TOPAL sıt ve a. Bacağındaki bir sakatlık nedeniyle topallayan bir kimse, bir hayvan için kullanılır.
—Sey. oy. Topal oyunu, iç Anadolu bölgesinde, özellikle Sivas, Ankara, Çankırı ve çevresinde yaygın bir köy seyirlik oyunu. (Bk. ansiki. böl.)
♦ sıf.
1. Topallayan, sakat olan bacak için kullanılır: Topal bacağını sürükleyerek yürümek.
2. Ayaklarından biri daha kısa olan şey için kullanılır: Topal masa. Topal sandalye.
3. Topal eşekle kervana karışmak, katılmak, olanaklarının "sınırlı ve yetersiz olmasına karşın büyük işler yapanların arasında yer almaya yeltenmek.
--ANSİKL. Sey. oy. Oyuncular, gelin, damat, sağdıç, topal ve köyün hatırlı bir kişisi olmak üzere beş kişidir. Topalın elinde kaşıklar vardır, oynaması istenince ayağının sakat olduğunu söyler. Gelin bacağına üfleyince iyileşir, birlikte oynamaya başlarlar. Damat, gelini kıskanır ve sağdıçla birlikte onu kaçırır Topal yere düşer, yattığı yerde, izleyiciler para attıkça oynar. Sivas’ın Suşehri ilçesi ve çevresinde kına geceleri ve düğünlerde kadınlar tarafından oynanan başlıca seyirlik oyunlardandır ve birçok çeşitlemesi vardır.
—Tar. telm. Dünyayı bir körle bir topal yönetiyor, Ankara savaşı'ndan (1402) sonra Timur, tutsak alınarak karşısına getirilen Yıldırım Bayezit’e bakıp gülmeye başlar. Padişah, ona tutsak düşmüş bir hükümdar karşısında gülmeyi yakıştıramadığını söyleyerek bunun nedenini sorunca, Timur da şu yanıtı verir: “inan ki tutsaklığına değil, dünyanın yönetimini senin gibi bir körle benim gibi bir topala bırakan Allah’ın akıl almaz işine gülüyorum.” Bu söz, halk arasında yayılarak, bedence sakatlığı olduğu halde önemli görevlerde bulunan devlet adamları için telmih yollu kullanılagelmiştir.
Kaynak: Büyük Larousse
Topal Nedir?
