Şikâr Nedir?

Şikâr
TDK, Türk Dil Kurumu

Sponsorlu Bağlantılar

isim, eskimiş (şikâ:rı) Farsça şik¥r
1 . Av.
2 . Avlanan hayvan.
3 . Düşmandan ele geçirilen mal, ganimet.

ŞİKÂR a. (fars. şikar). Esk.
1. Av.
2. Avlanan hayvan.
3. Ganimet.
4. Ender bulunan şey.
5. Şikâr-ı suret, görünüşe aldanma.

—Kur. tar. Şikâr ağaları, ava çıktıklarında osmanlı padişahlarının maiyetinde yer alan avcıların (şikâr halkı) amirlerine (şahincibaşı, çakırcıbaşı, doğancıbaşı, atma-cacıbaşı) verilen ad. (Bk. ansikl. böl.) || Şikâr halkı, osmanlı saraylarında görevli avcılara verilen ad. (Bk. ansikl. böl.)

—AnsIkl. Şikâr ağaları'ndan doğancıbaşı sarayın enderun halkından; çakırcıba- şı, atmacacıbaşı ve şahincibaşı ise birun halkındandı. Avlanma sırasında hükümdara en yakın olan, doğancıbaşı idi. Do- ğancıbaşı saraydan çıkarsa, XV. yy.’da sancakbeyliğine, daha sonraki yıllarda beylerbeyliğine ya da vezirliğe atanırdı. Çakırcıbaşı da saraydan çıktığında beylerbeyi olur; çakırcıbaşının yerine şahin- cibaşı, şahincibaşının yerine de atmaca- cıbaşı getirilirdi.
• Şikâr halkı. Bunların sayısı XVII. yy. başlarında 30'u doğancı, 45'i atmacacı, 271' çakırcı, 276’sı şahinci olmak üzere 622 idi Bunlar ulufeliydi; ayrıca vergi bağışıklığı tanınan avcılar da vardı. Yaptıkları göreve göre şikâr halkı yuvacı, yavrucu, götürücü, görunççü ve sayyat gibi adlarla anılırdı. Anadolu ve Rumeli'nin çeşitli yerlerinde doğan, atmaca, şahin vb. kuşlar bakılıp yetiştirildikten sonra İstanbul’a getirilerek avcıbaşına verilirdi. Mahmut II döneminde (1808-1839) saraya bağlı avcı teşkilatı kaldırıldı.