZIVANA.) || Zıvana dili, üzerine oir zıvana deliği açılmış bir parçayla birleştirilmek için başka bir parçanın kenarında bırakılan çıkıntı. (Eşanl. .ERKEK ZIVANA.) || Zıvana makinesi, ağaç işleme atölyelerinde, zıvana yapımında kullanılan takım tezgâhı. || Hampaylı zıvana birleştirme, zıvana deliğinde başağaç yönünde delınmemış bir bölüm bırakılarak yapılan geçme. || Yarım açık zıvana birleştirme, zıvana deliğinin karşı cumbadan çıkmayacak biçimde açılmasıyla yapılan geçme.
—Organol. Bir klavsen regısterince, mızrap çubuklarının kaymasını sağlamak için bırakılmış boşluk. || Keman ve viyola bur- guluklarında, iki burgu deliği arasında yer alan ve içinden burgu telleri geçen boşluk.
—Teknol. Zıvana dili, bir metal parçanın, çıkıntı yapan ve genellikle başka bir parçanın, kertik ya da zıvana deliği gibi ilişkin bir girintisine giren bölümü. (Eşanl. E'RKEK ZIVANA.)
Kaynak: Büyük Larousse