Arama

Kanal Nedir?

Güncelleme: 15 Şubat 2016 Gösterim: 10.617 Cevap: 4
karayel - avatarı
karayel
Ziyaretçi
7 Ağustos 2008       Mesaj #1
karayel - avatarı
Ziyaretçi
kanal
isim Fransızca canal
Sponsorlu Bağlantılar

1 . Bazı bölgeleri sulamak, kurutmak amacıyla veya gemilerin işlemesine elverişli, insan eliyle açılmış su yolu:
"Süveyş Kanalı."- .
"Panama Kanalı."- .

2 . Telefon, telgraf, televizyon vb. araçlarla iletişimi sağlayan yol, hat.

3 . Tahtanın liflerine dik yönde açılan kırlangıç kuyruğu biçimli girinti.

4 . anatomi İçinden damar, sinir veya bir sıvı geçen yol.

5 . coğrafya İki kıyı arasındaki dar ve derin deniz:
"Mozambik Kanalı."- .

Son düzenleyen Safi; 15 Şubat 2016 19:44
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
buz perisi - avatarı
buz perisi
VIP Lethe
12 Temmuz 2012       Mesaj #2
buz perisi - avatarı
VIP Lethe
Kanal
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Sponsorlu Bağlantılar

İnsan eliyle açılmış, ulaşıma elverişli su yolu. Deniz, göl, ırmak gibi büyük suları birbirine bağlayan kanalların oldukça eski bir tarihi vardır. Tarihin en eski, uzun kanallarından biri olan ve Çin'de Hangçov ile Pekin'i birbirine bağlayan "Büyük Kanal", İ.Ö. 500 yılında açıldı. Daha çok tarım alanlarını sulamak, bataklık yerleri kurutmak amacıyla kanal açma faaliyeti yüzyıllar boyu sürdü. Bunların yanı sıra, 19. yüzyıldan itibaren ulaşım için büyük kanallar açıldı. Örneğin 1869'da açılan Süveyş Kanalı, gemilerin Afrika'yı güneyinden dolaşmak zorunda kalmaksızın Hint Okyanusu'na, 1914'te açılan Panama Kanalı, aynı şekilde gemilerin Güney Amerika'yı dolaşmadan Büyük Okyanus'a geçmesini sağladı, ulaşım yollarını büyük ölçüde kısalttı. Kara, deniz ve özellikle havayollarının gelişmesi nedeniyle büyük masraflara yol açan kanal yapımı, günümüzde eski önemini kaybetti.

In science we trust.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
6 Ocak 2013       Mesaj #3
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Kanal nedir?
İnsanlar tarafından belirli bir gayeyle açılan su yolu
İlk kanallar sulama ve ulaşım maksadıyla açılmıştır. Bunlara Mezopotamya’da rastlanır. M.Ö. 510-520 senelerinde Büyük Darius, Nil Nehrini Kızıl Denize birleştirecek kanal için çalışmalar yapılmış ve ilk Süveyş Kanalı fikrini ortaya atmıştır. Benzer projeler Romalılar zamanında da ortaya atılmış ve bir kısmı gerçekleştirilmiştir. Değişik bir kanal projesi de Kanuni Sultan Süleyman Hanın sadrazamlarından Sokullu Mehmed Paşa tarafından düşünülmüştür. Buna göre Volga Nehri Karadeniz’e bağlanacak, bu suretle Hazar Denizi Karadeniz ile birleşmiş olacaktı.
Kanallar topraktan olduğu gibi, beton, asfalt veya taş kaplı olabilir. Kanallar üzerine yapılacak setlerle su seviyesi alçaltılıp, yükseltilebilir. On beşinci yüzyıldan bu yana kullanılan bu sistemle çok eğimli arazideki kanallar üzerinde ulaşımı sağlamak mümkün olmuştur. Setler çok çeşitli yapılmaktadır. Bunlardan en çok kullanılanları, yan duvarlara konan kanatçıklar veya tabandan yükselen engellerdir. Eski olanların ahşaptan yapılmasına rağmen, yenileri çelik konstruksiyondur.
Dünyadaki en önemli iki kanal Panama ve Süveyş olup, bunlar iki okyanusu birbirine bağlar. Bu kanallardan Panama, çeşitli engellere sahip olup; her havuzdaki su seviyesi, deniz aracı girdikten sonra, yükseltilir ve diğer havuzdaki su seviyesi ile aynı yüksekliğe getirilir. Böylece araç bir havuzdan diğer havuza geçer ve ilerler. Süveyş Kanalı ise deniz seviyesinde olup, herhangi bir müdahaleye lüzum kalmaksızın araç hareket eder. Panama Kanalı 75 km; Kızıldeniz’i Akdeniz’e bağlayan Süveyş Kanalı ise 1869’da tamamlanmış olup 162 kilometredir.
Düşük maliyetle ulaşımı sağladığı için, sanayii gelişmiş ülkelerde kanallardan yaygın bir şekilde istifade edilir. Özellikle Avrupa ülkeleri bu konuda ileri gitmişlerdir. Fransa’da yaklaşık 5000 km’lik kanal mevcuttur. Belçika ve Hollanda’daki kanallar daha çok deniz seviyesinin altında olup ulaşım ve sulama maksadıyla kullanılır. İngiltere’de 8000 km civarındaki kanalların pekçoğu 1759-1834 yılları arasında inşa edilmiştir. Rusya’da da sun’i olarak açılmış veya çevrilmiş kanallar mevcuttur. ABD’de
ise kanal ulaşımı oldukça gelişmiş olup, demiryollarının yaygınlaşmasıyla
duraklamıştır.


Kaynak: Kanal - Nedir
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
15 Şubat 2016       Mesaj #4
Safi - avatarı
SMD MiSiM
KANAL a. (lat. canalis, fr. canal' dan).
1. Deniz, ırmak, göl vb. sularını birbirine bağlamak «için açılan geniş su yolu: Panama kanalı. Süveyş kanalı. Marne-ren kanalı.
2. iki kıyı arasında görece olarak dar deniz; boğaz: Mozambik kanalı.
3. Bir sıvının başka bir yöne akmasını sağlayan su yolu; ark.

—Akışkan, mekan. Kanal tıkanması, model boyutlarının havatüneli kanalına göre çok büyük olması halinde sesyakını hızlardaki aerodinamik deneylerde görülen bozucu olay. (Bu koşullarda model temel kesitiyle bir ses boğazı oluşturur ve ölçümlerin hiçbir değeri kalmaz.) || Hava tüneli kanalı, bir aerodinamik havatünelinde havanın aktığı kapalı bölme bütünü.

—Arıat Atar ve toplardamarlardan başka. ince uzun silindir biçiminde boru ya da boşluk. (Bk. ansikl. böl.)

—Ask. denize. Akustik kanal, GÜVENİLİR AKUSTİK GEÇlT"in eşanlamlısı.

—Balıkç. Çoğunlukla bir ters alt akıntıyla yüzeydeki düz akıntı arasında kalan, balık sürülerinin yığıldığı derince sular. (Bui sularda avlanan türlere kanal istavriti, karidesi vb. gibi adlar verilir.) ||Kana/ açma, balığı ağa doğru yöneltmek için, bir ırmağın otlarından bir bölümünü biçerek yol açma. (Bu yöntemle açılan yola balık yolu denir.) ||Kana/ yürütmek, halat façuna etmeden önce kolların açılmaması için ip sararak kuvvetlendirmek.

—Bayınd. Çıkış kanalı, bir gölün, bir havzanın vb sularını boşaltmaya yarayan kasnak (Eşanl. BOŞALTIM KANALI.) || isale kanalı, bir kaptaj ya da barajın sularını bir kentin su deposuna ya da su arıtma tesislerine akıtmaya ya da bir gölün, selin, ırmağın sularını hidrolik tesiâerin işleme odasına taşımaya yarayan kanal. (Eşanl. İLETİM KANALI.)

—Bilş. Bir bilişim sisteminin birimlerini, birbirine özellikle işlem birimini giriş ve çıkış çevre birimlerine bağlayan organ. (Kanal, kablo bağlantılarından ve bilgi alışverişini yöneten mantık birimi kümelerinden oluşur.) ||0asıf kanal, bir tek çevre birimine özgü kanal. ||Çok/u ya da çoğullamalı kanal, birçok çevre birimini bir işlem birimine bağlayan kanal.

—Bot. Hava kanalı, damarlı su bitkilerinde, özekdokuda bulunan boşluk ağı. (Bunların içleri bitkide fotosentez ve solunum sonucunda oluşan gazlı bir karışımla doludur. Bazı su böcekleri, solunum havası elde etmek için bunları delerler.) ||Özek kanalı, özeğin içindeki boşluk. ||Salgı kanalı, ışınsal ve teğetsel yönde bölünerek aralarında uzun bir boşluk bırakan ve salgılarını bu boşluğa salan hücre dizilerinin oluşturduğu iletim kanalı.

—Camc. Dağıtım, koşullandırma, soğutma kanalı, camın fırın çıkışından biçimlendirme makinelerine doğru akmasını sağlayan yüksek kaliteli ateş tuğlasından, ısı- geçirmez kanal. (Genellikle eni derinliğinden daha fazladır ve biçimlendirme sırasında homojen akışmazlıklı bir cam elde edebilmek için ısıtma ve soğutma araçlarıyla donatılmıştır.)

—Cerr. Kanal açma, tıkalı bir kanalın sürekliliğini sağlamak için, özel bir trokarla sözkonusu kanalın kapalı bölümünü açmayı öngören işlem.

—Deniz yap. Bir deniz limanındaki doğal ya da yapay su yolu. (Bk. ansikl. böl.) ||Ka- nal gemisi, II, IV ve daha yukarı sınıflara karşılık gelen nehir gemilerinin tersine I. sınıf gemi. \\Bağlantı kanalı, farklı seviyedeki iki havuzu birbirine bağlayan ve en yüksek bölümünde, dağıtım için bir kapak arası (ya da dağıtım noktası) içeren kanal. ||Besleme kanalı, bir kanalı suyla beslemeye yarayan küçük su yolu.

—Denizbil. - GEÇİT'in eşanlamlısı.

—Denize. Makaralarda, halatların geçtiği oluk. ||Büküm biçimlerine göre, halatların kolları arasında görülen düzenli helisel boşluk. ||Kar?a/ yürütmek, façuna edilecek bir halatın kanallarını inceyle (gırca- la, mürnel vb.) doldurmak.

—Dy. Dingil indirme kanalı, dingilini indirmek için bir lokomotifin altında açılan kanal; bu kanalda, içinde krikoların bulunduğu bir kuyu yer alır; krikolar kısa bir hat parçası oluşturan bir platformun düşey olarak yer değiştirmesini sağlar. \\Muaye- ne kanalı, bir hendekten ya da derin bir çukurdan oluşan ve iki ray arasında yer alan yapı; bu durumda rayları çukurun iki yanında bulunan iki küçük sağlam örme duvar taşır. (Muayene kanalı, bir taşıtın özellikle de lokomotifin alt bölümünde yer alan organları muayene etmeyi ya da onarmayı sağlar.)

—Elektrotekn. Kablo kanalı, dış mekanik etkilerden korumak için, elektrik kablolarının yerleştirildiği kanal.

—Havc. Besleme kanalı, bir uçağın hava girişi ile bir motor arasına yerleştirilen kanal.

—Isıt, havld. Ayrı duman kanalı, aynı odaya döşenmiş ve yalnız bir duman ya da yanmış gaz borusu deliği olan tek bir ocağa ya da aynı türde tek bir ocak grubuna bağlanan kanal. ||Duman kanalı, bacadaki çekmeyi ve yanmadan kaynaklanan gazları dışarı yöneltmeye yarayan kanal. (Bk. ansikl. böl.) \\Havalandırma kanalı, yalnız temiz ya da kirli havanın geçişi için.kulla- nılan kanal. ||S/caA hava kanalı, önceden ısıtılmış havanın dolaştığı kanal. ||Sökülür duman kanalı, sökülebilen ve yeniden takılması için başka bir malzemeye ya da bağlantıya gerek bulunmayan kanal. (Bunun tersi durumdaki kanala "sabit" adı verilir.) \\Toplu ya da tek duman kanalı, değişik odalara yerleştirilmiş birçok ocağı birbirine bağlayan çıkış kanalı.

—iletiş. Yazılı, işitsel ya da görsel işaretlerin ya da iletilerin, çeşitli biçimde tanımlanan alıcılara iletimi için gerekli dayanak ya da teknik aygıtlar bütünü.

—inş. Kanal sıvası, bir mecranın iç yüzünü, kesintisiz bir biçimde kaplayan sıva. ||Havalandırma kanalı, mekânların havalandırılmasını sağlayan mecra. || Moloz kanalı, bir şantiyede molozları boşaltmak için açılan kanal. || Su toplama kanalı, bir pencerenin telaro alt başlığına açılan ve suyu biriktirerek bir boru aracılığıyla dışarı atılmasını sağlayan küçük oluk.

—Kıra inş. Ahırlarda, hayvan idrarlarını dışarı akıtmak amacıyla, taş ya da çimento zemine oyulmuş oluk. (Gübre kanalları sıvıların tümüyle akıp gitmesini sağlayacak bir eğimde olmalıdır.) || Gübre kanalı, hayvancılıkta kullanılan yapılarda gübrelerin ve atık suların boşaltımına yarayan küçük kanal-HHavalandırma kanalı, basınçlı havayı, havalandırma yapılacak mekânlara ya da kurutulacak bir ürüne, örneğin samanın içine gönderen ve yayan, çoğunlukla deliklerle donatılmış boru.

—Mak. san. YİV'in eşanlamlısı. \\Kanal açma, bir parçaya, bir takıma, bir takım tezgâhının bir organına kanal yontmak işlemi. (Eşanl. OLUK AÇMA.) ||Kanal açma tezgâhı, makine yapımında kanal açmak için kullanılan takım tezgâhı.

—Marangl. Köşeli oluk. || Kanal açma, ahşap bir parça üzerinde, testere, rende ya da freze makinesi yardımıyla bir kanal oluşturma. || Kanal birleştirme, masif işlerde ara tablaları yan tablalarla birleştirmeyi sağlayan geçme türü. Düz, kırlangaç kuyruğu, yarım kırlangıç kuyruğu olarak yapılır. (Bk. ansikl. böl.) || Kanal rendesi, kanal açmada kullanılan ve kanal derinliğine göre ayarlanabilen ağaç ya da metal gövdeli rende. || Kanal testeresi, kanal kenarlarını kesmede kullanılan ince dişli testere. (Sapı testerenin sırt bölümünde yer alır.)

—Metalogr. Ayrışma kanalı, katılaşmış alaşımın bileşiminden biraz farklı bir bileşimdeki metal çizgisi. (Bu çizginin nedeni, katılaşmanın bitiminden önce alaşım elementleri bakımından daha zengin bir ayrışık sıvıyla dolan bir yırtıklık ya da kanaldır. Her ayrışma, alaşımların kimyasal bileşimlerinin metal kütlesinin her tarafında aynı olmamasına katkıda bulunur.)

—Metalürj. Bir döküm parçasının yüzeyine açılan dar ve uzun gaz kabarcığı. ||Katı halde karışmaz ve parçanın yüzeyinden özüne doğru yayılan birikimler oluşturan bir bileşenin dağılım özürü (bir bakır -kurşun alaşımındaki kurşun kanalı). Genel olarak, bir metalin her gaz kabarcığı katılaşma sonunda ayrışmış bir sıvıyla dolu olabilir ve böylece bir gaz kanalı oluşturabilir. ||Kana/ dolgusu, döküm modelinin çeşitli noktalarına yerleştirilen ve balçıkla sıvandıktan sonra döküm sırasında eriyen, böylece de sayısı kadar çıkıcı iş- levli hava yolu oluşturan mum çubukların her biri. ||Yüzey kanalı, kalıbın erimiş parça üzerinde bıraktığı küçük iz; kalıbın çeşitli bölümlerinin birleşme noktalarında görülür.

—Metalürj. ve Heykc. Döküm kanalı, sanayi ya da sanat dökümcülüğünde, kalıbı besleme sisteminin bir bölümünü oluşturan ve kalıp boşluğunun sıvı metalle dolmasını sağlayan düşey yolluk.

—Nük. müh. Nükleer reaktörde, genellikle nükleer yakıt ve soğutma akışkanını taşıyan koru. (Bazı kanal tipleri, ışınlanacak madde koymak ya da ışınımları reaktör dı: şına çıkararak deneysel amaçlarla kullanmak için tasarlanmıştır.)

—Oftalmol. Gözyaşı kanalı, gözyaşını gözyaşı bezinden burun boşluğuna akıtan yol. (Tıkanıklığı sık görülür ve sürekli olarak gözden dışarıya gözyaşı akmasına ne den olur.)

—Oto. Yağlama kanalı, çeperleri örülü bir çukurdan oluşan yapı; burada bulunan bir işçi, kanal üzerine yerleştirilen taşıtın onarımını ve bakımını yapar.

—Polim. Enjeksiyon kanalı, enjeksiyonla kalıplamada besleme kanalının enjeksiyon memesi girişi ile kalıp girişi arasında yer alan bölümü.

—Radyotekn. Yayın kanalı, özel iki frekans sınırıyla ya da merkez frekansı ve bant genişliğiyle ya da eşdeğer her tür göstergeyle tanımlanan ve radyo ya da televizyon yayınında kullanılan radyoelektrik tayf bölümü. (Soyut ve yönetsel bir kavram olan kanal kavramını, somut iletim aracı oluşturan hat kavramıyla karıştırmamak gerekir.)

—Sil. Ateşleme kanalı, barut hakkını ateşleyecek ağızotu alevinin geçmesi için yapılan küçük yarık. ||Ger7 tepme kanalı, bir silahı çalıştıran gazların yönünü değiştirmek için namlu içerisine açılmış delik.

—Su işler. KANALİZASYON BORUSU'nun eşanlamlısı.

—Tarım. Akaçlama kanalı, nemli ya da bataklık bir arazideki fazla suyu akıtarak toprağı, tarım ya da hayvancılığa elverişli hale getirmeye yarayan kanal.|| Sulama kanalı, sulama sularını, baraj gölünden, kuyulardan ya da artezyenlerden tarlalara götürüp dağıtmaya yarayan kanal. (Sulama ya da akaçlama kanalları, birçok kişinin toprağından geçmek durumundaysa, mal sahiplerinin rızasına ya da kanal yerinin kamulaştırılmasına gerek vardır.)

—Taşoc. Suyuna kanal, bir taşocağında kayaç kazısını kolaylaştırmak için bir katmanın altında ve katmanlaşmaya koşut olarak açılan derin yarık.

—Teknol. Duman kanalı, alevin geçmesi için fırın kemerlerine açılan delik.

—Telekom. Radyo kanalı, televizyon kanalı, aynı programı yayımlayan radyo ya da televizyon vericileri ağı. ||Bağlantı kanalı, bir telekomünikasyon ağının iki terminali arasındaki trafiği sağlamak için komüta- törlerle geçici olarak bağlanmış iletim hatları ya da devreleri kümesi.

—ANSİKL. Anat. Kanal adı birçok organ için kullanılır. Bunların ortak özelliği boru biçiminde olmaları ve içlerinden bazı maddelerin geçmesidir. Bu kanallar arasında şunlar sayılabilir: boşaltma kanalları, kemik kanalları ve damarsı kanallar.
1. Boşaltma kanalları, kulakaltı tükürük bezindeki Stenon kanalları, çenealtı tükürük bezindeki VVarton kanalı, meme bezlerinin süt kanalları, karaciğerdeki koledok ve safra kanalları, pankreastaki Santorini ve VVirsung kanalları, idrarı atmak için üretra kanalı, vb.;
2. kemik kanalları, iki türlüdür: bazısı kemiğin kendisine aittir (kemik besleyici kanallar, Havers kanalları ve ilik kanalları); diğerleri kemiklerin yüzeyindedir ve birçok organın geçişini sağlar (omurga kanalı, kuyruksokumu kanalı, içkulaktaki yarım daire kanalları, karotis kanalı, altçene kanalı, dişlerdeki kök kanalları, vb.);
3. damarsı kanallar şunlardır: kilus kanalları, göğüs kanalı (karındaki tüm lenf damarlarının birleştiği kanal), atardamar kanalı (embriyonda aort akciğer atardamarı arasında bağlantı sağlar, normalde doğumdan önce kapanır ve kaybolmazsa bir kalp şekil bozukluğu sayılır), vb.
“Kanal” terimi ayrıca kasık kanalı, uyluk kanalı, ependim kanalı gibi geçiş bölgeleri için de kullanılır.

—Coğ. ve Deniz yap. Su ulaşım kanallarının sınıflandırılması ve rolü. Sayıları sınırlı, ama önemleri büyük birkaç kanaldan (okyanuslararası Süveyş ve Panamâ kanalları) deniz ulaşımında yararlanılır. Akarsu ulaşımını sağlayan kanallar, akarsu ağlarının (kimileri düzenlenmemiş, kimileri serbest akıştı olarak düzenlenmiş, kimileriyse kanallar içine alınmıştır [bunlar yapay su yollarına çok benzer]) bir parçası olacak biçimde yapılır Genellikle, yüksek debileri düzenleme gerektirmeyen (hatta bazen düzenlemeyi yasaklayan) büyük tropikal bölge ırmaklarında (Zaire, Amazon, Yangzi Ciang) düzenleme zorunluğuyla karşılaşılmaz. Ayrıca kanallar, Kana- da'da olduğu gibi İskandinavya ya da Sovyetler Birliği'nde de kütüklerin yüzdürülmesine. olanak verir. Serbest akışlı düzenlemeler, çeşitli tekniklerden (örneğin menderesleri kaldırmak [Mississippi]) yararlanarak trafiği hızlandırmayı amaçlar.
Yoğun bir trafik varsa ya da öngörülüyorsa ve bu yüzden de önemli harcamalar yapılacaksa, akarsuların boyuna profillerinin çıkarılması, eklüzler içeren bir dizi enine barajla (ulaşım barajları) desteklenmesi ve az eğimli kapak arası kesimleri oluşturan akarsu kanalları gerçekleştirilmesi yerinde olur. Bütünüyle yapay kanallara gelince, bunların başlıca iki tipi vardır: yan kanallar akarsuların su yetersizliğini (suların çok belirgin biçimde çekilme si [Loire], çok dik yamaçlar, tehlikeli [Tan- carville kanalı] ya da kumla dolmuş [Paimboeuf kanalı] haliçler) giderir; birleştirme kanalları, başlangıçta boyutları yamaç havzalarının boyuyla orantılı olan akarsu ulaşım ağlarının genişletilmesinde temel rol oynar. Çin'de, Yangzi Ciang, Huang Hı ve Pekin'i bin kilometreyi aşkın bir uzunluk boyunca birbirine bağlayan İmparatorluk kanalı XIII. yy.'da açılmıştır. Aynı dönemde, Kuzey İtalya'da, Hollanda'da, Flandre’da da birleştirme kanallan açılmıştır. Fransa'da açılan ilk birleştirme kanalı Briare kanalıdır (1642). Ne var ki sanayi bölgelerindeki başlıca birleştirme kanallarının çoğu XVIII. ve XIX. yy.'da, demiryollarının yaygınlaşmasından hemen önce açılmıştır. Nihayet ABD'de, özellikle kıyılardaki denizkulaklarından yararlanarak, Atlas okyanusu (Norfolk'tan Florida’ya) ve Meksika körfezi (Florida'dan Meksika sınırına) kıyısına paralel uzanan çok özel int- racoastal Waterways gerçekleştirildi.
Bir kapak arası bölümünden öbürüne geçiş, hemen her zaman eklüz faydalı alanlarıyla yapılır; eklüzlerin en büyükleri çok büyük su düzeyi farklılıklarına ulaşır: Columbia (ABD) üzerindeki John Day'de 34 m. Başka teknikler de geliştirilmiştir (gemiler için asansörler [Fransa'da Arzviller'de] ve su eğimleri [Fransa'da Montech’de]), ama bunlar ender rastlanan örneklerdir. Eklüzler, gemilerin boylarını sınırlandırarak ve gemilerin geçiş süresini etkileyerek (gemilerin sayılarının az ya da çok olması ve eklüzü aşmak için gemilere gerekli zaman burada önemlidir) çeşitli su yollarındaki trafik kapasitesinde çok önemli rol oynar. Trafiğin düzene sokulmasıyla (1959'dan bu yana Sen’de [Fransa] uygulandığı gibi) çeşitli iyileştirmeler sağlanabilir. Akarsu ulaşım ağlarının genel düzeni ve kanalların bu ağdaki payı büyük ölçüde topografyaya bağlıdır. Kanallar, Hollanda'daki çok sık akarsu ağında ulaşıma elverişli yollarının % 72,6'sına eşit uzunluktadır. Tuna kıyısındaki ülkelerde (ırmak, buralarda ulaşımın büyük bölümünü sağlar) bunlar hemen hemen hiç yoktur.
Uzunlukları ne olursa olsun, kanallar, ulaşımı sağlama bakımından büyük önem taşıyabilirler: örneğin Fransa'daki Dunkerque (Valenciennes) ve Kuzey kanalı. Almanya’da, ülkedeki ırmakların çoğunu birbirine bağlayan Mitellandkanal (1915-1937), ülkenin ikiye ayrılmasından bu yana yararlılığını büyük ölçüde yitirmiştir. Buna karşılık, Ren-Main-Tuna (555 km; bunun 384 km'si Main kanalı) kanalının gerçekleştirilmesi, Kuzey denizi’nden Karadeniz'e kadar kesintisiz bir ırmak ulaşımına olanak verecektir; oysa büyük gabarin Akdeniz-Ren bağlantısı hâlâ birçok tartışmaya yol açmaktadır. Rusya'nın Avrupa'daki topraklarında, Volga (Moskova’ ya ve Beyaz deniz’e bağlıdır), Don (ve dolayısıyla Karadeniz), Sen-Petersburg ve Baltık arasındaki kanalların modernleştirilmesi, çeşitli deniz cepheleri arasında bir bağlantı oluşturmaktadır. ABD' de, Michigan gölüyle Mississippi arasındaki Illinois ya da Welland kanalı (Onta- rio ve Erie gölleri arasında yaklaşık 100
m'lik bir düzey farkına ulaşır), Erie kanalından 0825) ve bu kanalın yerini alarak Atlas okyanusu’nu Büyük Göller'e (Hudson vadisinden geçerek) bağlayan New York Barge Canal'dan (1918) çok daha önemli rol oynamaktadır.

Bir kanalın su yönünden beslenmesi. Bir yan kanalın beslenmesi, genellikle yanında uzandığı akarsudan doğrudan doğruya su alarak (az kayba yol açan harklarla akarsu kanala bağlanır) yerçekimi yardımıyla gerçekleştirilir. Süzülme ve buharlaşma sonucu ortaya çıkan kayıpları göz önüne almak için, uygun aralıklarla seçilmiş noktalarda genellikle birçok bağlantı yapılır. Bir birleştirme kanalının beslenmesi, yamaç havzası küçük olduğundan hep su kaynaklarının sınırlı olduğu bir kesimde bulunan kanalın paylaştırıcı kapak arası kesimlerini ilgilendirir. Birleştirme kanalının beslenmesi ya -kurak dönemlerde kaynaklardaki yetersizliği gidermek ve olanaklar elverdiğince, yerçekiminden yararlanarak kanalı beslemek için su rezervlerinin düzenlenmesini (hiç değilse paylaştırıcı kapak arası kesimlerini minimum düzeyde gerçekleştirme) ya da su yeterliyse hemen pompalamaya başvurmayı gerektirir. Bu pompalamalar ya doğrudan doğruya paylaştırıcı kapak arası kesimlerini su bağlantılarından (ya da rastlantısal olarak hazneye) ya da su getirme kanalı olarak- en yakın bağlantıdan başlayarak paylaştırıcı kapak arası kesimlerine kadar birbirini izleyen kapak arası alanlarını kullanarak yapılabilir; bu durumda her eklü- zün sağına bir pompalama istasyonu kurulur. Marne-Saöne kanalının ve Est kanalının güney kolunun paylaştırıcı kapak arası kesimleri, yerçekimiyle beslenen haz- nelerce beslenir. Elektrik enerjisi tüketen bu çeşitli pompalamalar, kurak dönemlerde yapılır (çünkü geri kalan dönemlerde doğal beslenme yeterlidir).
Süzülme sonucu çok önemli su kayıplarını ortadan kaldırmak için, çoğunlukla çanağın kenar yamaçlarından ya da tavanından akmaları, kil, asfaltlı gereçler ya da beton örtüleriyle ya da madensel pal- planş düşey perdelerle durdurmak zorunda kalınır. Çamur ya da başka gereçlerin yığılması yüzünden ulaşım olanakları azaldığında kanalların bakıma alınması (özellikle taraklama yapılması) gerekir.

Kanalların özellikleri. Bir kanalın boyutları (eksenine dik düşey bir düzlemle tanımlanır), hem ulaşım olanakları hem de gemilerin su altında kalan kesimiyle tanımlanır.

Uluslararası hukuk. Uluslararası kanallar, bir uzlaşmanın sonucu olan istisnalar dışında, yalnızca, kanalın kazılmış olduğu topraklara egemen devletin yetkisi altına verilir Ne var ki bütün önemli kanallar (Kiel, Panamâ, Süveyş) için uzlaşmalar yapılmıştır; sözkonusu uzlaşmaların hepsi gemiler için geçiş serbestliğini öngörür, ama -geçiş parası hakkını saptamak için kanalın üzerinde bulunduğu topraklara egemen devletin yetkisini de genellikle tanır.

—Deniz yap. Kanal, limana sık gelen gemilerin en büyüklerine uygun derinlikte ve genişlikte olmalıdır. Bakımı tarak gemileriyle yapılır ve sınırı genellikle işaret şamandıralarıyla belirtilir. Genişliğinin, en büyük geminin uzunluğuna en azından eşit olması yeğlenir. Kanal derinliği, gemi omurgası altında bir su yüksekliği (0,5 m ile 3 m) bırakacak biçimde düzenlenmelidir; bu yükseklik de, sınırlı derinlikte seyreden gemilerdeki çektiği suyun artışına ve soluğan etkilerine bağlı olarak belirlenir.

—Isıt, havld. Bir duman kanalında aranacak özellikler şunlardır: bacalarda tutuşma halinde 1 000 °C sıcaklığa dayanacak biçimde ısıl darbelere karşı yüksek direnç, hatalı eklem yerlerinden gazların kaçışını engellemek için iyi bir sızdırmazlık, dışarı doğru ısı kaybını önlemek için iyi bir yalıtkan güç. Sabit kanalların yapımı için genellikle pişmiş topraktan, ateşe dayanıklı ve puzolan betondan, kalınlıkları 30 -50 mm arasında değişen prefabrike elemanlar kullanılır. Çift çeperli ve titremeli bir Betonla kaplanmış asbestli çimentodan künkler de mevcuttur. Duman kanalları iç ya da cephe duvarlarının içine yerleştirilebilir ya da bu duvarlara dayandırılır.

—Marangl. Düz kanal birleştirme, erkek parçayı başkesit yönünde yerleştirerek yapılır; kanal derinliği parça kalınlığının 1/3’ü, genişliğiyse parça kalınlığı kadardır. Kırlangıç kuyruğu kanal birleştirme' de, birleştirilen iki parçadan birine kanal, öbürüne başkesit yönünde kırlangıç kuyruğu açılır; kanal açısı 75-80°'dir. Kanalın yalnız tek bir yanağına kırlangıç kuyruğu açıldığında yarım kırlangıç kuyruğu birleştirmeden söz edilir.


Kaynak: Büyük Larousse
SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
15 Şubat 2016       Mesaj #5
Safi - avatarı
SMD MiSiM
kanal ingilizcesi

1. canal.
2. anat. duct, canal.
3. communications channel, television channel.
4. groove, channel; mortise.
–ýyla by way of, by means of, through.
– açmak to open a channel.
– havuzu canal lock.
– resmi canal fee.
– tedavisi dent. root canal operation, root canal.
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

8 Kasım 2014 / Gabriella Tıp Bilimleri
26 Ekim 2014 / Ziyaretçi Soru-Cevap
26 Şubat 2009 / AZİŞ Taslak Konular
19 Şubat 2012 / kanal d Arşive Kaldırılan Konular