Seki Nedir?

SEKİ a.
1. Ahşap direkleri nemden korumak için altlarına konulan taş altlık; direk ayaklığı.
2. Oturulmak üzere yapılmış taş ya da ahşap set.
3. Yamaçlarda merdiven basamağı gibi düzeltilip duvarla pekiştirilen yer; teras, taraça.

—Arkeol. Yenitaş ve Bakırtaş dönemlerinde, evlerde, odaları duvarlar boyunca dolanan, 40-50 cm yükseklikte taştan ya da topraktan set. (Çatalhöyük, Çayiinü, Can- hasan, Hacılar vb. merkezlerde görülen bu sekilerin kimilerinin içinde insan iskeletleri bulunması, ölülerin bazı yerlerde buralara gömüldüğünü göstermektedir.)

—Coğ. Seki alnı, ekili yamaçları keserek birbirini izleyen daha az eğimli alanlara bölen ve düzey eğrilerine paralel uzanan şev. (Seki alanları doğal bir oluşum değildir ve toprak kaymalarıyla mücadele etmek amacıyla köylüler tarafından düzenlenir. Batı Avrupa’da yaygındır.) || Seki ya da taraça tarımı, yığma ya da örme küçük duvarlarla sahanlıklar şeklinde parçalara ayırarak yamaçlarda düzenlenen tarlalar. (Bk. ansikl. böl.)

—Jeomorfol. Derine doğru aşınım sonucunda yarılmış bir alüvyal örtünün ya da dolgunun kalıntısı. (Eşanl. TARAÇA.) (Bk. ansikl. böl.] || Basamaklı sekiler, basamaklar biçiminde üst üste sıralanan ve aralarında yüzeyleyen temelle birbirinden ayrılan sekiler. || İç içe sekiler, aynı dolgu içinde oluşmuş, aralarında dolgu temeli görülmeyen ve üst seki alüvyonları bir alttaki seki düzlüğünden daha aşağıda devam eden sekiler.

—Mim. Bir pencerenin şevindeki ince uzun taş altlık. (Ortaçağ'ın askeri ya da sivil mimarlığı.) || Seki altı, PABUÇLUK ve SAFFINlAL’in eşanlamlısı. || Sütun sekisi, bir sıra sütunu ya da gömme ayağı taşıyan yapı eteği. (Eşanl. STİLOBAT.) [Sütun sekisinin gövdesi, tıpkı ayrık bir ayaklık gibi, genellikle silmeli, eteklikli bir tabana oturur ve üst bölümünde bir korniş ya da korniş silmesi yer alır. Terim, yunan tapınaklarında krepisin silmesiz üst basamağını da belirtir.]

—ANSİKL. Coğ. Seki ya da taraça tarımı. Her iklimde yapılır: Kuzey Çin'den Endonezya’ya kadar bütün Uzakdoğu'da, Akdeniz ülkelerinde, Zenci Afrika'da. Çok eskiden beri uygulanır; Meksika'da ya da Andlar'da Kolomböncesi dönemlerden kalma seki izlerine rastlanır. Çeşitli tarım sistemlerinde kullanılan sekiler hem ağaç yetiştiriciliğine (Akdeniz ülkelerinde zeytin) hem de tahıl tarımına, bağcılığa ve sulu tarımlara olanak verir: ayrıca toprak kaymalarına karşı etkili bir mücadele aracıdır. Ne var ki bakımı büyük özen gerektirir ve makineli tarıma pek uygun değildir. Bu nedenle genellikle nüfusun yoğun olduğu ve aşırı titizlik gerektiren tarım bölgeleriyle sınırlı kalır.

—Jeomorfol. Sekiler, birbirini izleyen birikim ve yarılma evrelerinin sonucunda oluşur. Oluşumlarını üç temel etken belirler: aşınım sisteminde ve akarsuların yükleriyle debileri arasındaki ilişkide değişikliklere yol açan iklim salınımları; östatizmin etkisiyle taban düzeyinde oluşan değişiklikler (deniz düzeyi alçaldığında, eski alüvyal ovaları yaran bir geriye aşınım dalgası oluşur); son olarak da yerkabuğunun tektonik nedenlerle biçim değişikliğine uğraması.