TESİS a (ar. uss'ten te’sıs ).
1. Yapma, kurma, temelini atma: Bir kurumu, kuruluşu tesise çalışmak. Bir fabrikanın tesisine karar vermek
2. Kurum, kuruluş: Modern bir tesis. Bir tesis kurmak. Devlet turizm tesislerine kredi veriyor.
3. Tesis etmek, bir şeyi kurmak, yapmak, oluşturmak. | Tesis olunmak, yapılmak, kurulmak, oluşturulmak.
—Esk. Tesisi ilahi, Tanrı yapısı.
—Ed. Divan şiirinde uyağı oluşturan temel hart (revi) ile arasında harekeli bir harf bulunan elif (Bk. ansıkl. böl.)
—Huk Belirli bir amaca tahsis edilmiş, kendine özgü bağımsız bir varlık kazanmış mal ( VAKIF.)
—işi. Ikt. İşletmenin bir bölümünü oluşturan ya da onunla bütünleşmiş durumda olan, özel donanıma ve personele sahip teknik üretim birimi. (Bir işletme, kendilerine özgü tüzel kişiliği bulunmayan ve yalnızca işletme tarafından piyasaya arz edilen mal ve hizmetlerin üretiminin bir düzenleniş biçimini temsil eden birbirinden ayrı birçok tesisten oluşmuş olabilir.)
—Nük. müh. NÜKLEER KURULUŞ’un eşanlamlısı.
—San. Sınai bir kuruluşun, bir arada bu- 'lunan fabrika ve atölyeler topluluğu.
—çoğl. a. Muhs. Bir kuruluşun yönetimindeki taşınır ve taşınmaz malların organik bütünü. (Tesisler ikiye ayrılır: teknik tesisler. Özellikle uzmanlaşmış karmaşık tesislerden oluşan bu tesisler nitelikleri bakımından birbirlerinden ayrılsalar bile, işleyebilmeleri için birbirlerine bağlı yapıların -donanımlar ve bölümler- tümünden oluşur, İşletme tesislerine ek genel tesisler. Her iki tür tesis de bilançonun aktifinde sabit değerler arasında gösterilir.)
—ANSİKL. Ed. Uyaktan önce ya da sonra gelen çeşitli harflerle farklı uyak biçimleri oluşur. Tesis bunlardan biridir. Örn. Beni zikr etmez el etsanei Mecnun'a maildir. Ne benzer ol bana derdi anın takrire kabildir" (Halk benden söz etmez, Mecnun'un efsanesiyle ilgilenir. Oysa o bana benzemez; onun derdi anlatılabilen, dermanı bulunabilen bir derttir.) [Fuzuli], Burada "mail" (arap abecesiyle: "mim -elıl-hemze-lam” ve "kabil" (kaf-elif-be -lam) sözcüklerindeki "a" harfleri (elif) tesistir. Böyle sözcükler arasındaki uyağa kafiyeyi müssese (tesisli uyak) denir.
Kaynak: Büyük Larousse
Tesis Nedir?
