Nabız Nedir? (Sözlük)

Nabız nedir?
kalpin kasılması sırasında, kan basıncında meydana gelen değişikliklere uyacak şekilde, arterlerdeki (atardamarlarda) genişleyip daralmanın gözle görülmesi veya elle hissedilmesi. Nabzın alınabilmesi için, atardamarın sert bir yüzeye, mesela kemiğe yaslanması ve deriye yakın olması gerekir. Nabzın en kolay alındığı yerler bilek, şakak, uyluk ve boyundaki atardamarlardır.
Nabzın sayısı; yaşa, cinse, heyecana, soğuğa ve hareketliliğe bağlı olarak değişir. Birçok hastalıklarda da nabzın sayısında, şeklinde, basıncında değişiklikler olur. Normal nabız sayısı, erişkinler için 60 ila 100 arasıdır. Erkeklerde ortalama 70, kadınlarda 80’dir. Yeni doğan bebeklerde 140 ila 150 civarında değişir, yaş ilerledikçe bu sayı azalır.
Ateşli hastalıklarda, tiroit bezinin aşırı çalışmasında, kansızlık durumunda, nefes darlığı yapan akciğer hastalıklarında, heyecan, korku ve aşırı hareketlilik vb. durumlarda nabız sayısı oldukça artar. Tiroit bezinin az çalıştığı hallerde, soğuğa maruz kalınca sporcularda istirahat ettikleri zaman, bazı kalp hastalıklarında (kalp blokları gibi) vb. durumlarda kalp hızı azalır.
Normalde nabız alınırken, her kalp vuruşunun arasının eşit olması gerekir. Eğer bir düzensizlik varsa, kalpte ritm bozukluğu var demektir ki, bu durumda sebebinin araştırılması ve tedavisi gerekir. Nabzın çok çeşitli şekilleri vardır. Mesela alternan nabız (kalp yetmezliğinde görülür. Bir vurumun kuvvetli, bir vurumun zayıf olması halidir), sıçrayıcı nabız (Aort kapağı yetmezliğinde görülür. Vurup kaçan bir nitelik arz eder.), çentikli nabızları vs.
Sfignometre denen küçük aletlerle, nabız kağıt üzerine kaydedilmekte, şekli, sayısı ve düzeni daha rahat incelenebilmektedir.
Tansiyon ölçülerek öğrenilen, büyük tansiyon ve küçük tansiyon arasındaki fark, nabız basıncı değerine eşittir.
Damar dışına aşırı su veya kan çıkışına bağlı olarak (şiddetli kanamalar veya geniş ve derin yanıklar gibi sebeplerle) meydana gelen şok ve kollops durumlarında; nabız alınamayacak veya çok dikkatli bir muayeneyle ancak alınabilecek kadar hafifler, incelir. Bu gibi nabıza "filiform nabız" denir. Hastanın durumunun ağır olduğuna alamettir.
Sözlükte "nabız" ne demek?
1. Yürek atımının kan basıncından dolayı atardamarlara kesik kesik atma duyumu veren yansıması.
2. Eğilim, düşünce, niyet: başbakan erken seçim konusunda toplumun ve milletvekillerinin nabzını yoklatıyormuş .
Nabız kelimesinin ingilizcesi
n. pulse, sphygmus

Nabız
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Nabız kanın sol karıncıktan büyük atardamarlara pompalanması esnasında ,uç noktalardaki atardamarlarda oluşturduğu dalgalanmadır.Kalp atışının uçtaki atardamarlardan hissedilmesine nabız denir. Normal nabız, erişkinde dk'da 60-70 kez çocukta dk'da 70-90 kez bebekte dk'da 90-120 kez civarındadır. Nabız, kalbin attığını gösterir. Nabız, bazen artar, bazen azalır. Bu artma ve azalma heyecana korkuya ve bazı hastaliklarin fizyolojik etkilerine bağlı olabilir.Nabız bilek ve boyundan ölçülebilir.
Nabız sayısı çoğunlukla bilekten, bazen de boyundan ölçülür. Boyundan nabzı ölçmek için elin ortadaki üç parmağı yatay olarak boyundaki şahdamarına bastırılır. Atımlar duyumsanarak dakikadaki nabız sayısı belirlenir. Bilekten nabız ölçmek için elin ortada üç parmağı nabzı ölçülecek kişinin bileğinde başparmağı hizasıdaki oluk şeklindeki çukura bastırılır. Burada nabız atışları kolaylıkla sayılabilir.

Nabız
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Kalbin vuruşuna bağlı olarak atardamarda meydana gelen kan basıncı değişikliğinin atardamar çeperlerinde yarattığı ritmik kasılma ve gevşeme. Nabız özellikle bilek atardamarında çok iyi hissedilir. Ateşli hastalıklarda, nabız sayısı artar. Nabız ortalama olarak kadınlarda dakikada 80, erkeklerde 72 civarındadır. Bebeklerde 140-150 vuruş olabilir. Kan basıncını etkileyen korku, heyecan, sıcak, soğuk, yükseklik, yürümek gibi olaylar da, nabzın sayısını belirler. Olağandan hızlı ya da yavaş nabız ya da düzensiz nabız vuruşları, genellikle bir hastalık belirtisidir.

NABIZ, -bzı a. (ar. nabz).
1. Kalbin kasılması ile bir damarın içinde meydana gelen ve damara parmakla dokunulduğunda kesik kesik atma duyumu veren dalga iletimi. (Bk. ansikl. böl.)
2. Ed. Eğilim, niyet, düşünce.
3. Nabız yoklamak, nabzını yoklamak, bir kimsenin eğilimini, nasıl bir yönelim içinde olduğunu anlamaya çalışmak. || Nabza bakmak, nabzını almak, bir dakikada yüreğin ne kadar vurduğunu saymak. || Nabza, nabzına göre şerbet vermek, bir kimsenin hoşlanacağı biçimde davranarak sevgisini, güvenini kazanmaya çalışmak: inandığınız gibi davranın, kimsenin nabzına göre şerbet vermeyin. || Nabzı durmak, yüreği atmamak, ölmek. || Nabzına girmek, her yola başvurarak bir kimseyi sonunda kendi çizgisine çekmek, her isteğini benimser duruma getirmek: Onun da nabzına girmiş, karşı çıkmasını engellemişti. || Nabzını tutmak, nabzını saymak için bileğini tutmak.

—Esk. Nabz-aşna, karşısındaki insanın eğilimlerini, düşüncelerini anlayan, zayıf tarafını bilen. || Nabz-gir, bir kimsenin hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeyleri öğrenip ona göre davranan ve yaranmayı bilen.

—Patol. Nabız yitimi, nabzın bir an için yok olması. (Genellikle bir atardamar spazmı sonucudur.)

—Tıp. Nabız yavaşlaması, kalp atışlarının yavaşlamasına ya da bu atışların bir bölümünün nabza kadar ulaşamamasına bağlı nabız hafiflemesi. (Bu olay özellikle bazı kalp atımlarının çok zayıf olduğu tam düzensizlik olgularında görülür.) (Eşanl. BRADİSFİGMİ ] || Atardamar nabzı, asıl nabız, kesik kesik duyulan atardamar genleşmesi. || Sürekli yavaş nabız, ne çaba harcandığında, ne fizyolojik hızlandırıcıların etkisi altında hızlanmayan nabız. (Kalbin iç sinir sistemindeki bir lezyondan ileri gelir)|| Toplardamar nabzı, sistol sırasında boyun damarının kabarması. (Triküspit [üçlü kapakçık] yetersizliklerinde görülür.)

—ANSİKL. Nabız, karıncık kasılmalarının ve atardamarların esnekliğinin yarattığı kan basıncı değişikliklerinden doğar Atardamar nabızları, atardamarların yüzeysel oldukları yerlerde, yani kol ve bacaklarda duyulur. Nabız en çok önkol atardamarı üzerinde muayene edilir. Dinlenme halindeki bir kişide dakikada 70 ila 80 nabız sayılır Spor antrenmanları nabzı 50’nin altına kadar yavaşlatabilir Yenidoğanda nabız sayısı dakikada 150 dolayındadır. Harekette, gebelikte ve birçok patolojik halde, özellikle ateşli devrelerde nabız sayısı artar. Nabzın incelenmesi, klinikçiye birçok ilginç bilgi sağlar: nabzır\düzensiz atışı (ARİTMİ), uzun sürmesi (AORT yetmezliği çok yavaş oluşu (ADAMS -STOKES), çok zayıf oluşu (KOLAPS) belirlenebilir.
Geleneksel çin tıbbı teşhis yöntemi olarak çeşitli nabızları kullanır. Bu incelemeler, nabzın alınabildiği çeşitli vücut bölgelerinde, hekimin parmağı ile gerçekleştirdiği üç değişik basınçla (zayıf, orta, kuvvetli) ölçülerek yapılır. Olası sonuçların bileşiminden, akupunkturun temelini oluşturan görgüye dayalı bilgiler elde edilir.

—Yet. Atgillerde ve sığırlarda nabız dil-yüz atardamarından alınabilir: bir el hayvanın yüzüne, öteki elin başparmağı yanağın alt kısmına konur ve öbür parmakların uçlarıyla altçenenin iç tarafına yumuşak bir biçimde bastırılır Koyun, domuz, kedi ve köpekte, uyluk atardamarı, kalça kemerinden çıktığı yerde yoklanarak nabız alınabilir. Bunun için parmak uçları, uyluğun iç yüzeyine değdirilir. Erişkin ve sağlıklı hayvanlarda ortalama nabız sayısı şöyledir: at, 38; sığır, 47; koyun ve keçi, 75; köpek, 95; kedi, 130.

NABIZ sıf. (ar. nabz'dan nabız). Esk. Nabız gibi atan, vuran.