KANGREN a. (fr. gangrdne). Vücudun herhangi bir bölgesinde nekroza (sfasel) kadar varabilen ve gittikçe yayılma eğilimi gösteren doku ölmesi süreci.
—Patol. Gazlı kangren, toprakta bulunan anaerobi mikroorganizmaların neden olduğu kangren şekli. (Bk. ansikl. böl.) || iskemik kangren, dolaşımın durmasına (iskemi) bağlı kangren. (Bk. ansikl. böl.) || Mikroplu kangren, anaerobi mikroplara bağlı kangren (akciğer kangreni, kangrenli kolesistit, üreme organları kangreni, ağız kubbesi kangrenli flegmonu, kol ya da bacak kangreni, vb.) [Bk. ansikl. böl. Vet.]
—ANSIKL. Patol. Gazlı kangren. Özellikle savaş dönemlerinde toprakla kirlenmiş yaralarda görülür. Lezyonlar hızla yayılır, dokuları harap eder, çürümeye bağlı gaz kabarcıkları belirir. Serum tedavisine ve yaraların açılmasına rağmen genellikle ölümcül olan zehirleyici bir sendrom buna eşlik eder. Bu hastalıkla savaşmanın en iyi yolu, koruyucu önlemler almaktır: ezik yaralardan ölü dokular çıkartılarak tüm yaranın özenli temizlenmesi, geniş drenaj ve Kangal’dan bir görünüm antibiyotik tedavisi.
•
iskemik kangren. Kan dolaşımı olmayan, yani oksijenlenmeyen her doku ölür.
Eğer bu süreç iç organda gelişirse bu bir enfarktüstür; kemikte gelişirse osteonekroz'dur. Kangren terimi pratikte deri de işe karışmış ise kullanılır, iskemi değişik kökenli olabilir: toplardamar (flebit), atardamar (travma, amboli, delici hastalık, arterit) ya da kılcaldamar (donma, yatma eskarları). Kangren daha çok kol ve bacakların uç kısımlarında, özellikle ayaklarda görülür. Atardamar kökenli kangren, büyük bir atardamarın ani tıkanması sonucu olmuşsa çok yaygınlaşabilir; acil bir müdahalede bulunulmamışsa (damarın açılması, tıkanıklığın giderilmesi, bu yapılamamışsa organın kesilmesi) kötü sonuçlar doğurur Kol ve bacak kangrenlerinde, önce bedeni çaba gösterildiğinde beliren ve aylarca, hatta yıllarca süren ağrılar görülür, sonra dinlenme halinde bile ağrılar başlar ve kangren ilerleyici biçimde yavaş yavaş oluşur. Ancak yerel dolaşımı artırarak eski haline getiren tedaviler hasta organının kesilmesini önleyebilir.
—Vet. Kangrenli septisemi bulaşıcı vibriyondan ve clostridium cinsi çeşitli anaerobi mikroplardan ileri gelir ve özellikle atlarda, ameliyat ya da kaza travmalarından sonra karmaşa olarak ortaya çıkabilir. Sığırlarda özellikle dış üreme organlarında yaralayıcı cerrahi bir müdahale gerektiren doğumlardan sonra ortaya çıkabilen ve bu nedenle doğum şarbonu adıyla da anılan bir gazlı kangren septisemi vibriyonundan ileri gelir Koyunlarda kırkımdan ya da koyun çiçeği aşısından sonra görülen gazlı kangren, bazı sürülerde süreklilik kazanabilir. Çokdeğerli serum kullanılarak yapılan tedavi erken ve yeterli uygulanmak koşuluyla çok etkili olabilir Anaerobi bir enfeksiyon tehlikesi gösteren her kaza ya da ameliyat travmasından sonra kangren serumunun koruyucu olarak kullanılması çok yerinde bir önlemdir. Bradsot, Clostridium perfringens1 li bağırsak zehirlenmeleri, doğum şarbonu gazlı kangren grubuna girer.
Kaynak: Büyük Larousse
Kangren Nedir?
