KADRAN a. (fr. cadran, lat. quadrans, çeyrek, quadrare, kare oluşturmak, eskiden güneş kadranlarına dört kenarlı biçim verilirdi). Bir kol ya da duvar saatinin, üzerinde saatlerin ya da başka göstergelerin (dakika, saniye vb.) belirtildiği, bölümlere ayrılmış yüzeyi.
—Ûlçbil. Kimi ölçü aygıtlarını donatan ve üzerinde bölmeler bulunan çember ya da çember parçası. || Hız, basınç, tüketim vb. kadranı, bir makinenin gösterge tablosunda yer alan bölmeli kadran. (Devingen bir gösterge bu kadran üzerinde ölçülen değeri gösterir.)
—Telekom. Çağırma kadranı ya da numaralama kadranı, elle döndürülerek numaralama işaretlerini oluşturmaya yarayan ve özellikle telefonda kullanılan düzenek. (Aynı kullanım için, tuşlu kadranlar da vardır.)
—ANSİKL. Arkeol. Klasik Antikçağ’dan günümüze bazı güneş kadranları kalmıştır: Atina'daki Rüzgârlar kulesi’nin düz yüzeyli kadranları; Pompei’de, Aquileai'da vb. bulunan küresel kadranlar; konik kadranlar; hatta çeşitli biçimlerde portatif kadranlar. Chartres katedrali'nin bir melek tarafından tutulan güneş kadranı (XII. yy.) 1578 tarihini taşır. XVI. yy. başında, duvar saatleri, güneş kadranlarının yerini almaya başladı. Bunların kadranları da çok süslüydü (Sorbonne, Paris Adliye sarayı); simgesel çiçek desenli emeylarla yapılmışlardı. Oyma bakır kadranlar çok yaygındı; bunlar bazen kafes oymalı olurdu. İmparatorluk döneminde ise, gümüş kaplamalı mat kadranlar yapıldı.
KADRAN a. (fr. quadrant). Geom. DÖRT- TEpiRLİK’in eşanlamlısı.
—Anat. Yuvarlak bir organın dörtte bir parçası. (Kas içi şırıngalar, kaba kasının üst dış kadranına yapılır.)
Kaynak: Büyük Larousse
Kadran Nedir?
