Tilki Nedir?

1 . Köpekgillerden, uzunluğu 90, kuyruğu 30 santimetre kadar, ırklarına göre çeşitli renklerde olan, ağız ve burnu uzun ve sivri, kümes hayvanlarına zarar veren, kürkü beğenilen bir tür memeli (Vulpes).

2 . Bu hayvanın postundan yapılan manto vb:
"İki hanım yaşları geçkince olmasına bakmayarak sürmüşler, boyanmışlar, omuzlarına tilkilerini almış, kurulmuşlar."- M. Ş. Esendal.

3 . sıfat, mecaz Çok kurnaz:
"Ne tilkidir o, bilmezsiniz."- .
tilki gibi tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkânıdır tilki tilkiliğini anlatıncaya kadar post elden gider
tilkikuyruğutilki uykusutilki üzümübeyaztilkideniztilkisi


Kaynak: Türk Dil Kurumu

TİLKİ a.
1. Vutpes cinsinden etçil memelilerin ortak adı. (Köpekgiller familyası.)
2. Bu hayvanınTrürkü. (Bk ansikl. böl Kürkç.)
3. Tilki gibi, çok kurnaz kimse için söylenir || Tilki uykusuna yatmak, uyuyormuş gibi yaparak fırsat kollamak.

—Kürkç. Gümüş tilki, türlerin karıştırılmasıyla elde edilen, koyu kestane renkli uzun, ipeksi, beyaz noktalı tüyleri olan kürk. || Beyaz tilki, hayvanın kışlık tüyün
den elde edilen kürk. || Mavi tilki, gri-bej renkte olan fakat karda mavi gibi görünen kürk. || Gri tilki ya da Virginia tilkisi, kızıl ton üzerinde gümüşi renkte kürk. || Kızıl tilki, hayvanın geldiği ülkeye göre, kızılın bütün tonlarını taşıyan kürk. (En güzel kürke sahip olanlar Kamçatka'dan sonra Kanada ve Avrupa kızıl tilkisidir.)

—Sey. oy. Tilki oyunu, Anadolu'nun birçok yöresinde (Kayseri, Çorum, Adana, Eskişehir, Konya vb.) oynanan bir köy seyirlik oyunu. (Bk. ansıkl. böl.)

—Spor. Tilki kuyruğu, güreşte bir oyun. (Sarma yapan güreşçi kündelemek için yüklendiğinde, rakibin eli hangi yandaysa ters yöne doğru uzatılır, omuzundan ya da çenesinden tutarak yere doğru çekilir.)

—Zool. Orman tilkisi — ORMAN TİLKİSİ.

♦ sıt. ve a. Çok kurnaz kimse için kullanılır: O senden daha tilkiymiş, kuşkulandı ve parasını o işe yatırmadı.

♦ sıt. Tilkinin postundan yapılan manto, kaban vb. için kullanılır.

—Ansikl. Ülkemizde de görülen tilki ya da kızıl tilki (Vulpes vulpes) kızıl sarı postlu, uzun kaba kuyruklu, iri üçgen kulaklı bir hayvandır. Bütün Avrupa'da, Hindistan'a kadar Batı Asya'da ve Kuzey Afrika' da bulunur Kuyruk dibi bezleri pis kokulu bir madde salgılar. Tilki gece avlanan bir hayvandır; çok sayıda kemirgen yok ederse de böcek ve kuş yemekten de geri kalmaz; kümeslerde bazen yaptığı kıyım yüzünden amansızca avlanmış ve tarım için yararlı olan bu hayvanın sayısı hayli azalmıştır. Kuzey Amerika'da da buna çok yakın bir tür yaşar: V. lulva. Kuzey yarıküre'deki tilkilerle pek az yakınlığı olmasına karşın, Güney Amerika'daki bazı köpekgillere de "tilki" adı verilmektedir.

—Kürkç. Yetiştirme tilkiler özellikle İskandinav kökenlidir. Tilki kürkleri süs olarak kullanılır; parçaların birbirine eklenmesiyle yapılan bu kürkler giysiler yapmaya yarar. Gümüş tilki, beyaz tilki ve mavi tilki en pahalı olanlarıdır.

—Sey. oy. Üzerine çul atılmış, başına külah geçirilip kulak yapılmış ve bacakları arasına değnek bağlanmış bir kişi tilki olur. Kasketlerini ters giymiş iki kişi köpek, bir kişi de köpeklerin sahibi rolündedir. izleyicilerin oluşturduğu halkanın ortasında birkaç ayakkabı teki bulunur, köpekler bunları korur. Halkaya ansızın tilki sızar, köpekler korkup kaçınca ayakkabıları alır. Köpeklerin sahibi kızıp tilkiye bir oyun hazırlar ve ayakkabıları aldığında kuyruğunu ucundan tutuşturur; tilki izleyicileri korkutup halkayı yararak kaçar. Anadolu'da yaygın olan hayvan taklidi oyunlarındandır.