UFUK, -fku a. (af. ufk).
1. Bir gözlemciye göre düz arazide ya da açık denizde gökle yerin birleşir gibi göründüğü imgesel çizgi: Ufukta güneşin batışını seyretmek. (Eşanl.
ÇEVREN, GÖZERİMİ.)
2. Kara, deniz ya da gökyüzünün bu çizgiyi oluşturan bölümü: Ufukta bir yelkenli görmek.
3. Bir kimsenin düşünce ve etkinlik alanı: Ufkunu genişletmek.
4. Herhangi bir alanın geleceği, geleceğinin görünümü: Siyaset ufkunda bir aydınlanma göremiyorum.
5. Ufukta, yakın bir gelecekte: Ufukta bir bunalım gözüküyor.
—Esk. Ufkı hayat, hayat ufku, görüş açısı. || Ufkı meserret, sevinç ufku. || Ufkı mübhem, belirsiz ufuk. || Ufkı münevver, parlak ufuk. || Ufk-ı saadet, mutluluk ufku. || Ufkı sevda, sevgi ufku. || Ufkı şam, akşam ufku.
—Astrofiz. Olayların ufku, çok yeğin çekimset potansiyele sahip kuyuların (kara delikler) yakınındaki fiziksel olaylann gözlem sınırı.
—Gökbil. Gökküresinin, belli bir yerde, yatay düzlem ile bu kürenin arakesitinin oluşturduğu büyük dairesi. || Ufuk düzlemi, belli bir yer için, gözlemcinin gözünden geçen ve çekül doğrultusuna dik olan düzlem. || Ufuk koordinatları, belli bir yer için, ana düzlemi o yerin ufuk düzlemi, pozitif kutbu başucu noktası ve başlangıç doğrultusu o yerin ufuk düzlemi ile meridyen düzleminin arakesiti olan küresel koordinatlar. (Ufuk koordinatları, güney açısı ile yüksekliktir [ya da cebirsel tamamlayıcısı başucu uzaklığı].)
—Güz. sant. Ufuk çizgisi, bakış noktasından geçen yatay düzlemle (perspektif kurallarına göre) resim düzleminin kesişmesinden oluşan yatay çizgi. (Herhangi bir yatay düzlemde yer alan tüm doğruların ufuk çizgisinde kaçış noktası bulunur.) || Ufuk düzlemi, bakış noktasından geçen ve resim düzlemini yatay bir çizgiye göre kesen yatay düzlem.
—Havc. Yapay ufuk, bir uçağın, Yer düşeyine referans oluşturan ve pilotun, kayma ve yunuslama sırasında uçağının konumunu saptamasını sağlayan pilotaj aygıtı. (Yapay ufuk, özellikle aletli yaklaşmalarda kullanılır.)
—İkt. iktisadi ufuk, üreticilerin, tüketicilerin ve tasarruf sahiplerinin tahminlerine ve planlarına temel aldıkları hesap dönemlerinin topjam süresi. (Bu deyim, önceden yapay ufuk görülmesi olanaklı kabul edilen geleceğin, iktisat dilinde ifadesidir Tüketicinin ufku birkaç ayla sınırlı olabilir, üreticininki birkaç aydan [beklenen satışlar için] birkaç yıla [yatırımlar için] kadar uzanabilir.)
—Radiletiş Radyoelektrikse! ufuk, belli bir noktadan doğan ve troposferde, normal kırılma denen ortalama bir kırılmaya uğramış radyoelektriksel dalgaların, Yer yüzeyinde, optik ufkun ötesinde eriştikleri çizgi.
—Tasav. Ufki âlâ, manevi dünyada insanın ulaşabileceği son aşama; ruh makamının son mertebesi. (Tasavvufta sufinin Tanrı yolunda ilerleyişi [seyrû sülük] Hz.
Muhammet'in miraç sırasındaki yükselişine benzetildiğinden, Kuran'da bu olayın ufuk çizgisi w düzlemi anlatıldığı ayetlerde geçen ve Peygamberin Allah'a olan yakınlığını belirleyen "ufki âlâ", "kabe kavseyn”, "evedna” gibi deyimler, tasavvufla salikin Tann'ya en çok yaklaştığı makamları tanımlayan birer terime dönüştü. Tasavvuf düşüncelerine göre sufi kendi iradesiyle ruhunu inceltip yücelterek yetkinleştirebilirse de, ufki âlâ aşamasına ancak Tanrı’nın bağışıyla varıldığından, buraya ancak büyük veliler ulaşabilir.) || Ufki mûbin, kalbin ulaşabileceği en yüce makam; kalp makamının son mertebesi.
Kaynak: Büyük Larousse
Ufuk Nedir?
