Islah Nedir?

ISLAH a. (ar. ıslah).
1. Bir hayvanı, bir kimseyi yola getirme, terbiye etme; bir şeyi düzeltme, onun eksiğini giderme: Islahı çok zor olan bir at. Bu çocuğun ıslahı mümkün değil. Tarlanın ıslahı için çok para harcadık.
2. Bir hayvan ya da bitki türünden daha iyi ürün almak için yapılan işlem: Bir inek türünün ıslahı. Tohumun ıslahı ile bu yıl bol ürün alındı.
3. Bir kimseyi ıslah etmek, onu terbiye etmek, eğitmek, yola sokmak: Çok çalıştı ama oğlunu bir türlü ıslah edemedi.
4. Bir şeyi, bir yeri ıslah etmek, onu düzeltmek, iyileştirmek: Bu kurumu ıslah etmek gerek.
5. Islah olmaz, düzelmez, iyi bir duruma gelmez.

—Esk. Islah-pezir, onarımı ve düzeltilmesi mümkün olan. || lslah-ı hat, kendi durumunu iyileştirme, düzeltme. || Islah ı zât-ül -beyn, iki kişi arasındaki anlaşmazlığı gidererek onları uzlaştırma.

—Ormanc. Otlatma ya da aşırı işletme yüzünden bozulup yozlaşan dağlık orman alanlarının eski hale getirilmesi. (Eğimli yerleri teraslama, sel yataklarının düzeltilmesi ve yeniden ağaçlandırma işlemlerini içeren ıslah çalışmaları Tarım orman ve köyişleri bakanlığı’nın sorumluluğu altındadır.)

—Zootekn. Islah sürüsü, bir dereceye kadar homojen hayvan topluluğu. (Hangi kökenden gelirse gelsin, belirli bir yönde sürekli ve güdümlü bir ıslah konusu yapılarak belli bir çevrede ve kapalı sürü halinde yetiştirilen hayvanlardan oluşur.)

—ANSİKL. Med. us. huk. Islah yöntemi, medeni usul hukukunda iddia ve savunmanın genişletilemeyeceği ve değiştirilemeyeceği kuralının istisnalarından biridir. Islah yoluna başvurmak için, karşı tarafın iznini almaya gerek yoktur. Taraflar, ancak bir kez ıslah hakkını kullanabilirler. Islah yoluyla dava dilekçesi ya da cevap layihası değiştirilebilir. Islah, soruşturmaya bağlı davalarda bu soruşturmanın bitmesine, soruşturmaya bağlı olmayan davalarda ise yargılamanın bitmesine kadar yapılabilir; temyiz ya da karar düzeltilmesi aşamasında ıslah yoluna başvurulamaz. Islah yoluna başvuran taraf, davanın uzamasına neden olduğu için, ıslaha kadar yapılmış olan yargılama giderleriyle, karşı taraf için mahkemece değerlendirilecek zarar ve ziyanı davada mahkûm olmuş gibi mahkeme veznesine ödemek zorundadır; ödemezse ıslah yapılmamış sayılır. Bir davanın tümü ıslah edilebileceği gibi, bir bölümü de ıslah edilebilir. Islahın yapılmasıyla usule ilişkin işlemler hiç yapılmamış sayılır; ancak yargıç önünde yapılan ikrar, keşif, bilirkişi raporları ve tanık ifadeleri, ıslah yoluyla geçersiz hale getirilemez.