Tercüme Nedir?

Tercüme Nedir?
MsXLabs & Dini Kavramlar Sözlüğü

Arapça "terceme" fiilinin mastarı olan "tercemetün" kelimesinin Türkçe'de kullanılan şeklidir. Sözlükte; bir sözü söylendiği dilde açıklamak, bir sözü başka bir dilde açıklamak, bir sözü bir kimseye ulaştırmak, bir sözü başka bir dile nakletmek, bir sözün anlamını diğer bir dilde dengi bir sözle aynen ifade etmek demektir.
Tercüme aslın anlamına tamamen uygun olması için açıklıkta, delâlet etmede, mücmel ve mufassal, genel ve özel, mutlak ve kayıtlı olmada, kuvvette, güzel edada, üslupta, ilim ve sanatta asıldaki ifadeye denk olması gerekir. Aksi takdirde eksik bir tercüme olur. Bu itibarla böyle bir tercüme yapmak oldukça zordur. Tercümeye, günümüz Türkçe'sinde "çeviri" denmektedir.
Tercüme, harfî veya lafzî, manevî veya tefsîrî olmak üzere iki kısımdır. Harfî-lafzî tercüme, bir cümleyi kelimesi kelimesine tercüme etmektir. Yani bir dildeki ifadeyi inceleyip, aktarılacak dildeki tam karşılığını bulmak ve anlamı aynen aktarmaktır. Manevî-tefsîrî tercüme ise; aktarılan sözün aslına benzemesi gözetilmeyen, sadece asıldaki anlam ve gayeleri güzel bir şekilde aktarmaktır. Günümüzde, daha çok bu tür tercüme yapılmaktadır.
Kur'ân'ın lafzî tercümesini yapmak mümkün değildir. Tercüme yapanlar tefsîrî tercüme yapmaktadırlar. Yaptıklarına "tercüme" kelimesi yerine "meâl" kavramını kullanmaktadırlar.

TERCÜME a. (ar. terceme'üen).
1. çevirinin eşanlamlısı: Bir kitabın tercümesi.
2. Çevrilmiş, tercüme edilmiş eser; çeviri: Bir kimsenin tercümelerini basmak.
3. Tercüme etmek, çevirmek.

—Esk. Tercümei ahvali rical, ünlü kişilerin yaşamöyküieri, biyografileri. || Tercümei hal - TERCÜMEİHAL. || Harfiyen tercüme, metnin hiç bir kelimesini atlamadan yapılan çeviri. || Mealen tercüme, yalnız anlamı esas alarak yapılan çeviri.

—Kur. tar. Tercüme odası, Osmanlılar'da Hariciye nezareti'ne bağlı, BabIâli'nin yabancı ülke konsoloslukları ile yaptığı yazışmaları yöneten kalem.

♦ sıf. Tercüme edilmiş, başka bir dilden aktarılmış.