RAYBA a. (ing. reamer’dan). Mak. san. Açılmış bir deliği raybalamada kullanılan silindirsel-konik kesici takım. (Bk. ansikl. böl.)
—Denize. Zımbayla delinmiş deliklerin çevresindeki çapakları temizlemede kullanılan özel çelik kalem.
—İşlem. Rayba başlığı, bir raybayı taşıyan, dönmesini ve ötelenmesini sağlayan mil.
—ANSİKL. Mak. san. Rayba, genellikle, elle bir çapraz anahtar yardımıyla kullanılan bir takımdır. Hafif konik olan kaba alma raybası, deliği düzgünleştirir ve kesilecek metalin büyük bölümünü kaldırır. Bitirme raybası, tam silindir biçiminde pürüzsüz ve tam olarak çapında bir delik elde edilebilecek şekilde, sadece çok az malzeme kaldırır. Büyük çaplı raybaların bazılarında takma bıçaklar bulunur; bunların çapları ayarlanabilir.
Raybanın çapının bilenme sırasında değişmemesi için, kesici ağzın arka tarafında kalan az bir kalınlıkta başlangıçtaki silindirik yüzey korunur ve bileme sırasında sadece dişlerin hücum yüzeyi (ön yüzey) taşlanır. Rayba önceden açılmış bulunan deliğin doğurucularıyla Havuzlandığından, eksenleri tam olarak çakışmalıdır, bu nedenle makine üzerinde kullanılan raybalar da, deliğin açılmasından hemen sonra parça oynatılmadan ve sökülmeden aynı şekilde kullanılabilmelidir. Bununla beraber mile eklemli bir düzenekle bağlı bulunan oynak raybalar, milin ve parçanın eksenleri tam olarak çakışmasa bile, doğru bir işleme yapılmasına olanak verirler.
Kaynak: Büyük Larousse