MASRAF a. (ar. masraf).
1. Herhangi bir nedenle yapılan harcama; gider: Yol masrafı çok fazla. Mutfak masraflarını, çocukların eğitim masraflarını hesaplamak. Masraflarını kısmak. Korkunç masraflar çıkaran özel araba. Hesapta olmayan masraflar.
2. Bir şeyin yapımı için kullanılan gereç: Masrafı bol tutulmuş bir yemek.
3. Masraf etmek, para harcamak, her zamankinden daha çok harcamak. || Masraf görmek, günlük gereksinimler için alışveriş yapmak. || Masraf göstermek, vergi vb. konularda, gelirden düşmek üzere, yapılan harcamaları gider olarak göstermek. || Masraf kapısı açmak, para harcamayı gerektiren bir işe girişmek ya da durup dururken masrafa yol açacak bir eylemde bulunmak. || Masrafa girmek, bir iş ya da bir şey yaptırmak için epeyce para harcamak. || Masrafı çekmek, bir iş için gerekli giderleri karşılamak, yapılan masrafı ödemek. I| Masrafları kısmak, giderleri azaltmak. || Masraftan çıkmak, umulmadık bir iş için epeyce para harcamak zorunda kalmak: Masraftan çıktığımız yetmiyor gibi aldıklarımızı da taşıdık. || (Hiçbir) masraftan kaçınmamak, bir şeyin gerektirdiği harcamayı yapmak. || Masraftan kaçmak, para harcamaya yanaşmamak.
—Denize. Liman masrafları, bir geminin uğradığı bir limanda ya da limanlarda yapmış olduğu bütün harcamalar (kılavuzluk, römorkör, sağlık, limana giriş çıkış vb. ücretleri).
—Esk. ask. Masraf kâtibi, askerlik dairelerinde parasal işlere bakan yetkili.
—Huk. - GİDER. || Muhakeme masrafları, YARGILAMA GİDERLERİ'nin eşanlamlısı.
—isi. Masraf üz-zekât - ZEKÂT.
—Kur. tar. Masraf kâtibi, Osmanlılar'da masrafı şehriyari kâtibinin buyruğunda çalışan görevlilere verilen ad. || Masrafı şehriyari kalemi, Osmanlılar'da Topkapı sarayı'nın Enderun ve Birun bölümlerinin her türlü harcama ve atama işlemlerinin yönetildiği yer. (Kalem, yönetsel yönden Saray'a, parasal yönden ise Defterdarlığa bağlıydı ve Masrafı şehriyari kâtibi tarafından yönetilirdi.) || Masrafı şehriyari kâtibi, Masrafı şehriyari kalemi'nin amirine verilen ad. (Bunlar, Saray'ın, şehremini, matbah emini, darphane emini, arpa emini gibi görevlilerin Saray gereksinimi için yaptıkları harcamaların defterini ve hesaplarını tutardı. Buyruğunda yeterince masraf kâtibi bulunurdu.)
—Muhs. işletmeyle ve cari hesap dönemiyle ilgili, fiilen ya da karşılık oluşturularak yapılmış harcamaların tümü (alımlar, amortisman ve karşılıklara ayrılan gelirler). [Bk. ansikl. böl.]
—ANSİKL. Muhs. Kasadan çekişlerle yapılması zorunlu olmayan giderler (amortismanlar, karşılıklar) genel muhasebede niteliklerine göre tanımlanırlar: alımlar, personel giderleri, vergi, harç ve resimler, vb. Bu giderler, jestiyon çözümlemesinde farklı biçimlerde sınıflandırılır. Böylece, analitik muhasebe: masrafların, amaçlan ya da işlevleri (üretim, alımlar, ticarileştirme, yönetim) itibariyle sınıflandırılmasının yanı sıra, maliyet fiyatı hesaplama yöntemleri uyarınca, masrafların değişebilirlik derecesine ya da tahsis edilebilirliklerine göre de bir dağılımını kullanır. Birinci ölçüt, yapısal değişmez masraflar (etkinlik düzeyinden bağımsız masraflar) ile değişken masrafların (etkinlik düzeyine bağlı orantılı ya da orantısız olarak masraflar) ayrılmasını gerektirir, ikinci ölçüt ise, dolaysız masraflar (maliyet bedeline ya da fiyatına doğrudan doğruya yüklenebilen masraflar) ile dolaylı masraflar (birden çok maliyet bedeli ya da fiyatı ile ilgili olduğundan, önce bölümler arasında dağıtılması, sonra da her bir bölüme düşen ürüne ya da işe yüklenmesi gereken masraflar) ayrımına yol açar.
Kaynak: Büyük Larousse
Masraf Nedir?
